President Xi Jinping en de Amerikaanse vicepresident Pence hebben in hun toespraak voor de APEC elkaar bekritiseerd. Xi riep op tot een wereldwijde samenwerking tegen het unilateralisme en protectionisme. Pence die het BRI-initiatief als een schuldenval bestempelde, vroeg de landen zich te scharen achter het Amerikaans initiatief voor betere infrastructuur. Door de onenigheid kon de top het niet eens worden over een eindcommuniqué.
Xi Jinping sprak de APEC-top toe op het cruise-schip Pacific Explorer en merkte op dat iedereen in dezelfde boot zit op de woelige wateren van de wereldeconomie. Hij benadrukte in zijn toespraak het belang van een open, inclusieve, innovatieve en op regelgeving gebaseerde wereldeconomie. Globalisering vond hij een onomkeerbare trend.
De Chinese president onthulde dat China volgend jaar in Beijing het tweede Belt and Road Forum for International Coöperation zal houden. Hij vroeg de topleiders welke richting te kiezen: ofwel confrontatie of samenwerking? Openheid of gesloten deur? Win-win of nulsomspel? Confrontatie lijdt enkel tot verliezers, vond hij. Hij stelde echter vast dat unilateralisme en protectionisme de economische groei dreigen te overschaduwen. Xi deed 5 voorstellen voor een wereldwijde ontwikkeling en dito bestuur. Naast het vasthouden aan een wereldwijd door de WTO geleid handelssysteem stuurde hij ook aan op de uitbouw van de FTAAP vrijhandelszone. Hij vond nog dat een betere bescherming van de intellectuele rechten niet mag gebruikt worden om de technologische kloof te versterken.
President Xi beloofde dat buitenlandse bedrijven een betere toegang zullen krijgen tot de Chinese markt. Hij verdedigde het Chinese Belt & Road initiatief en ontkende dat het een gesloten club is noch een schuldenval. Hij zei dat het project open staat voor iedereen en dat het doorzichtig is. De Amerikaanse vicepresident Pence was niet aanwezig tijdens de toespraak en het omgekeerde was evenmin het geval. Pence liet zich elke dag overvliegen uit Australië.
Pence
President Trump liet zich vervangen door vicepresident Pence. Om de groeiende Chinese invloed tegen te gaan werkt de Trump-regering al een tijdje aan een ‘Indo-Pacific’-strategie. Minister Pompeo beloofde in dat kader al voor 300 miljoen $ fondsen voor samenwerking op het vlak van veiligheid in de regio. Dit komt naast de beloofde 113 miljoen $ voor de digitale economie, energie en infrastructuur.
Pence vroeg in zijn toespraak niet te trappen in de val van de Chinese schuldendiplomatie en te kiezen voor de betere optie van Amerikaanse financiering van de ontwikkeling. Volgens Pence zijn de voorwaarden van de leningen in het beste geval ondoorzichtig; de ondersteunde projecten vaak niet duurzaam en van povere kwaliteit. ‘Doe zoals Amerika’ aldus Pence: ‘plaats altijd uw land eerst’. Hij beweerde respect te hebben voor de soevereiniteit van andere landen en de vrijheden. De Global Times is daar minder van overtuigd. Het blad vraagt zich af, indien Amerika al tegen het grote China opmerkingen maakt over staatsondernemingen en over de toestand van de mensenrechten, wat dit dan zou zijn tegenover kleinere landen.
Wat de Zuid-Chinese zee betreft, hangt de VS verder de principes aan van vrijheid van navigatie en overvliegen. Voorts kondigde Pence aan dat de VS samen met Papua New Guinea en Australië de Lombrum zeemachtbasis op Papua New Guinea’s Manus eiland zal upgraden. Momenteel is het eiland beter bekend om zijn kamp waar honderden vluchtelingen naar Australië vastgehouden worden. Tevens trekt de VS 400 miljoen $ uit opdat burgers door het Indo-Pacific transparantie programma meer macht zouden krijgen om de corruptie te bestrijden. Pence affirmeerde dat zowel Australië als Japan achter de VS Indo-Pacific strategie staan. Volgens de Financial Times werd zaterdag tussen VS, Australië en Japan een overeenkomst gesloten om infrastructuur in de regio te ondersteunen.
Hoe dan ook: door de verdeeldheid kon de top het niet eens worden over een slotmededeling. Premier O’Neill heeft een mededeling verspreid dat de onenigheid vooral de hervorming betrof van de WTO.
In de zijlijn
Van het Taiwanees ministerie van Buitenlandse zaken wordt gemeld dat Pence een onderhoud had met haar gezant Morris Chang. Xi Jinping ontmoette nog de Indonesische president Joko Widodo, zijn Chileense ambtsgenoot Sebastian Pinera en de Zuid Koreaanse president Moon Jae-in. Na zijn verblijf in PNG bezoekt Xi nog Brunei en de Filipijnen. Hij is reeds in Brunei aangekomen voor zijn staatsbezoek, het eerste van een Chinees staatshoofd sinds 13 jaar. De Financial Times meldt al bij voorbaat dat China Gezouba Group 2 miljard $ in de voormalige Clark Air VS-basis wil investeren om de 500 ha om te vormen tot een Filipijnse bedrijvenzone.
Bronnen: FT, SCMP, Global Times, Peoples Daily
