Twee insinuaties over de leider van Hongkong duiken regelmatig op in sommige media. We zetten daar wat vraagtekens bij.
(opinie van D.Nimmegeers)
Carrie Lam zou graag ‘willen voldoen aan de eis om het wetsontwerp over uitlevering, de aanleiding voor massademonstraties, in te trekken’. De Chief Executive ‘zou eigenlijk ook het liefste ontslag nemen’. Maar ‘ze mag die twee stappen niet zetten van Beijing’. Journalisten die dit hebben bedacht ondersteunen hiermee een belangrijke stelling van de opposanten. Die roepen al langer dat de regering van Hongkong en vooral de hoogste ambtenaar van die regering, marionetten zijn van de Centrale Regering van China. Dat de zaken van de Speciale Administratieve Regio Hongkong geregeld worden door het daar (verkozen) parlement zou maar schone schijn zijn.
‘Dood’ wetsontwerp genoeg?
Daartegen valt wel wat in te brengen. Als Lam het wetsontwerp zou intrekken, in plaats van het ‘alleen maar dood te verklaren’, zou dat hoogstwaarschijnlijk niets opleveren. De demonstranten zouden het als het bewijs zien dat ze uiteindelijk toch hun zin krijgen, zolang ze maar volhouden en genoeg geweld gebruiken. Ze zouden de protesten verderzetten, want er zijn dan voor hen ‘nog vier eisen te gaan’. En een van die eisen is een ‘fundamentele hervorming van het hele politieke systeem’.
Verboden ontslag te nemen?
Wat het mogelijke of voorgenomen ontslag van Carrie Lam betreft heeft het prestigieuze persagentschap Reuters gezorgd voor een incident. De Chief Executive hield vorige week een vertrouwelijke bijeenkomst met zakenmensen. Een van hen heeft een audio-opname gemaakt en die doorgespeeld aan het Britse persbureau. Lam laat zich op een bepaald moment ontvallen: ‘als ik kon kiezen zou ik ontslag nemen als leider van Hongkong’.
‘Nooit ontslag aangeboden’
Vandaag 3 september heeft de Chief Executive een openbare persconferentie gehouden. ‘Laat het duidelijk zijn’ zegt ze daar, ‘ik heb nooit aan de centrale regering mijn ontslag aangeboden. Ik wilde alleen uitleggen dat het voor mij als individu een gemakkelijke optie zou zijn’…’ik heb echter de afgelopen maanden altijd gevonden dat ik en mijn team moeten aanblijven om Hongkong in deze moeilijke situatie te helpen en het volk te dienen.’ Zowel in de China Daily als bij Reuters wordt er van die persconferentie melding gemaakt. Uiteraard maken de beide media uiteenlopende kanttekeningen bij die meest recente uitspraken van Lam.
Tegenstrijdig?
De opname van Reuters en Lams ontkenning nu kunnen als een tegenstrijdigheid worden gezien. Sommigen die voor Lam alleen minachting willen opbrengen zullen het een bewijs van haar onkunde noemen. Voor diegenen die beweren dat Lam louter een marionet is van Beijing zal de verklaring natuurlijk zijn dat zij door de centrale regering gedwongen is om te ontkennen dat ze ooit aan ontslag heeft gedacht. Een andere visie is echter mogelijk. De emoties worden Lam soms de baas. Iets wat in elk geval begrijpelijk is, gezien de omstandigheden.
Deskundig en onbevooroordeeld?
Wat het lek naar Reuters betreft. Iemand van diegenen met wie de regering van Hongkong moet onderhandelen heeft misbruik van vertrouwen gemaakt. Ofwel was dat iemand die, zoals zovelen, denken dat de Britse pers deskundig en onbevooroordeeld is. Dat eerste is zeker het geval, het laatste kan met recht en reden betwijfeld worden. En, als journalisten op een deskundige manier partij kiezen, krijgen we geslaagde propaganda.
Een standpunt van Beijing
Er was op 3 september nog een persconferentie. Die van Yang Guang, woordvoerder van het kantoor voor Zaken die Hong Kong en Macau betreffen, van de centrale regering van China. Yang herhaalde dat de regering in Beijing de Chief Executive van de Hong Kong Special Administrative Region (HKSAR) Carrie Lam blijft steunen. ‘Zij en haar regering doen pogingen om oplossingen te vinden voor diepgaande economische en sociale problemen van de stad. Die zijn door de onrust tot uiting gekomen.’ ‘De regering ondersteunt alle inspanningen om mogelijke oplossingen te bespreken met alle bevolkingsgroepen, ook met de jongeren’, zei Yang.
