Hoewel China al 3 jaar de invoer van vast afval verbiedt, wordt nog steeds afval het land binnengesmokkeld. Het afvalkolonialisme uit de ontwikkelde landen betaalt liever de smokkel dan de recyclagekosten in eigen land. Ook Zuidoost-Azië kampt met het probleem en neemt een voorbeeld aan China.
Niettegenstaande het Chinese verbod op de invoer van vast afval van drie jaar geleden, blijven ontwikkelde landen gebruik maken van mazen in de regelgeving om afval te exporteren naar ontwikkelingslanden waaronder China. Zo vermijden ze hogere recyclagekosten in eigen land. Andere ontwikkelingslanden zoals uit Zuidoost-Azië, hebben eveneens in toenemende mate de invoer van buitenlands afval aan banden gelegd, maar dit heeft de praktijk evenmin tot staan gebracht.
Een belangrijke oorzaak van dit probleem is de winstgevendheid en het lage risico van afvalhandel. Ontwikkelde landen die kosten willen besparen, gebruiken ‘afvalkolonialisme’ als tactiek om plastic en ander laagwaardig afval te exporteren, vertelt directeur Ma Jun van het Institute of Public and Environmental Affairs. Veel van dit afval is vervuild met giftige zware metalen en andere gevaarlijke stoffen, wat leidt tot aanzienlijke risico’s voor het milieu en de volksgezondheid in de ontvangende landen, aldus Ma
Misdaden met laag risico
De term ‘afvalkolonialisme’ uit een artikel in The Guardian beschrijft treffend de praktijk waarbij westerse landen plastic en andere soorten afval naar minder ontwikkelde landen exporteren. In China wordt het ingevoerde of gesmokkelde afval gewoon ‘buitenlands afval’ genoemd. Dit zijn laagwaardige afvalproducten uit andere landen, waaronder onbehandelde organische materialen, huishoudelijk afval, medisch afval, verschillende industriële afvalvloeistoffen en -residuen, evenals bepaalde gebruikte elektronica of onderdelen. Hoewel sommige items een beperkt recyclagepotentieel hebben, voldoen ze vaak niet aan de milieunormen. Er kunnen tijdens de verwerking zelfs giftige zware metalen, organische chemicaliën of radioactieve stoffen vrijkomen.
In september van dit jaar meldde Lianhe Zaobao dat een schip met 102 containers aan boord uit de Albanese haven Durres was vertrokken, maar bij aankomst in Thailand de toegang werd geweigerd omdat volgens mediaberichten dat het schip containers giftig afval bevatte, wat de Thaise autoriteiten ertoe aanzette om ze te weigeren.
Geografisch
Het EU-Parlement merkte op dat de EU in 2021 16,13 miljoen ton plastic afval produceerde, gemiddeld 36,1 kilogram per persoon. Hoewel 6,56 miljoen ton werd gerecycleerd, werd ongeveer de helft van het ingezamelde plastic afval voor verwerking uitgevoerd vaak naar niet-EU-landen met minder middelen voor veilig afvalbeheer. In 2022 exporteerde de VS meer dan 950 miljoen ton plastic afval dat bedoeld was om te recycleren en een aanzienlijk deel daarvan kwam terecht in Zuidoost-Azië. Historisch gezien was China een primaire bestemming voor deze uitvoer, maar recente beperkingen hebben ertoe geleid dat het afval naar andere landen gaat, voornamelijk Turkije, India en Egypte, met een toenemend risico op verbranding en storten, aldus het EU-parlement.
Zuidoost-Azië is een andere bestemming van het stort door ontwikkelde landen. Nikkei Asia meldde op basis van VN-gegevens dat van 2017 tot 2021 de ASEAN-landen die minder dan 9 % van de wereldbevolking omvatten, ongeveer 17 % van alle wereldwijde invoer van plastic afval ontvingen,. Een Greenpeace rapport uit 2019 benadrukte een sterke toename van 171 % in de invoer van plastic afval in Zuidoost-Azië, tot 2,26 miljoen ton alleen al tussen 2016 en 2018. Geïmporteerd afval heeft Zuidoost-Azië overspoeld, aldus Nikkei Asia.
‘In de geglobaliseerde wereld is afvalbeheer een steeds dringender probleem geworden waarin productie, consumptiegewoonten, afvalcriminaliteit, afvalhandel, corruptie, georganiseerde misdaad, witwassen en de circulaire economie met elkaar verweven zijn,’ zegt regionaal vertegenwoordiger M. Karimipour van het VN-Bureau voor drugs- en misdaadbestrijding voor Zuidoost-Azië en de Stille Oceaan. ‘De misdaad van de afvalhandel ontneemt de waarde die een legale, goed gereguleerde afvalhandel biedt aan duurzame economieën.’ ‘Afvalhandel is een misdaad met een grote impact op het milieu, die de daders veel winst en weinig risico oplevert. Als we deze misdaad willen bestrijden, moeten we hier verandering in brengen door gaten in de regelgeving te dichten, de handhaving te verbeteren en de samenwerking in binnen- en buitenland te versterken,’ aldus directeur-generaal P. Suwannaked van de afdeling Vervuilingscontrole van het Thaise Ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen en Milieu.
Internationale druk
. In maart 2022 nam de hervatte vijfde Milieuvergadering van de Verenigde Naties (UNEA-5) een historische resolutie aan om een internationale wettelijk bindende overeenkomst over plasticvervuiling, inclusief plasticvervuiling in de oceanen, op te stellen. In navolging van China ondernemen ook verschillende landen actie. Thailand heeft een alomvattend verbod op de invoer van plastic afval aangekondigd, dat op 1 januari 2025 volledig van kracht moet worden.
‘Om dit probleem op te lossen, moet er een evenwichtige internationale industriële verdeling komen en moeten de ontwikkelingslanden hun economische en regelgevende capaciteiten verbeteren,’ benadrukt professor Liu Jianguo, van Tsinghua University’s School of Environment. ‘De ontwikkelde landen moeten zowel de uitvoer van afval reguleren als robuuste binnenlandse recyclagesystemen opzetten om te voorkomen dat de kosten worden uitbesteed aan minder welvarende landen,’ zegt hij. Ma Jun benadrukt ook dat de stijgende levensstandaard in ontwikkelingslanden leidt tot een grotere binnenlandse afvalproductie, waarvoor efficiënte afvalbeheersystemen en strenge regelgeving nodig zijn. Hij merkt op dat China momenteel afvalverbrandingsbedrijven verplicht om online controlesystemen te installeren en emissiegegevens openbaar te maken. Deze strenge regelgevende aanpak heeft de interesse gewekt van andere ontwikkelingslanden en dient als een model dat zij zouden kunnen overnemen.
Bron Global Times
