De EU-Commissie heeft aan de Raad een tienpuntenplan voorgesteld om de relatie met China te actualiseren. De Raad komt over dit ontwerp op 21 en 22 maart bijeen in functie van de de nakende top met China op 9 april.
‘
China is niet langer een ontwikkelingsland’, zo luidt het vertrekpunt van de Mededeling aan het Parlement en de Raad. ‘Als wereldwijde acteur en technologische macht zou het meer verantwoordelijkheden op zich kunnen nemen’, vindt de Commissie. De in 2016 uitgestippelde strategie tegenover China blijft de hoeksteen van de EU-politiek. De Mededeling waarschuwt dat deze politiek niet succesrijk kan zijn zonder volledige eenheid van de EU-lidstaten.
De EU wil samen met China het multilateralisme hooghouden. Ook over duurzame ontwikkeling en de 2030 Agenda lopen de interesses gelijk. Qua mensenrechten wil de Commissie de bestaande dialoog voortzetten. De Mededeling vindt dat een Chinese belofte om de eigen CO2 uitstoot voor 2030 te laten pieken een stimulans zou betekenen in de strijd tegen de klimaatwissel. De Chinese steun voor een Gezamenlijk Plan voor Iran wordt toegejuicht; meer moeilijkheden heeft de EU met China’s opvattingen over de Zuid Chinese Zee.
Voorts vindt het voorstel dat de Chinese investeringen in Europa te weinig rekening houden met socio-economische en financiële duurzaamheid. Omgekeerd mankeert een gelijk speelveld voor EU-bedrijven in China. Als boosdoener worden voordelige staatsleningen en exportkredieten genoemd. Het EU-China Connectivity Platform is het uitgelezen platform waar met China gesproken kan worden over de infrastructuurverbindingen tussen Azië en Europa.
China wordt zelfs een ‘strategische concurrent’ genoemd die nog steeds 
volgens de Mededeling de markten afschermt en de eigen ondernemingen staatssteun verleent. Vooral qua fintech vindt de Commissie het gebrek aan wederzijdse markttoegang frappant. Zowel China als de EU willen de WTO-regels hervormen en zijn van plan in 2020 een akkoord over wederzijdse investeringen af te ronden.
De Commissie wil dat ook EU-bedrijven aan de bak komen in Chinese openbare biedingen en is de eigen regels aan het herzien om deze halfweg dit jaar te publiceren. Dat buitenlandse bedrijven op de Europese interne markt van staatssteun genieten is vooral een doorn in het oog, maar die ondernemingen zullen ook meer de sociale en ecologische normen van de Unie moeten naleven.
Over 5G zal de Commissie een voorstel voorleggen dat een eengemaakte politiek wil qua cyberveiligheid. Het Europarlement wil in deze materie meer macht voor ENISA, het Europees Agentschap voor netwerk- en informatiebeveiliging met zetel in Athene. Tenslotte wil het voorstel dat er vlug een screening systeem komt voor buitenlandse investeringen.
EU-reacties
Volgende week wordt op de Europese top beslist over deze voorstellen. Bedoeling is tegen de top met China op 9 april klaar te zijn met een eengemaakt Europees standpunt. President Xi Jinping bezoekt echter Italië en Frankrijk onmiddellijk nadien.
Haven Trieste
Italië is vast van plan een voorakkoord met China te sluiten over het Belt & Road Initiative (BRI). Het Witte Huis oefent druk op Italië uit opdat het land niet zou meedoen aan dit Chinees project. Overigens heeft de VS zowel het VK als Duitsland verwittigd als ze Huawei niet uitsluiten qua 5G, ze geen geheime informatie meer zullen krijgen. Tegen de VS heeft de Italiaanse minister van Economische Ontwikkeling Luigi di Maio, geantwoord dat het hem vooral te doen is het bedrijfsleven een uitweg te bieden. Hoewel Italië niet het eerste land is dat steun toezegt aan BRI – Kroatië, Tsjechië, Hongarije, Griekenland, Malta, Polen en Portugal deden dat ook al – toch is het land een van de grote stichtende EU-landen. Naar verluidt ziet Italië dat het Chinese Cosco de Piraeus haven in Griekenland er terug bovenop geholpen heeft. Bijgevolg wil Italië nu toetsen of China ook wil investeren in de uitbouw van de Trieste haven als deur op de regio Centraal Europa tot Beieren. De Financial Times meent te weten dat Italië ver gevorderd is om in het BRI kader een lening af te sluiten bij de Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB)”,
Xi met premier Costa
Een ander land dat de door de Commissie geplande verstrakking tegenover China minder ziet zitten is Portugal. De Portugese eerste minister Antonio Costa is een sterk supporter van Chinese investeringen in Europa. Sinds 2010 na de schuldencrisis hebben Chinese ondernemingen miljarden euro geïnvesteerd in zijn land. Aan de Financial Times verklaarde Costa dat ‘de ervaring met Chinese investeringen zeer positief is. De Chinezen tonen een volledig respect voor onze wetten en marktregulering’. Europees parlementslid Ana Gomes verwoordt het zo: ‘China is ons komen helpen toen Europa dat niet wilde doen, nu moet Europa niet klagen dat ze ons in de armen van China gedreven hebben’.
Beijing
Vanuit Beijing heeft de woordvoerder van Buitenlandse Zaken Lu Kang de Europese Unie opgeroepen om de gezonde wedijver tussen twee partners niet om te vormen tot een rivaliteit. Hij hoopte nog dat de EU de nieuwe ronde van hervormingen en open deur politiek beoordeelt op een rechtvaardige en objectieve manier. Buitenland-minister Wang Yi komt maandag naar Brussel voor de 9-de strategische dialoog EU-China en om de China-EU-top voor te bereiden.
Bronnen: reuters, scmp, euractiv, channelnewsasia.com, dw.com
Lees ook Communication: EU-China – A strategic outlook
