Balkanlanden spelen in op ‘Belt & Road’

Onder de Balkanlanden is vooral Kroatië hoopvol over de samenwerking met China in het kader van de nieuwe zijderoutes. Buurland Montenegro bezint zich of het voor nieuwe snelweg tussen de kusthaven Bar en de Servische grens niet te afhankelijk wordt van Chinees kapitaal. Servië zelf is overtuigd van het weldoend effect van het Chinese initiatief. Andere landen voelen zich eveneens aangetrokken, maar tegenstanders bekritiseren de Chinese investeringen.

Marco Polo die China in de 13-de eeuw ontdekte werd geboren op het Kroatische eiland Korcula. Kroatië hecht nu een groot belang aan het Chinese ‘Belt and Road Initiative’ alias de nieuwe zijderoutes en dit vooral wegens de investeringen in havens, luchthavens en energie. Het land ligt strategisch met enkele belangrijke havens zoals Rijeka, Zadar en Ploče. Chinese bedrijven zijn al betrokken bij het operationele en logistiek bestuur van de Kroatische haven te Zadar die zich tot een van de meest dynamische havens ontpopt in het gebied. De nieuwe Chinese eigenaar van de Zadar-haven investeert zowel in de uitbreiding van de capaciteit van de haven als in de logistiek. De Chinese investeerders zouden ook participeren aan de financiering van de luchthaven van Zadar. De investeringen gaan over een bedrag van 1,2 miljard dollar.

Het grootste project in Kroatië is de bouw van een brug te Pelješac door China Road and Bridge Corporation. Ze zou volgend jaar afgewerkt moeten zijn. Het project is merkwaardig omdat het de eerste keer was dat een Chinese onderneming een openbare offerte, uitgeschreven door de EU-Commissie, won in een Europees land. De Commissie steunt het project met 380 miljoen euro. De eerste fase van de brug kost 300 miljoen euro maar tijdens de twee daarop volgende fasen komt er nog één miljard euro aan kosten bij. Het partnerschap tussen Kroatië en China is ondertussen een strategisch partnerschap geworden.

Dit blijkt ook uit de sector energie. In 2017 heeft het Chinese Norinco een windmolen project gelanceerd van 200 miljoen dollar. Nieuwe energieprojecten zouden nog op stapel staan. Ook moet de samenwerking vermeld worden tussen de Kroatische producent van elektrische voertuigen van Rimac en het Chinese Camel die al wederzijds voor 200 miljoen dollar geïnvesteerd hebben. De voorbije twee jaren steeg het aantal Chinese toeristen in het land met 60% en vorig jaar telde het land 200.000 toeristen uit China. Overigens heeft Kroatië ook al voor 300 miljoen dollar Chinese investeringen in het toerisme aangetrokken. Tijdens het eerste trimester van 2018 steeg de wederzijdse handel met 11%. Meer dan 80% van de Kroaten beschouwt China als een bevriend land.

Montenegro

Montenegro is een schilderachtig land met enkel 622.000 inwoners. Het idee was tussen de hoge bergen een nieuwe autosnelweg aan te leggen tussen de havenstad Bar aan de kust tot aan de Servische grens waar hij verder zou verbonden worden met de Servische hoofdstad Belgrado.

De China Road and Bridge Corporation (CRBC) startte met de werken in 2015 die volgend jaar klaar zouden zijn. De China Exim Bank verschafte een lening in dollars voor 85% van de kosten voor de eerste fase en toen bedroeg dat al 903 miljard dollar of 19% van het bnp van Montenegro. De opwaardering van de dollar dreef de kosten nog met 13% op zodat het landje meer dan een miljard moet betalen enkel voor het moeilijke gedeelte van 41 km. De politiek stelt zich de vraag waar het geld te halen voor de overige 136 km waar weliswaar minder bruggen en tunnels nodig zijn. Het IMF waarschuwt tegen het nogmaals lenen van één miljard. Montenegro denkt aan een gemengd PPP project maar Reuters meent te weten dat tolgelden van het geringe verkeer de kosten niet zouden kunnen dekken wat een Chinese studie dan weer tegenspreekt. Sommige westers gezinden raden aan om met het voltooien te wachten tot Montenegro kan genieten van EU-subsidies. Het kan echter nog tien jaar duren vooral het landje deel uitmaakt van de Europese Unie. Minder prettig voor de bevolking is in elk geval dat Montenegro vorig jaar de in sociale voorzieningen en de lonen van de ambtenaren geknipt heeft en de belastingen verhoogd heeft om de leningen af te kunnen betalen.

Albanië

Het kleine Albanië is ook voor China waardevol vanwege zijn natuurlijke rijkdommen, petroleum, en grondstoffen als chroom. Het straatarme land dat een werkloosheid van 17% kent, is blij dat Chinese investeringen terug nieuw leven inblazen in de economie. In 2016 kocht Geo-Jade Petroleum Corporation of China de voormalige Albanian National Oil Company die nu Bankers Petroleum heet. China Everbright Group is volledig eigenaar van Tirana International Airport en andere Chinese bedrijven hebben aandelen in de olievelden van het land. Toch heeft het IMF hier ook al gewaarschuwd om de inspanningen op te drijven voor het verminderen van de openbare schuld. Het land probeert nu gebruik te maken van zijn Islam achtergrond om financiering aan te trekken uit Turkije, Qatar en Iran.