Reuters, China Daily,
De vraag is heeft het ontslag wel zin nu. Nee het wordt alleen maar erger en voor haar opvolger. Lam was al lange tijd erg onpopulair voor de zakenelite in HK. Denk er om, de rijken waren erg tegen de uitleveringswet. Wat duistere zaken had in China wil niet in China vervolgd worden. Meeste elite zijn ook dubbel staatsburgers. Lam en haar familie zijn allemaal UK staatsburgers. Zij moet haar UK staatsburgerschap opgeven voor haar positie. Dat zij deze nieuw wet had bedacht zegt erg veel over haar zelf. Een elite die niet in de elite kringen loopt. Dus zij is geen loophondje voor rijken en dat betekent niet dat zij voor Beijing is. Deze tape zegt niks negatief over haar meer over de rijke die deze opname had gemaakt.
Lam: “But for a chief executive to have caused this huge havoc to Hong Kong is unforgivable. It’s just unforgivable. If I have a choice, the first thing is to quit, having made a deep apology, is to step down. So I make a plea to you for your forgiveness. (…) Once an issue has been elevated to the situation [name redacted], to a national level, to a sort of sovereignty and security level, let alone in the midst of this sort of unprecedented tension between the two big economies in the world. The room, the political room for the chief executive who, unfortunately, has to serve two masters by constitution, that is the central people’s government and the people of Hong Kong, that political room for maneuvering is very, very, very limited.”
Een mea culpa, maar vooral toegeving dat ze politiek met de handen en voeten gebonden is aan de centrale regering in Peking.
Lam heeft woensdag een belangrijke speech gehouden. De controversiële wet is geschrapt. Ze erkent dat de bevolking terecht misnoegd is over sociaal-economische toestanden zoals woningnood en belooft er iets aan te doen.En ze erkent dat de vraag naar meer inspraak door de bevolking legitiem is.
Een compromis over dat laatste ligt echter moeilijk: Beijing is wel akkoord met algemene verkiezingen, zolang het parlement en de regeringsleider het principe ‘Eén land, twee systemen’ erkennen. Maar een deel van de oppositie in Hongkong, en zeker de radicale, wil verkiezingen juist gebruiken om ‘Eén land’ in vraag te stellen met als einddoel de facto of juridische onafhankelijkheid van Hongkong of/en regimewissel in Beijing.
Het blijft de vraag hoe de bevolking die op straat kwam zal reageren op de olijftak die Lam aanbiedt
AJ stelt de interessante vraag of Lam een marionet is van Beijing.
Het antwoord is genuanceerd, denk ik.
Uit diverse commentaren blijkt dat de uitleveringswet een eigen initiaitief van Lam was, Beijing was geen vragende partij.Lam is ook niet door Beijing gekozen, maar door een lokaal comité van 1200 kiesmannen afgevaardiigd door de meest diverse sociale actoren.
Anderzijds, wanneer betogers expliciet de centrale regering aanvallen en oproepen tot onafhankelijkheid of ‘revolutie’ , dan is die overheid uiteraard betrokken partij. Wanneer dan bovendien een Trump dreigt Hongkong als wapen in de handelsoorlog in te zetten, dan lijkt het me evident dat de lokale leider, zoals Lam zegt, maar een ‘heel heel heel kleine ‘ politeke marge meer overhoudt.
Het uitleveringswet was Lams idee waarmee Beijing zich niet had bemoeid. Maar je ben dit vergeten: als HK een wet ondertekent met Taiwan en niet met China is dat onacceptabel voor het Chinese volk. Denk erom de rellen gaat om uitlevering met China niet met andere landen waar de doodstraf bestaat. Dus had Lam de wet dood verklaard. En had ze nooit verklaard dat HK met alle landen behalve met China een verdrag zou ondertekenen. Als zij dat zou zeggen zouden zelfs de HK relschoppers voor haar stemmen voor het volgende verkiezingen. 1997 was een gezegde ’50 jaar lang paard blijven rennen en blijven HKers dansen’. Nu blijven HKers rellen schoppen, maar over 30 jaar is dat einde verhaal. Als deze wet was aangenomen zou HK misschien meer autonomie krijgen van Beijing. Nu weet Beijing dat HK nooit een vinger autonomie moet krijgen over 30 jaar want dan nemen HKers de hele hand. Macau zou waarschijnlijk meer autonomie krijgen van Beijing. Het gevecht gaat om hoeveel autonomie over 30 jaar.
Lam heeft donderdag gezegd dat de intrekking van de wet een beslissing van haarzelf en van haar regering is. Ze heeft er ook op gewezen dat de Centrale Regering (Beijing) al de hele tijd lang haar regering ‘begrijpt, respecteert en ondersteunt’.
https://www.apnews.com/8c0c9df72b894bf1952d3bebfbf1f3ce
Verder is het ook haar eigen mening en het standpunt van haar regering dat ze aan de andere eisen niet kunnen toegeven. Ze ‘hoopt dat de intrekking van de wet en de beloofde maatregelen betreffende het maatschappelijk ongenoegen een voldoende basis zijn voor een echte en vreedzame dialoog’.
Net zoals Carrie Lam van haar bazen in Beijing te horen kreeg dat er een uitleveringswet moest komen, krijgt ze nu van haar bazen in Beijing de instructie te veinzen dat het haar idee was.