Admiraal en vice-legerstafchef Sun Jianguo legt op de 14-de Shangri-La dialoog te Singapore het Chinees standpunt uit over de Zuid-Chinese zee en de er mee verbonden internationale veiligheidsproblemen. Op de conferentie heeft de VS-minister van Defensie Ashton Carter China gewaarschuwd dat het de status quo in de regio dreigt op de helling te zetten, maar dit werd door de Chinese afgevaardigde verworpen.
De 2 protagonisten in Singapore: Sun (l) en Carter (r)
De Shangri-La Dialoog die sinds 2002 wordt georganiseerd door de Londense denktank International Institute for Strategic Studies (IISS), verenigt defensiechefs en veiligheidsexperts uit 28 landen en groeide zo uit tot het topforum qua Aziatische veiligheid. Dit jaar wordt verwacht dat het meningsverschil rond de Zuid-Chinese zee tot een belangrijk thema van het driedaags treffen uitgroeien. China neemt sinds 2007 actief deel en dit jaar wordt de Chinese delegatie geleid door admiraal en vice-legerstafchef Sun Jianguo.
De Singaporese eerste minister Lee Hsien Loong vroeg in zijn openingstoespraak aan Japan en China om hun geschil over de verwerking van de tweede wereldoorlog bij te leggen zoals de Europeanen deden. Wat de Zuid-Chinese zee betreft, riep Lee op de “vicieuze cirkel” te doorbreken. Hij noemde de verstandhouding tussen China en de VS de sleutel, want “niemand wil kiezen tussen een van beiden”. Deze relatie noemde hij geen nulsomspel want er zijn elementen van concurrentie maar even veel wederzijdse afhankelijkheden en mogelijkheden. Doelend op IS vreesde hij dat binnen 50 jaar de kwalen van terrorisme en extremisme niet uitgeroeid zullen zijn. Tenslotte hoopte hij op een globaal open systeem qua handel, investeringen en economische samenwerking in plaats van de huidige “alfabetsoep” van vrijhandelsovereenkomsten.
VS-minister
uitbaggeren koraalrif
De Amerikaanse minister van Defensie Ash Carter zei dat de Chinese uitbouw van eilanden in de Zuid-Chinese zee de veiligheid in de regio ondermijnt. Hij erkende dat ook andere landen vooruitgeschoven posten schiepen in het betwist gebied, maar volgens hem heeft China recentelijk 800 ha teruggewonnen, zo veel als de anderen samen. Hij verklaarde dat de VS erg bezorgd zijn over de landwinning omdat de verdere militarisering van de eilanden de mogelijkheid van misrekening of conflict inhoudt. Hij merkte nog op dat iedereen weet dat er geen militaire oplossing is voor deze discussie, maar dat enkel een duurzame oplossing kan worden bereikt door een hernieuwde diplomatie.
Commentatoren vonden de toon van Carters toespraak gematigder dan de VS-interventie vorig jaar. De Chinese gepensioneerde generaal Xu Guangyu zei dat het “normaal en voorspelbaar” is dat Beijing mobiele artillerie op de eilanden zou installeren omdat artillerie defensieve wapens zijn. Hij verwacht dat China er GPS installeert, vuurtorens en kontroleinstallaties. Naar verluidt vrezen sommigen dat China met de nieuwe eilanden op de koraalriffen eerst een voldongen feit wil stellen om later een actievere aanwezigheidspolitiek in de zee te kunnen voeren. Dat het zeeverkeer verhinderd zou worden, is niet onmiddellijk de vrees, wel dat China op het koraalrif Fiery Cross Reef een landingsstrip van 3000 meter zou aanleggen waarop het geavanceerde Y-20 transportvliegtuig kan landen.
De Amerikaanse opperbevelhebber in Azië Locklear zei onlangs voor het VS-Congres dat China vanop de eilanden meer patrouille schepen zou kunnen ontplooien, met dus een grotere invloed over het betwiste gebied. Op termijn zou het kunnen leiden tot de installatie van radars, militairen en geavanceerde raketten, aldus nog de VS-opperbevelhebber. In een reactie beloofde de VS $425 miljoen uit te trekken om de “militaire veiligheid in de regio op te drijven”. Na Singapore reist Carter door naar Vietnam waar een akkoord zal gesloten worden over “operationele samenwerking”.
Repliek
In zijn toespraak zei admiraal Sun “dat de toestand in de Zuid-Chinese zee in zijn geheel vreedzaam en stabiel is en dat er nooit een probleem is geweest met de doorvaart van de schepen. China wil met de bouw op sommige eilanden en riffen hoofdzakelijk hun functies er verbeteren en de werk- en leefvoorwaarden van het lokaal personeel”. “Naast het vervullen van defensie behoeften zal het ook toelaten dat China beter zijn internationale verantwoordelijkheden kan vervullen inzake maritiem onderzoek en redding, het voorkomen van rampen, meteorologische observatie, milieubescherming, visserij e.a”, aldus nog Sun.
Hij verklaarde nog dat met betrekking tot maritieme discussies met buren, China altijd denkt aan het breder belang van de maritieme veiligheid. China dringt aan op de soevereiniteit over zowat de gehele Zuid Chinese zee, maar ook Vietnam, de Filipijnen, Brunei en Taiwan claimen de eilanden. De Chinese delegatieleider zei nog dat de kwestie opgeklopt wordt om tweedracht te zaaien. Ondervraagd of China er een Air Defense Identification Zone (ADIZ), wil afkondigen, antwoordde hij dat China dit nooit verklaard heeft, maar dat dit zou afhangen van een beoordeling van het extern gevaar. Een ADIZ zou er op neerkomen dat overvliegende vliegtuigen zich eerst moeten melden bij de Chinese controle.
Bilateraal
Vienamese vice-minister (l) en Sun Jianguo (r)
Zaterdag had de Chinese delegatieleider al diverse gesprekken met de Singaporese defensieminister Ng Eng Hen en ook afgevaardigden uit Nieuw Zeeland, Sri Lanka, Thailand en Zwitserland. De Nieuw Zeelandse minister van Defensie Gerry Brownlee zei dat zijn land geen positie inneemt over het territoriaal meningsverschil in de Zuid-Chinese zee. De Sri Lankaanse minister van defensie Ruwan Wijewardene ondersteunt het Chinese standpunt over de Zuid Chinese zee. De Thaise opperbevelhebber Worapong Sanganetra zei geen moeite te zullen sparen voor een vreedzame oplossing van het probleem. Sun sprak ook met de Vietnamese onderminister van Defensie Nguyen Chi Vinh. Beiden waren het eens dat de onderlinge verschillen over de Zuid-Chinese zee door onderhandelingen op een kameraadschappelijke wijze kunnen worden bijgelegd. In totaal heeft Sun al met vertegenwoordigers van 13 landen gesproken en zondag volgden nog Indonesië en Zuid-Korea
Bronnen: SCMP, wantchinatimes, news.asiaone.com, http://www.todayonline.com
