Massale staking bij Yue Yuen gaat door, na bod van het bedrijf

Tienduizenden arbeiders staken nog steeds voor de uitbetaling van behoorlijke sociale zekerheidspremies bij de filialen van de enorme schoenenfabriek Yue Yuen.

De actie die twee weken geleden in het zuidelijke Guangdong is begonnen heeft voortdurend aan kracht gewonnen. Zeker dertigduizend stakers zijn er daar nu en die hebben ook de Yue Yuen-fabrieken van Hubei (centraal China) en Jiangxi (oost-China) met 2.000 deelnemers, meegekregen. De nationale overheid stelt sinds 2011 de uitbetaling van premies voor gezondheidszorg, pensioen en werkloosheid verplicht. Die uitkeringen vormen een percentage van het totale inkomen. Sommige bedrijven, en Yue Yuen is er daar een van, schatten het salaris opzettelijk te laag in om minder uitgesteld loon te moeten betalen.

De Taiwanese groep waarvan Yue Yuen deel uitmaakt produceert voor alle bekende topmerken 300 miljoen sportschoenen, 20 procent van de wereldmarkt. In China alleen al tellen zijn fabrieken 100.000 werknemers. Het bedrijf heeft jarenlang systematisch te weinig betaald op basis van een ondoorzichtige berekeningswijze en heeft verder de wettelijke verplichting ontdoken om aan woningsubsidies mee te betalen. Deskundigen wijzen erop dat Guangdong, de grootste en meest welvarende  provincie van China, al voor 2011 een wet had aangenomen dat de bedrijven moesten bijdragen aan de sociale zekerheid, uitgaande van het totale en reële loon. Onder druk van de stakingsactie heeft de directie beloofd om de sociale zekerheidspremies te verhogen en de woonfondsen aan alle werknemers te betalen. Er zou een maandelijkse extra som van 230 yuan worden uitgekeerd aan alle arbeiders. Tegen eind 2015 belooft Yue Yuen alles wat te weinig is betaald te compenseren. Dat aanbod is echter verworpen door de stakers, die meer duidelijkheid willen over de berekeningswijze en die zekerheid willen over hun toekomstige pensioen-, werkloosheids-  en andere gelden. De vrees bestaat immers dat vestigingen zullen verhuizen als hun huurcontract verloopt, op sommige plaatsen in 2015. Een van de andere eisen is dat de arbeiders een duurzame procentuele loonsverhoging moeten krijgen in plaats van een maandelijkse subsidie.

De massale staking verloopt rustig. De politie heeft een paar keer ingegrepen en de stakers overtuigd om hun actie op de fabrieksterreinen te voeren, toen ze een kruispunt wilden bezetten. De arbeidersvertegenwoordigers krijgen de steun van een ngo, de Shenzhen Chunfeng Labor Disputes Services Center en kunnen rekenen op de morele steun van de vakbond ACFTU, die erop wijst dat hij de afgelopen jaren heel wat cursussen heeft georganiseerd om vertegenwoordigers te vormen zodat ze in particuliere bedrijven voor hun belangen kunnen opkomen. De plaatselijke overheid dringt bij de beide partijen, werknemers en werkgevers, aan opdat ze binnen het kader van de wet tot een overleg komen waarbij de sociale rechten worden geëerbiedigd.

Een expert van de International Labor Organization voor China en Mongolië, stelt een toename van het aantal arbeidsgeschillen vast en ziet een verband met de herstructurering van de industrie in een China dat de status van lageloonland achter zich wil laten. Ook recente acties bij IBM en Walmart laten zien dat de machtsverhouding tussen ondernemers en arbeiders verschuift ten voordele van de laatste groep. Dat heeft onder andere te maken met een tekort aan arbeidskrachten dat in de welvarende zones voorkomt. De opmerkelijk omvangrijke actie bij Yue Yuen kan een voorbeeldfunctie hebben: werkgevers die beknibbelen op lage lonen en op de wettelijke sociale zekerheid vinden werknemers tegenover zich die bereid en in staat zijn om massaal in verzet te komen.

Bronnen: China Daily, Financial Times, Guardian.