Servië

President Aleksandar Vučić heeft zijn 7 miljoen landgenoten beloofd om het land uit zijn isolering te halen. Daarvoor zet hij niet enkel de deur open voor de Europese Unie, maar hij doet ook een beroep op de verre bondgenoot China. China heeft Servië al 170 miljoen dollar geleend voor een brug over de Donau en 700 miljoen euro voor een thermische elektriciteitscentrale. Een Chinees bedrijf kocht de enige Servische staalfabriek.

Het centrale project is echter de 3 miljard euro kostende hsl tussen Belgrado en Boedapest.  Naast het spoor voor passagiersvervoer voorziet het project van 350 km ook een spoor voor vracht. De reistijd tussen de twee steden wordt door de lijn verminderd van acht uur nu tot minder dan drie. Belgrado hoeft maar 2 tot 2,5% intrest te betalen op zijn leningen. Bovendien krijgen Servische contractanten 50% van de projecten net zoals de Chinese.

Ondertussen heeft de Bank of China in Belgrado een regionale hub voor de Balkans en Oost- Europa geopend. De twee landen zijn het ook eens om de visa verplichtingen onderling te schrappen en er wordt verwacht dat Hainan Airlines een luchtverbinding opent naar Belgrado. Het totale handelsvolume tussen China en de westelijke Balkan landen bereikte in 2015-16 3,3 miljard dollar en de helft daarvan ging naar Servië. Niet te verwonderen dat president Vucic zegt een zeer vriendschappelijke relatie met China te hebben.

Andere landen

Dat COSCO de Griekse haven van Piraeus nieuw leven inblaast, zal wellicht ook positief uitvallen voor Noord-Macedonië. De Chinese ingevoerde goederen kunnen van Piraeus maar ook via de haven van Thessaloniki verder via het spoor en de weg in noordelijke richting worden gestuurd. In Macedonië heeft de Chinese Exim Bank eind 2013 leningen verstrekt voor de aanleg van twee autosnelwegen door het Chinese Sinohydro en Granit and Beton van Macedonische kant. Het Ministerie van Transport heeft die projecten echter laten stopzetten omdat door corruptie de kosten 120 miljoen dollar te veel zouden bedragen. Chinese bedrijven zijn er eveneens betrokken bij de modernisering van de bus- en treininfrastructuur.

In Bosnië Herzegovina is leefmilieu het probleem van de voor 3 miljard dollar aan Chinese investeringen. Het arme land kent een werkloosheidsgraad van 25%. Voor zijn energiebehoeften doet het beroep op steenkool en waterkracht. 6 thermische centrales worden er gebouwd en dit doet de groene activisten steigeren. Een snelweg wordt in het Servisch gedeelte eveneens met Chinese financiering aangelegd en critici vragen zich al af of die entiteit de 600 miljoen dollar aankan.

Roemenië hoopt van haar kant dat de haven van Constanta een belangrijke hub wordt langs de zijderoutes. Algemeen manager Dan Nicolae Tivilichi van de Maritime Ports Administration National Company heeft beloofd dat de infrastructuur van de haven verbeterd zal worden in het belang van de handel tussen Azië en Europa. De haven aan de westkust van de Zwarte zee is de grootste zeehaven in het oostelijk gedeelte van de EU en beschikt over 30 km kaden en meer dan 150 dokken.

Iets verder op bereidt ook Oekraïne zich voor op een gunstige plaats langs de zijderoutes. Het wil daarvoor tegen 2030 meer dan 60 miljard dollar investeren in nieuwe transportinfrastructuur. Concreet werd al een nieuwe hsl-lijn van 1100 km voorgesteld.

Bronnen

http://french.peopledaily.com.cn/International/n3/2018/0911/c31356-9499355.html
http://www.ejinsight.com/20180822-why-china-albania-relationship-is-warmi http://www.globalconstructionreview.com/news/montenegro-crossroads-expensive-chinese-motorway/

https://www.politico.eu/article/china-serbia-montenegro-europe-investment-trade-beijing-balkan-backdoor/

EBRD, The potential for growth through Chinese infrastructure investments in Central and South-Eastern, Europe along the “Balkan Silk Road”, Dr Jens Bastian, London-Athens juli 2017

http://www.xinhuanet.com/english/2018-09/11/c_137459208.htm

https://chine.in/actualite/cn/ukraine-souhaite-jouer-role-plus-important_112776.html

1 comment for “Balkanlanden spelen in op ‘Belt & Road’

  1. De Balken een regio die altijd verdeeld is om allerlei reden. Nu is het verdeeld tussen EU lidstaat en bijna EU lidstaat. Dus alles gebouwd met Chinees geld en bedrijven onder EU standaard. Waardoor de kost er hoog komt. De bijna lidstaten lenen geld met het idee we betalen het wel terug wanneer we een EU lidstaat worden. Turkije dacht dat ook in 1975 dat ze lid konden worden en nu zijn ze verder van de EU dan ooit. Sommige landen zouden waarschijnlijk falen met hun lening waardoor ze niet meer lid kunnen worden. Dus China lening zorgt voor een debt trap of EU lidmaatschap zorgt voor een debt trap. Probleem is dat Kosovo (niet erkend door China waar het geen lening kan krijgen) en Servië beide lid willen worden, maar erg verdeeld zijn met hun bloedige geschiedenis van 20 jaar geleden.

Een reactie achterlaten

Je e-mailadres zal niet getoond worden. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *