Deze week vinden in Jakarta de ASEAN+3 top en de ASEAN top plaats. Dat gebeurt in een klimaat van toegenomen politieke spanningen. China en organisator Indonesië roepen op tot meer economische samenwerking en vrede.
ASEAN is de organisatie van de tien landen van Zuid-Oost Azië.
De ASEAN+3 top heeft plaats gevonden op 6 september. De Chinese premier Li Qiang riep er op tot vreedzame ontwikkeling. De 13 landen (10 van ASEAN plus Japan, Zuid-Korea en China) moeten samen de belangen en problemen van Azië aanpakken om zo de regionale ontwikkeling, welvaart en stabiliteit te verzekeren.
Samenwerking ondanks politiek spanningen
Tijdens zijn toespraak maakte Li verschillende toespelingen op politieke tegenstellingen tussen de 15 landen, die volgens hem de samenwerking niet in de weg mogen staan. Er zijn inderdaad territoriale conflicten met verschillende ASEAN-landen (voornamelijk met de Filipijnen en Vietnam), die door de VS aangewakkerd worden; en de hudige regeringen van Zuid-Korea en Japan zijn bijzonder pro-Amerikaans en streven naar samenwerking met de Navo tegen China.
In de optiek van Li moeten de economische voordelen van samenwerking de politieke spanningen kunnen neutraliseren.
Li wees ook de de turbulente veranderingen in de wereld die een aansporing zijn om samen te werken voor regionale vooruitgang en stabiliteit.
Concreet zal China zich inzetten voor de uitvoering van het ASEAN Plus Three Cooperation Work Plan met de focus op regionale integratie en connectiviteit, innovatie en digitale economie,, duurzame ontwikkeling en armoedebestrijding.
Sterker RCEP als vehikel voor economische samenwerking
Hij riep ook op het Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP), het economisch partnerschap tussen de landen van ASEAN, China, Japan, Zuid-Korea, Australië en Nieuw-Zeeland te versterken en Hongkong te verwelkomen als één van de eerste nieuwe leden (India trad op het laatste moment niet toe bij de oprichting, maar zou dat alsnog kunnen doen). De regionale leverketens moeten optimaal uitgebouwd worden. Diepere samenwerking is mogelijk voor digitale economie, schone energie, elektrische auto’s en andere opkomende sectoren.
Li gaf ook het Chinese standpunt over de Japanse lozingen van radioactief water afkomstig van de Fukushima kernramp. Japan moet volgens internationaal recht transparant zijn en in overleg gaan met alle betrokken buurlanden. Het standpunt van de Chinese regering is dus een stuk gematigder dan de algemene veroordeling van de Japanse lozingen door het Chinese en Zuid-Koreaanse publiek.
Op de bijeenkomst werd een gezamenlijke verklaring ondertekend over het ontwikkelen van een ecosysteem voor elektrische voertuigen.
Ook politieke spanningen binnen ASEAN
Op 7 en 8 september heeft de top van ASEAN plaats. Volgens Asiatimes wordt het een top vol tegenspraak.
Zo hebben niet alle landen van ASEAN hetzelfde standpunt over de toestand in Myanmar, waar het leger regeert en burgeroorlog gevoerd wordt. Myamar is lid van ASEAN maar Maleisië en Indonesië zouden het er willen uitzetten.
Maar het belangrijkste punt van verdeeldheid is het standpunt over de Zuid-Chinese zee.
ASEAN is bemiddelaar in de onderhandelingen tussen de verschillende betrokken landen over een Code of Conduct, een wettelijke gedragscode waaraan alle landen rond de Zuid-Chinese zee zich moeten houden. Die moet vermijden dat de territoriale disputen nog uitmonden in open conflicten. Die onderhandelingen slepen al 20 jaar aan, en hoewel er dit jaar vooruitgang gemeld werd, is het einde nog niet in zicht. Vietnam, de Filipijnen en China zeggen alle drie dat ze zo snel mogelijk de Code willen hebben.
Het zou kunnen dat de Filipijnen of Vietnam aandringen op een veroordeling van China. Aanleiding is de publicatie van een nieuwe officiële kaart van China. Op de kaart staan alle betwiste gebieden aangegeven als Chinees territorium. Er staan in tegenstelling tot de berichtgeving in de grote Westerse media, geen nieuwe geclaimde gebieden op. Er is enkel een verduidelijking betreffende de wateren rond Taiwan. Maar de nieuwe formele bevestiging van de Chinese claims is olie op het vuur voor de Filipijnen en Vietnam. Het is niet toevallig dat president Biden op weg naar de G-20 top in India een korte stop in Vietnam zal houden.
Gastland Indonesië heeft als thema van de top economische samenwerking naar voor geschoven,
Bronnen: China Daily, Asiatimes
