Explosies Tianjin: 114 doden, van wie 36 brandweermannen, 70 vermisten (UPD)

Enkele dagen geleden werd de belangrijke havenstad Tianjin getroffen door een brand en explosies in een opslagplaats voor gevaarlijke stoffen. Er vielen veel slachtoffers en de schade is enorm. Zaterdag deden zich nieuwe ontploffingen voor. Honderden ton natriumcyanide zijn gelokaliseerd door 200 militaire specialisten maar de verontreiniging blijkt niet ernstig. Premier Li bezocht de plaats van de ramp en beloofde een doortastend onderzoek.

De meest recente officiële cijfers over het aantal slachtoffers van de explosies: 114 doden, honderden gewonden en 70 vermisten. Van 36 brandweermannen en vijf politiemensen is de dood bevestigd. Zij zijn bij het totale aantal doden geteld. De SCMP brengt nog onderscheid aan in de doden van de brandweer: zestien waren lid van een korps onder bevoegdheid van het ministerie van Openbare Orde, drieëntwintig van de havenbrandweer. 698 personen worden behandeld in een ziekenhuis. Onder hen bevinden zich 60 slachtoffers in kritieke toestand. De autoriteiten en de bevolking vrezen dat de aantallen doden en gewonden nog zullen oplopen. Vrijdag en zaterdag werden nog twee personen gered. De catastrofe trof 17.000 gezinnen en 1700 ondernemingen, maar ook de haven.

Brand en explosies

Woensdag om 22:50 u. plaatselijke tijd brak in een pakhuis in Tianjin (havenstad met 15 miljoen inwoners) brand uit. Om 23:30 u. volgden er kort na elkaar twee enorme explosies waarvan de vlammen en de schokken tot kilometers ver konden worden waargenomen.  Door de vlammen, de rook en de luchtverplaatsing die enorm veel glasbreuk veroorzaakte – het geheel deed denken aan een aardbeving – werden mensen gedood en gewond. Het blussen werd tijdelijk gestopt omdat er mogelijk natriumcyanide lag, want deze giftige stof werd aangetroffen in de rook en volgens Want Daily ook in leidingen uit het rampgebied. De leidingen werden overigens afgesloten of gedicht. De brand was tijdelijk onder controle tot er zaterdagmorgen opnieuw 6 ontploffingen waren en opnieuw brand uitbrak. 8000 ingevoerde wagens waarbij 1500 Renaults, 2700 Volkswagens en 4000 Hyundai samen 4 miljard yuan waard, zijn uitgebrand omdat ze zich in de nabijheid van de opslagplaats bevonden. 100 schepen lagen in de haven te wachten vanwege ontregeling. Ook het douanegebouw van de haven was getroffen en werd op een tijdelijke locatie ondergebracht wat tot vertragingen leidde. Volgens China Daily verloopt het havenverkeer vanaf maandag weer normaal. Volgens de FT die ALS Minerals Division citeert, zijn er nog blokkades in het noordelijk deel van de haven. Tianjin is de tiende grootste containerhaven.

Noodsituatie

De brandweer van de stad had direct 12 teams naar het havengebied Binhai gestuurd. Het pakhuis Rui Hai dat daar in brand stond was immers een opslagplaats voor gevaarlijke stoffen en chemische producten. Na de explosies stuurde de brandweer nog eens 9 teams en 35 brandweerauto’s. Uiteindelijk zijn er meer dan 1000 brandweermannen en 140 brandweerauto’s voor het blussen ingezet. De ziekenhuizen van de stad hebben tientallen slachtoffers opgevangen. (Telefonisch interview CCTV) Er is ook een tentenkamp opgezet en omliggenden werden opgevangen in een basisschool.
President Xi Jinping en premier Li Keqiang wijzen er op dat de veiligheid van de brandweer moet worden gegarandeerd.  President Xi riep zaterdag de lokale besturen op grondige lessen te trekken uit de ramp. Hij vroeg met name een beter antwoordsysteem voor noodsituaties, een betere toepassing van de arbeidsveiligheid reglementering en zorgvuldige controles op alle veiligheidsrisico’s zodat een duidelijke verbetering in de arbeidsveiligheid kan bereikt worden.  De premier heeft toegezegd dat het publiek grondig en breed zal worden geïnformeerd. De regering riep een nationale teleconferentie bijeen om de grondslagen te leggen voor een nationale controle van de gevaarlijke opslagplaatsen.
Het reddingswerk, de hulpverlening en de bluswerken worden gecoördineerd door een team onder de leiding van Guo Shengkun, de minister van Openbare Orde van wie ook alle informatie afkomstig is. Honderden vrijwilligers hebben zich als bloedgever opgegeven. Chauffeurs (van taxibedrijven of particulieren) rijden gratis af en aan om gewonden naar de ziekenhuizen te brengen.  1000 redders zijn ter plaatse en ze kregen het gezelschap van 200 militaire specialisten in chemische oorlogsvoering  evenals personeel van natriumcyanide producenten. Honderden tonnen natriumcyanide zouden er opgeslagen liggen (enkel 10 ton was toegestaan) maar de 2 plekken zijn wel gelokaliseerd. De gesloten vaten zullen getransporteerd worden en de aangetaste worden behandeld met peroxide aldus  Shi Luze, stafchef van de militaire regio Beijing. De schoonmaakoperatie zou maandagavond voltooid kunnen zijn. Het wordt ongetwijfeld een race tegen de tijd want voor maandagavond en de komende dagen wordt onweer en regen voorspeld. Tegen de regen werd rond het centrum van de ontploffingen een muur gebouwd zodat het water niet in de Bohaizee zou terecht komen.  De stedelijke woordvoerder loochende zaterdag eerst dat de bevolking werd geëvacueerd, maar volgens de FT en Greenpeace werd de bevolking geëvacueerd binnen een straal van 3 km.  De bevolking wordt geadviseerd om lange mouwen en een lange broek te dragen en om een mondmasker op te zetten. Volgens de SCMP lag het gehalte aan giftige stoffen korte tijd boven de veiligheidslimiet. Sinds woensdag werden wel enkele persconferenties gegeven, maar zelfs de partijkrant Peoples Daily bekritiseert de manier van communiceren met het publiek. De Global Times voegt daar aan toe dat te late reacties de wilde geruchten voeden wat het vertrouwen in de overheid ondermijnt. De Commissie voor de Verzekeringen vraagt  dat de verzekeringen prioritair de claims van de Tianjin-slachtoffers zouden behandelen en zowel Ping An als China Life zijn klaar met noodmaatregelen en trekken 10 miljard uit voor de slachtoffers. 

