Anticorruptie: plannen – onthaal – verwikkelingen

De tweedaagse vergadering van de commissie voor de partijdiscipline heeft heel wat gevolgen. De commissie stelt een vijfjarenplan tegen corruptie op, met steekproeven en een mix van preventie en strafmaatregelen. Onder publiek en experts zijn discussies in volle gang over de beoordeling en de problemen van de campagne tegen corruptie.
De Centrale Commissie voor de Inspectie van de Discipline in de CPC heeft haar jaarvergadering besloten met de aankondiging van een vijfjarenplan tegen corruptie. Een beleidsmedewerker heeft volgens de South China Morning Post (SCMP) gezegd dat het tegen juni klaar zal zijn. Er komen onder andere strenge straffen voor functionarissen die overheidsgeld uitgeven aan grootse banketten en reizen of die op een andere manier de acht richtlijnen voor een correcte werkstijl van december 2012 naast zich neer leggen. Kaderleden komen opnieuw en nog meer onder druk om hun bezittingen en persoonlijke handel en wandel bekend te maken. Of de informatie die ze daarbij opgeven klopt, zal worden nagetrokken dor middel van steekproeven. De partij zal het publiek proberen te betrekken bij de strijd: tips van individuen en in de media blijven welkom en de inspecteurs zullen er ernstig en correct mee omgaan. Procedures betreffende wisselingen in leidinggevende organen moeten strikt volgens de regels en corruptievrij verlopen. De disciplinecommissie neemt de woorden van Xi Jinping ter harte dat ‘mechanismen ervoor moeten zorgen dat personen met verantwoordelijkheden niet durven en niet kunnen corrupt zijn en niet in de verleiding komen ook’ en dat de partijleden ‘welbewust de supervisie van het volk moeten aanvaarden’.
Xinhua schrijft dat veel politiek geïnteresseerde burgers eerder positief gestemd zijn, wat onder meer blijkt uit internetdiscussies. Deskundigen laten zich horen. De officiële media geven sommigen onder hen het woord en ook in de commerciële, onafhankelijke SCMP staan hun opinies te lezen. Een andere manier van reageren is deze: uit verschillende bronnen wordt vernomen dat een groot aantal ambtenaren en kaderleden bezig is zich van bepaalde bezittingen (buitenlandse valuta’s, extra vastgoed, luxeartikelen) te ontdoen. Alleen al in Guangdong zouden ambtenaren en hun familieleden voor 1,792 miljard yuan (meer dan 215 miljoen euro) buitenlands geld van de bank hebben genomen. Banken in grote steden en rijke provincies melden een zelfde fenomeen, dat door de Centrale Commissie voor de Inspectie van de Discipline al sinds november onder kaderleden van overheid en staatsbedrijven wordt gesignaleerd. Dit alles staat in een reportage van de Henan Business Daily waar de SCMP naar verwijst.
In commentaren en activiteiten naar aanleiding van de anticorruptieplannen komen meteen de complicaties naar voren. Regels om bezittingen en zakenactiviteiten openbaar te maken zijn al eerder opgesteld. Er zijn verschillen tussen de regio’s en sectoren. De meeste regelgevingen zijn nog maar in een experimenteel stadium, of het was niet verplicht ze na te leven, of ze konden gemakkelijk worden omzeild. Corruptie is daarbij wijdverspreid volgens Ma Huaide van de China University of Political Science and Law. Dat alles zorgt voor aarzelingen en maakt het moeilijk om de openbaarheid af te dwingen. Dr. Peng Peng, van de Guangzhou Academy of Social Sciences, vindt het dan ook nodig dat de eisen tot openbaarheid van bezittingen verschillen naar gelang de functie van de ambtenaar. ‘Zij die beslissingen moeten nemen die de bevolking aangaan moeten strenge controles ondergaan en hun activa bekend maken. Als je dat echter eist van alle ambtenaren kun je de hervormingen niet voortzetten.’ Volgens enkele opiniemakers maken stromingen binnen de partij gebruik van de anticorruptiemaatregelen en de inbreng van de bevolking daarbij, om politieke strijd tegen elkaar te leveren. Dat is niet uitgesloten en het kan natuurlijk ook dat er burgers zijn die via de plannen en het debat hun eigen politieke agenda een duwtje in de rug willen geven. Zo laat de superrijke projectontwikkelaar Ren Zhiqiang op zijn Sina Weibo weten dat ‘de macht beperkingen opleggen’ (zoals door Xi Jinping voorgesteld, noot van chinasquare.be) voor hem betekent ‘dat de regering zich minder met de markt, de rechtspraak, de toewijzing van middelen en de vrije meningsuiting bemoeit’. Ma Huaide is over deze zoveelste ronde in het gevecht voor een onberispelijk bestuur gematigd optimistisch. In november liet hij in de Global Times optekenen dat het nieuwe hoofd van de disciplinecommissie, Wang Qishan, meteen het advies had ingeroepen van specialisten op veel meer terreinen dan hij bij eerdere deelname aan dit soort adviesrondes had meegemaakt. Ma was ook gecharmeerd van de houding van Wang die de adviseurs vroeg om hun uitgesproken meningen niet voor zich te houden en die inderdaad ook online kritieken waardeert.
Bronnen: Xinhua, SCMP, Global Times,
Website van China University of Political Science and Law, waarvan academici over het onderwerp strenge en gewaardeerde adviezen geven aan de overheid http://www.cupl.edu.cn/sites/en/index.jsp
Zie verder het artikel van de Henan Business Daily (Chinees) http://newpaper.dahe.cn/hnsb/html/2013-01/23/content_843528.htm?div=-1