Is de jeugdwerkloosheid in China een tikkende tijdbom? Het tijdschrift Caixin beschrijft het fenomeen, de tijdelijke en structurele factoren die het bepalen, de reacties van de jongeren en maatregelen van de overheid om jeugdwerkloosheid te verminderen..
Hoe hoog is de jeugdwerkloosheid?
Ze fluctueert gedurende het jaar, met pieken na afloop van het schooljaar in de zomer en een minimum in december, aan het einde van het eerste semester.
In juli 2022 bereikte ze een absoluut record met 19,9%. In december 2022 was ze gedaald tot 16,7% te vergelijken met de 14,3% in december 2021 en 12,3% in 2020. De stijging is dus snel en vraagt om verklaring. Nog ter vergelijking: tijdens de piek bij de jongeren van juli 2022 lag het werkloosheidscijfer voor alle stedelijke arbeiders op 5,4%, bijna vier keer lager.
Wanneer men de jaargemiddelden neemt dan ziet men een tendentiële stijging van de jeugdwerkloosheid, van 8,94% in 2002 tot 11,35% in 2021. 2020 was de uitschieter met 11,93%, maar dit was een abnormaal jaar wegens de eerste coronagolf en de lange grootschalige lockdowns.
Welke factoren verklaren de evolutie?
Steeds meer jongeren volgen hoger onderwijs. Op een totaal van 16 miljoen nieuwe jongeren op de arbeidsmarkt in 2022 waren er 10,7 miljoen afgestudeerde jongeren , het hoogste aantal ooit en met 1,67 miljoen de grootste jaarlijkse toename ooit.
Nooit eerder hadden ze het zo moeilijk om een gepaste baan te vinden. Ze moesten dit doen in een klimaat van economische verstoring en onzekerheid omwille van Covid-19.
Een recordaantal van 13,2 miljoen bedrijven, waaronder vooral kleine en eenmansbedrijven sloten in 2022 hun deuren. Dat waren er bijna 30% meer dan in 2021. De economische ontwrichting door de telkens weer opduikende omikron variant van Covid-19 verklaart veel van die stijging. Het aantal startende bedrijfjes bedroeg weliswaar 28,9 miljoen, maar daar bedroeg de stijging slechts 15%. Per saldo gaf dat minder potentiële banen voor jongeren. Ook toont het dat minder afgestudeerden probeerden een eigen zaak lanceerden.
Bij de grotere privébedrijven vielen in bepaalde sectoren zware klappen. De enorme woningbouwsector kampt met een schuldenberg en saneringsmaatregelen van de overheid hebben tot een flinke krimp geleid. Grote internetbedrijven hebben zich grondig moeten reorganiseren na beschuldigingen van misbruik van monopoliepositie en te weinig respect voor privacy. Dat heeft sommigen zoals Didi, het bedrijf voor autodelen, tijdelijk zo goed als verlamd en leidde bij anderen tot afdankingen. Om het onderwijs te democratiseren en de kost voor de ouders te verminderen kwam er een verbod op privé bijlessen in het lager en middelbaar onderwijs; deze lucratieve sector met veel banen voor afgestudeerden werd zo goed als weggeveegd.
Dit alles maakte de arbeidsmarkt voor jongeren moeilijker.
De vacatures voor afgestudeerden daalden in het derde trimester met 12,2% op jaarbasis, terwijl het gemiddeld aantal kandidaten voor een baan met 91,3% steeg.
Hoe proberen jongeren uit de slag te trekken?
Jongeren hebben hun eisen voor een baan getemperd. De gemiddelde loonverwachting van jonge afgestudeerden bedroeg 6.295 yuan per maand ( 800 euro) in 2022. Dat is 6% lager dan een jaar eerder.
Veel jongeren zoeken zekerheid. Meer jongeren proberen vandaag een vaste baan te krijgen als staatsambtenaar, eerder dan van goedverdienende banen in de privésector te dromen. In 2022 namen 2,6 miljoen kandidaten deel aan de nationale ambtenarenexamens. Dat waren er 22% meer dan in 2021. De kans om effectief aan een baan in overheidsdienst te geraken was 1 in 70.
Steeds meer jongeren duiken op in flexjobs, een algemene term voor ‘grijs’ werk, gaande van bouwvakkers over couriers tot influencers op het internet. Gezien de vertraagde economische groei de voorbije jaren moedigt de overheid momenteel deze vormen van tewerkstelling aan. Volgens gegevens van de regering zouden 200 miljoen personen een of andere vorm van flexwerk verrichten in 2022. In 2020 waren het er nog drie keer minder. Meer dan een kwart van de werkende bevolking doet één of andere vorm van flexwerk. Het is vrij populair bij jonge schoolverlaters omdat het hen de mogelijkheid geeft in afwachting van een ‘echte’ baan diverse soorten arbeid uit te proberen, inclusief het oprichten van startersbedrijven in de digitale sector. Bedrijven werven gemakkelijker flexwerkers aan dan vaste medewerkers. 61% van de bedrijven deed er in 2022 beroep op.
Wat doet de overheid?
De overheid neemt maatregelen met effect op de korte en op de langere termijn.
De belangrijkste is uiteraard het wijzigen van de covid-strategie in december 2022 gevolgd door gecoördineerde acties om de economische groei terug op een niveau van meer dan 5% per jaar te krijgen. Groei betekent snel extra banen.
Er is onder meer een plan om te verzekeren dat de gezonde bouwbedrijven aan voldoende financiële middelen geraken om hun activiteiten normaal verder te zetten, en er zijn maatregelen om de gezinnen gemakkelijker een woning te laten kopen. De door de staat opgelegde reorganisaties van grote privé digitale bedrijven zijn afgerond, zodat een gezonde en stabiele groei kan hernemen. De staatsbanken hebben opdracht gekregen om vlotter kredieten toe te staan aan kleine privébedrijven.
Andere maatregelen met snelleresultaten zijn nationale subsidies van 1500 yuan (200 euro) voor het aanwerven van jongeren, het verhogen van het aantal vacatures bij de overheid en hogere lonen voor ambtenaren die in minder ontwikkelde regio’s willen gaan werken. Jongeren die een eigen zaak opstarten krijgen lokale subsidies. Voor wie zijn zaal minstens zes maanden volhoudt geeft bijvoorbeeld de provincie Jiangxi een premie van 5.000 tot 10.000 yuan (700-1400 euro).
In de zomer van 2022 lanceerde het ministerie van arbeid tijdelijk een nationaal aanwervingsplatform, waar 10 miljoen banen aangeboden weren, jongeren zich konden inschrijven voor beroepsopleiding en advies krijgen over tewerkstellingskansen.
Instellingen van hoger onderwijs proberen zelf hun studenten een baan of een stageplaats te bezorgen door contact te leggen met bedrijven en op de campus fysieke of virtuele banenbeurzen te organiseren.
Een trendmatig probleem is de discrepantie tussen een steeds groter aantal hoog opgeleiden en de technische kwalificaties die de bedrijven zoeken. Weinig afgestudeerden zijn bereid of geschikt om in een fabriek aan het werk te gaan. Maar daar is een grote vraag naar technisch geschoold personeel.
De overheid probeert iets te doen aan deze negatieve trend. Het statuut van beroepsonderwijs, inclusief dat van hoger beroepsonderwijs, is bij wet al opgewaardeerd om meer studenten in deze richting te krijgen. Studenten en afgestudeerden uit andere richtingen krijgen meer mogelijkheden voor beroepsopleiding zodat ze gemakkelijker een baan kunnen vinden. .
Bronnen: Caixin, Statista, People’s Daily
