Circuit courts en online dialoog over het beleidsverslag van de regering: die twee recente ingrepen moeten zorgen voor een betere participatie van de burgers in de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht. De ontwikkeling van de rechtsstaat in China beoogt niet de scheiding van die drie machten, maar wil de deelname van de bevolking eraan bevorderen.
De Chinezen kunnen dit jaar het beleidsverslag van de regering online lezen en van commentaar voorzien. Van deze innoverende internetvoorziening hebben al meer dan 10.000 burgers gebruik gemaakt om allerlei voorstellen en opmerkingen aan ministers en volksvertegenwoordigers over te maken.
Online participatie in uitvoerende en wetgevende macht
Regeringsverslag online
Op 22 januari heeft de centrale regering het ontwerpverslag online gepubliceerd en op 18 van de besproken thema’s is intussen gereageerd. De grootste belangstelling gaat uit naar corruptiebestrijding, sociale zekerheid, onderwijs, de macro-economische controle en de inkomensverdeling. De officiële media geven als concrete voorbeelden: verzoeken om vooral door te gaan met de vervolging van corrupte figuren, voorstellen om de bejaardenzorg uit te besteden of om het onderwijs via internet verder te ontwikkelen. De redactie van het jaarverslag van de regering heeft beloofd dat ze op alle bruikbare meningen en suggesties direct zal ingaan. Waardevolle bijdragen die niet meer in de tekst kunnen worden verwerkt zal de commissie doorgeven aan de bevoegde ministeries. Dit laat de andere kant van de internetcultuur in China zien, een niet-restrictieve kant, die de bevolking empowerment geeft.
Naast de online voorziening blijven de andere beproefde methodes van kracht om feedback van alle lagen van de bevolking te krijgen. Premier Li Keqiang hield een symposium met vertegenwoordigers van de 8 niet-communistische partijen, onder andere over de hervorming van de administratie, de landbouw en de pensioenen. Li is gaan praten met de universiteiten en onderzoeksinstituten. Hij heeft financiële instellingen en het bedrijfsleven geraadpleegd. Naar meningen over onderwijs, wetenschap,technologie, cultuur, volksgezondheid en sport heeft de minister-president gepeild op een bijeenkomst met mensen uit de wereld van ICT en van risicokapitaal. Li Keqiang, de nationale ministers en hun medewerkers krijgen ook de verslagen binnen van 2,6 miljoen volksvertegenwoordigers die in de volkscongressen op verschillende niveaus zetelen. Deze afgevaardigden moeten hun oor te luisteren leggen bij hun achterban om direct, en indirect door veldwerk, een idee te krijgen van wat de mensen beweegt, waarover zij zich zorgen maken en welke maatregelen de voorrang dienen te krijgen. Het is de bedoeling dat de belangrijkste zaken aan bod komen in het verslag en in het document met beleidsvoornemens, de teksten die de eerste minister zal voorleggen aan het begin en het einde van de algemene vergadering van het Nationale Volkscongres, begin maart.
Meer toegankelijke en correcte justitie
Een van de 180 maatregelen van het Vierde Plenum is de instelling van circuit courts (rondgaande rechtbanken). Het Hoogste Volksgerechtshof van China (de Supreme People’s Court , SPC)heeft onlangs de eerste twee circuit courts geïnstalleerd: een in Shenzhen, in het Zuiden, en een in Shenyang, in het Noord-Oosten. De bedoeling is onder meer om justitie toegankelijker te maken voor de gewone bevolking. De nieuwe rechtbanken voorzien duidelijk in een behoefte: de vraag van mensen die een geding wilden aanvragen was meteen enorm: Shenzhen ontving de eerste dag al 79 verzoeken, Shenyang 54. Het personeel van de rechtbanken moest overuren draaien. Het hof van Shenzhen zal de provincies Guangdong en Hainan, en de Autonome regio Guangxi Zhuang bedienen. Shenyang zal zich specialiseren in adminsitratieve, burgerlijke en handelsrechtszaken. Het noordelijke gerechtshof staat open voor procesvoerenden uit de eigen provincie Liaoning en uit het naburige Jilin en Heilongjiang. De SPC ziet op de circuit courts toe en stelt de rechters aan. De beslissingen van deze rechtbanken wegen even zwaar als die van het Hoogste Gerechtshof zelf. De keuze voor de locatie van de eerste circuit courts is bepaald door de lokale sociale en economische ontwikkelingsgraad en door de werklast en arbeidverdeling in de Chinese justitie. Zo zijn er in Shenyang veel zaken die voortkomen uit de structuurwijziging van de oude industriebasis die de regio ondergaat.
De nieuwe rechtbanken werken in twee richtingen: die van het publiek en die van justitie zelf. Wie een proces wil aanspannen hoeft niet mee zo ver te reizen als vroeger en kan er geruster op zijn dat lokale machthebbers zich niet zullen mengen. De circuit court is immers bevoegd voor meer dan 1 regio, staat dichter bij de mensen en zal sneller werken, vooral op niet-politieke rechtszaken. Het nationale gerechtshof kan beter toezicht uitoefenen en zorgen voor een correctere rechtspraak. Het SPC krijgt bovendien de handen vrij voor meer complexe rechtszaken en voor de ontwikkeling van het algemene justitiële beleid en de hervorming daarvan.
Bron: Xinhua
