President Hu Jintao heeft op de top van APEC-leiders een voorstel in vier punten gelanceerd. De VS van hun kant bekritiseren China niet enkel wegens de mensenrechten en de waarde van de munt, maar proberen met een aantal landen een “Trans Pacific partnerschap” op te zetten die een hoge vorm van liberalisatie impliceert.
President Hu Jintao is nauwelijks thuis van zijn Europatoer naar Oostenrijk en de G20 en Wen Jiabao van de SCO-top in Moscou of de volgende top kondigt zich aan. Sinds vrijdag stromen in Honululu de topministers en presidenten toe van de APEC-landen dus de landen van Azië en rond de Stille oceaan. De APEC werd in 1989 opgericht, telt nu 21 leden uit vier continenten en produceert de helft van de wereldproductie. Gezien dit de meest economisch actieve regio wordt, is het touwtrekken tussen de verschillende belangen dan ook duidelijk.
De Amerikaanse minister Geithner heeft in de aanloop tot de conferentie China al bekritiseerd wegens de te lage waarde van de Chinese munt, zijn collega Clinton fulmineerde tegen de mensenrechten naar aanleiding van zelfverbrandingen door Tibetaanse monniken en het vasthouden van een blinde dissident. President Hu Jintao had voor de top al een gesprek met de Taiwanese erevoorzitter Lien Chan van de Kuomintang en een beleefdheidsgesprekje met president Obama. Niet minder belangrijk was zijn ontmoeting met Amerikaanse bedrijfsleiders die hij uitnodigde om mee te profiteren van de uitbreiding van China’s kleinhandelsmarkt die nu 8000 miljard $ bedraagt en tegen 2015 5000 miljard 5000 miljard $ groter wordt. Hij beloofde ook een betere bescherming van de zgn. “intellectuele rechten”.
In zijn toespraak voor de APEC vroeg Hu een beter mechanisme van economisch bestuur dat rekening houdt met de huidige verschuivingen en dus een betere vertegenwoordiging van de ontwikkelingslanden. Hij was ten tweede volmondig akkoord met het doortrekken van de groene groei die vorig jaar in Yokohama werd afgesproken. Ten derde moet de economische integratie versterkt worden tegen protectionisme in. Ten vierde vond Hu dat beter moet geluisterd naar de noden van de zakenwereld. In dit verband toont een bevraging bij CEOs uit APEC-landen aan dat twee derden van hen de opruiming wenst van de handelsbarrieres. Anderzijds wijst een recente studie uit dat de kosten van import- en export er tussen 2006 en 2010 met 57 miljard $ daalden, wat 5 % is van buitenlandse handel. Voorts had Hu het over China’s recente uitdagingen: hij beloofde onder meer een verdubbeling tussen 2011 en 2015 van het bedrag dat voor het milieu wordt uitgetrokken en dat 488 miljard $ moet bereiken.
TPP
Aardig wat was er in de wandelgangen te doen over het “Trans Pacific Partnerschap’ (TPP) Oorspronkelijk was dit een in 2005 getekend verdragsakkoord tussen Singapore, Brunei, Chili en Nieuw-Zeeland dat half 2006 van kracht werd. Typisch is dat dit akkoord verder gaat dan het afbouwen van tarieven: bv het gedrag van staatsondernemingen, openbare aanbestedingen, IPR… Zes andere landen willen toetreden met name Australië, Maleisië, Peru, Japan, de VS en Vietnam. Op een vorige APEC-top nodigde de Amerikaanse president Obama meer leiders uit zich bij het initiatief te voegen. Op 11 november laatstleden kondigde de Japanse premier Yoshihiko Noda aan daarover te willen onderhandelen, hoewel zijn landbouwsector tegen is. China is alsnog niet uitgenodigd (Rusland evenmin) en vindt de doelstellingen wat te hoog gegrepen. China heeft de indruk dat dit TPP een soort paard van Troje is van de Amerikanen binnen de Apec.
China heeft echter ook vrijhandelsakkoorden lopen met een tiental ASEAN-landen. Tijdens de top sloot China ook een akkoord met Peru. President Obama probeerde van zijn kant China en Rusland op zijn lijn te krijgen in verband met Iran. Hu Jiatao beloofde Tsang uit Hong Kong alle steun en had met de Canadese premier Harper een gesprek over het verdiepen van het strategisch partnerschap tussen beide landen. Ook met de nieuwe Japanse premier en de Vietnamese president had hij een ontmoeting. Volgend weekend staat dan een ASEAN-top te Bali op de agenda, maar dit is een hoofdzakelijk Aziatisch onderonsje hoewel de Amerikaanse president ook aanwezig zal zijn.
Zie ook website China Daily over de APEC-top; Bekijk ook Dialogue
