De afgelopen Oost Aziatische top te Bali werd gedomineerd door rivaliteit tussen de VS en China. De meeste landen willen echter beide groten te vriend houden. Japan, Zuid-Korea en China beogen tegen eind dit jaar een investeringsverdrag af te sluiten als begin van de discussies over een vrijhandelszone.
Zoals we al schreven wou Obama koste wat kost het punt van de Zuid-Chinese zee aankaarten op de top, iets waar China tegen was. Toen Obama het punt openlijk ter sprake bracht, bood premier Wen een afgemeten antwoord. Wen zei dat hij dit punt niet gedurende de top wenste te bespreken, maar dat de zaak moest opgelost worden door vriendelijke raadpleging en onderhandeling onder de betrokken soevereine staten. Wen meende dat de Oost-Aziatische landen het dispuut wel zelf kunnen oplossen en dat de top niet mag afwijken van de thema’s solidariteit, ontwikkeling en samenwerking. China wil wel meewerken aan een gedragscode voor de Zuid-Chinese Zee, zo bevestigt ook de “China Daily”
Premiers China, Japan en Zuid-Korea
Na afloop van de top had premier Wen nog een niet gepland onderhoud met president Obama. Een woordvoerder noemde de relatie tussen de VS en China “complex” en het onderhoud dat overwegend over economische thema’s handelde opbouwend: naar verluidt zou premier Wen beloofd hebben speciale aandacht te schenken aan de flexibiliteit van de Renminbi. Volgens insiders verwacht China binnen 2 jaar geen handelsoverschot meer maar een handelstekort.
In dit conflict VS-China blijkt dat de Aziatische landen beiden groten willen blijven te vriend houden. Dit werd zowel duidelijk verwoord door de Japanse premier als de Australische. Premier Noda zei dat hij “verwelkomde dat de VS hun militaire aanwezigheid in Australië verdiepen, maar dat mag niet betekenen dat dit zou aanzien worden als een gevaar voor China” aldus nog Noda aan journalisten. Hij verklaarde verder nog zijn relatie met China te willen versterken omdat China’s ontwikkeling een opportuniteit is voor Japan. Ook de Australische premier Gillard had na de bekendmaking over de Amerikaanse marinebasis in Australië gezegd dat ze zowel stevige banden wenst met de VS als vriendschap met China. Westerse waarnemers hebben de indruk dat de betrokken landen willen profiteren van de Chinese groei onder de Amerikaanse veiligheidsparaplu.
De landen Japan, Zuid-Korea en China waren het op de top eens tegen het jaareinde te streven naar een trilateraal investeringsverdrag als aanloop tot het bespoedigen van een vrijhandelspakt. De diverse studies daarover door regeringen, industriesectoren en onderzoekers moeten tegen het jaareinde klaar zijn, zodat de onderhandelingen daarover dan kunnen beginnen. Premier Wen heeft op de top een vierpuntenprogramma naar voor geschoven voor verdiepte samenwerking onder de Aziatische landen als middel tegen de crisis: behalve meer economische en financiële samenwerking behoren daartoe ook meer vrijhandel en minder protectionisme en een duurzame ontwikkeling. Naast de reeds in 2009 toegezegde 20 miljard $ leningen, komen daar nog 10 miljard $ bovenop en 4 miljard $ voor een maritiem fonds.
Bronnen: China Daily, SCMP
