Eerstdaags worden in Phnom Penh, Bali en Bangkok diverse internationale toppen gehouden. Aziê zal in het centrum van de belangstelling staan. China wil zijn pleidooi voor multilateralisme en globalisering verder zetten. In Bali staat ook een ontmoeting tussen de Chinese en de Amerikaanse presidenten gepland.
De verschillende toppen in Phnom Penh draaien hoofdzakelijk rond ASEAN. Daarna volgt op 15 en 16 november de G20 top in Bali en die wordt van 18 tot 19 november in Bangkok gevolgd door de Asia-Pacific Economic Cooperation (APEC) top. Premier Li Keqiang brengt een staatsbezoek aan Cambodja waar hij deelneemt aan de 25ste top China-ASEAN, aan de 25ste ASEAN plus 3 top en tenslotte de 17-de Oost-Azië top.
Premier Hun Sen zei dat China en Cambodja ijzersterke vrienden zijn. Volgend jaar wordt de 65-ste verjaardag gevierd van hun diplomatieke betrekkingen. Li en Hun Sen waren aanwezig bij de ondertekening van 10 bilaterale samenwerkingsdocumenten over onder meer landbouw, infrastructuur, onderwijs, traditionele Chinese geneeskunde, douane, wetenschap en technologie en het klimaat. Ze huldigden de Phnom Penh-Sihanoukville autosnelweg in. Tussen de twee landen werd in oktober een vrijhandelsakkoord van kracht. Staatssecretaris en woordvoerder van het Cambodjaanse Ministerie van Openbare Werken en Transport Vasim Sorya zei dat de BRI-megaprojecten in Cambodja waaronder de Sihanoukville Special Economic Zone, waterkrachtcentrales, Phnom Penh-Sihanoukville Expressway, de nieuwe Siem Reap International Airport, het Morodok Techo National Stadium, wegen en bruggen zeer gunstig zijn voor de sociaaleconomische ontwikkeling van Cambodja.
ASEAN
Tijdens Lis bezoek staat echter de verhouding met ASEAN centraal. In 2020 werd ASEAN voor het eerst de Chinese grootste handelspartner terwijl China al 13 jaar op rij de grootste handelspartner van ASEAN is; De investeringen langs beide kanten overstegen $340 miljard eind juli. China stelt zich als doel om met ASEAN tot een derde versie te komen van hun vrijhandelszone. Toekomstige veranderingen zouden gaan over de oorsprongsregels, het verbeteren van ‘digitale platformen voor toerisme’ en de handel in diensten. De handel tussen China en verschillende Zuidoost-Aziatische landen groeide in de eerste negen maanden van het jaar met dubbele cijfers, blijkt uit Chinese douanegegevens. De export naar Singapore steeg bijvoorbeeld met 41 % en die naar Maleisië met 30 %.
President Biden komt eveneens naar Phnom Penh namelijk voor de jaarlijkse US Asean top en de East Asia Summit. Volgens Asia Times komt hij echter met een lege tas naar de toppen. China zet echter de inspanningen voor de uitbouw van de nieuwe zijderoutes verder. In Laos werd een spoorweg aangelegd die het land ontsluit voor de buurlanden, In Indonesië volgt binnenkort de opening van de door China aangelegde snelle spoorlijn Jakarta-Bandung, in Vietnam heeft China Railway Sixth Group de Hanoi metrolijn Cat Linh-Ha Dong van 13 km aangelegd met 12 stations. Tegenover het Belt & Road Initiative stelt de VS het IPEF maar dit bevat niet de markttoegang tot de VS die de Aziatische landen wensen. De door China ondersteunde Regional Comprehensive Economic Partnership Agreement (RCEP) doet dit wel. Ook geldelijk valt de $150 miljoen van IPEF eerder mager uit.
G20
Indonesië is gastheer van de G20 bijeenkomst onder het thema ‘Samen herstellen, sterker herstellen’ Volgens het Indonesische BuZa ministerie ligt de klemtoon op op het versterken van de wereldwijde gezondheidsarchitectuur, digitale transformatie en energietransitie. Van China wordt verwacht dat het zijn Global Development Initiative zal promoten met vrijhandel, multilateralisme en globalisering maar met een meer evenwichtige spreiding van de baten voor ontwikkelings- en ontluikende landen. Zowel op de G20 als op de APEC wordt verwacht dat China een leidende rol zal spelen in het nauwer smeden van samenwerking tussen de ontwikkelingslanden en dienst te doen als een stabiliserende factor in regionale en wereldwijde zaken. Heikel punt wordt ongetwijfeld de houding tegenover de junta in Myanmar. Indonesië is ontevreden dat een bereikt akkoord dode letter blijft. Er bestaat wel een princiepsakkoord over het aanvaarden van Oost- Timor als elfde lid.
Bilateraal
Xi Jinping zal zowel een ontmoeting hebben met de Franse president Macron als met VS president Biden. Naar verluidt zouden Biden en Xi het hebben over ‘de rode lijnen’ die in hun diplomatieke betrekkingen niet overschreden mogen worden en daarbij wordt vooral gedacht aan Taiwan. Ondertussen zei de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan dat de VS de onderlinge militaire communicatie tussen China en de VS weer op het goede spoor wil krijgen, wat volgens hem kan ‘helpen om meer stabiliteit te creëren en het risico op misverstanden te verkleinen’
Xi zal naar verwachting tijdens de twee toppen ook ontmoetingen hebben met zijn Senegalese en Argentijnse tegenhangers Macky Sall en Alberto Fernández. Dat de Japanse eerste minister Kishida voor het eerst sinds eind 2018 een gesprek zou hebben met Xi Jinping werd niet bevestigd . De Russische president Putin mocht van de VS niet komen, de Indonesische gastheer wilde echter niet dat de G20 top zou overschaduwd worden door de kwestie Oekraïne. Buza minister Lavrov zal nu aanwezig zijn en president Putin de top virtueel toespreken net zoals zijn Oekraïense president Zelensky, aldus Euractiv.
Bronnen: Global Times, SCMP, Euractiv