Tianjin vanochtend

Rui Hai en een milieurapport

De ramp gebeurde in de opslagplaatsen van Tianjin Dongjiang Port Rui Hai International Logistics. Op de website van de firma staat dat ze is opgericht in 2011 als opslag- en distributiecentrum van gevaarlijke stoffen. De activiteiten staan onder toezicht en gebeuren met een geldige vergunning. Per jaar is er een vrachtvolume van een miljoen ton. De opbrengsten zouden 30 miljoen yuan (4 miljoen euro) overtreffen. Rui Hai heeft 2 opslagplaatsen voor gevaarlijke stoffen en een transitcentrum. In de buurt liggen nog meer pakhuizen. De beheerders worden ondervraagd door de politie. (CCTV video over het bedrijf). De hoofdmanager van Rui Hai werd uit de intensive care naar een gewone afdeling van het ziekenhuis overgeplaatst waar hij onder permanente politiebewaking staat. Volgens de Financial Times dat zich baseert op Caijing is de echte Rui Hai eigenaar Dong Mengmeng, de 32-jarige zoon van Dong Peijun, het  voormalig hoofd van de politie bij de Tianjin haven die vorig jaar stierf. 
De brandweer had er weet van dat zich op de plaats ammoniumnitraat, kaliumnitraat  en calciumcarbide bevond. Calciumcarbide reageert met water, waardoor het uiterst explosieve acetyleen of ethyn ontstaat.  Natriumcyanide geeft in contact met water blauwzuur af, het uiterst giftige waterstofcyanide dat gebruikt werd in de gifkamers van de nazis.

Volgens het Volksdagblad moeten gevaarlijke opslagplaatsen volgens een reglement uit 2001 zich buiten een straal van 1 km van residentiële buurten bevinden en hier lagen twee woonbuurten, de tram en een autoweg binnen deze afstand.  Het blad suggereert ook dat het bedrijf gesjoemeld zou hebben met de vergunning die kwam van de haven, die  zich in feite op verre afstand bevindt.  Alle ramen van de flatgebouwen zijn versplinterd en de bewoners moeten (in elk geval voorlopig) weg blijven van hun woning. De SCMP heeft weet van een milieurapport dat werd opgemaakt voor de vestiging van Rui Hai logistics. Het oordeel in dat rapport was dat, mits de nodige veiligheidsmaatregelen getroffen waren, er geen zware impact van een mogelijke explosie zou zijn en dat het bedrijf de inwoners via 150 vragenlijsten geraadpleegd had. De mensen waren unaniem akkoord gegaan met de komst van de opslagplaatsen. Hoedanook het Supreme People’s Procuratorate (SPP) onderzoekt de verantwoordelijkheden van de ramp.
Pollutie?
Tianjin heeft 34 tijdelijke meetstations geopend vlakbij de rampplek, Binhai New Area. Ze gaan na welke invloed de rookwolken hebben op de lucht- en waterkwaliteit. Slechts op 4 van de controlepunten werd een concentratie van natriumcyanide vastgesteld die de norm overschrijdt, waarbij op een plek ernstig. Dit lijkt zowat de vaststellingen van Greenpeace te bevestigen.  Het gerucht dat Beijing, op 150 km van Tianjin, ook te lijden zou hebben van een verslechterde luchtkwaliteit ten gevolge van de explosies, is met klem tegengesproken. De redenen daarvoor zijn de windrichting en de ligging van Tianjin ten zuidoosten van de Chinese hoofdstad. De rookwolken drijven eerder in de richting van de baai Bohai en dit blijft zo volgens de weersverwachting. De afvoerkanalen naar zee zijn overigens gesloten en de milieudienst controleert nu ook het zeewater, in 5 tijdelijke meetstations.
Supercomputer Tianhe-1 is manueel stilgelegd. Het toestel werkt correct, maar de maatregel is genomen om veiligheidsredenen. Het Nationale Supercomputing Center in Tianjin, op enkele km afstand van de plaats waar de explosies gebeurden, is beschadigd.  50 accounts op sociale media werden ofwel tijdelijk opgeschort of werden gesloten wegens het verspreiden van wilde geruchten zoals “niemand overleefde binnen een straal van 1 km, de giftige wind blaast naar Beijing of er worden winkels geplunderd”. Honderden  omwonenden hebben  gemanifesteerd opdat de overheid hen schadeloos zou stellen en hun woning zou opkopen omdat deze nu waardeloos is en door niemand nog gekocht zal worden.

Xinhua, CCTV, Wantchinatimes, Volkskrant,  BBC, FT,  Guardian, SCMP, China Daily, People’s Daily
Voor meer details, lees het China Daily webdossier