De rentevoeten in China zullen voortaan meer marktgericht zijn. Dat past in een algemene tendens naar meer marktwerking. Het is tegelijk een maatregel om de financieringskost voor bedrijven te verminderen en zo een vertraging van de economische groei tegen te gaan.
De People’s Bank of China, de centrale bank van China, heeft een reeks maatregelen genomen opdat bedrijven investeringen gemakkelijker zouden kunnen financieren.
De meest opvallende is een nieuwe marktgerichte manier om de rentevoet die als referentie voor de banken dient te bepalen. Dat zou moeten leiden tot lagere rentes op leningen aan bedrijven en particulieren.
Huige opgelegde rentevoeten
Vandaag bepalen commerciële banken de rente die ze aan klanten aanrekenen nog op basis van een referentie die door het ministerie van financiën vastgelegd wordt en al sinds augustus 2015 onveranderd 4,35% bedraagt. Rond die referentierente hebben banken een zekere speling naargelang het risicoprofiel van de klant. De meest betrouwbare klanten kunnen feitelijk lenen aan 90% van de referentierente.
Daarnaast bestaat echter een open markt, waar de commerciële banken en de centrale bank onderling geld (uit)lenen. Op deze interbankenmarkt schommelt de rente en ligt ze meestal lager dan de officiële referentie.
Toekomstige marktgerichte rentevoeten
De nieuwe referentierente wordt een maandelijks berekende prime rate voor leningen, de rente waaraan de meest betrouwbare klanten bij de bank kunnen ontlenen. Die prime rate wordt het gemiddelde van de transacties die 18 uitgekozen banken aan de centrale bank moeten melden. Bij die 18 zitten staatsbanken, stedelijke of plattelandsbanken, de buitenlandse banken Standard Chartered en Citi Group en de online banken van Tencent en Alibaba. Die commerciële banken bepalen de rente van hun klanten door een winst- en risicomarge te rekenen boven de rente op middellange termijn voor leningen van de centrale bank aan de commerciële banken op de open interbankenmarkt. Die rente bedraagt momenteel 3,3%. Daarom wordt verwacht wordt dat de prime ratelager zal liggen dan de huidige referentierente.
(De prime rate voor de eerste maand is intussen bekend gemaakt: 4,25%, slechts iets lager dan de oude referentie van 4,35%.
Alle banken zullen verplicht worden de rente die ze aan hun klanten aanrekenen te bepalen op basis van de nieuwe prime rate in plaats van de oude referentierente.
Meer westers, maar niet helemaal
In het nieuwe systeem kan de centrale bank dus de rentevoeten subtiel beïnvloeden door meer of minder geld te injecteren in de open interbankenmarkt. Westerse centrale banken werken ook op deze manier. Een belangrijk verschil blijft dat westerse centrale banken een statutaire autonomie tegenover hun regeringen hebben, terwijl de Chinese centrale bank de richtlijnen van de regering moet volgen. In het Westen beslist een centrale bank zelf over verhogen of verlagen van rentevoeten, in China wordt dat door de regering beslist.
Wie haalt er meest voordeel uit?
In principe zouden kleine en middelgrote bedrijven die over gezonde activa beschikken en dus aan de prime rate kunnen ontlenen het meest van deze hervorming kunnen profiteren door lagere rentevoeten op leningen op langere termijn.
Ook gezinnen zouden een lagere rente betalen op leningen voor woningen of auto’s.
Het tijdschrift Caixin citeert echter ook enkele analisten die denken dat de hervorming vooral grote staatsbedrijven zal ten goede komen. Banken zullen in tijden van vertragende groei nog meer dan vroeger lage rentevoeten toestaan aan de klanten met het minste risico, en dat zijn op de eerste plaats de grote staatsbedrijven.
Geen alleenstaande maatregel
Het nieuwe systeem wordt doorgevoerd als onderdeel van een recent pakket maatregelen van de regering om investeringen in de reële economie te vergemakkelijken. Het moet de aangerekende interestvoeten meer transparant maken. Er zijn ook nieuwe beperkingen op de commissies die banken en tussenpersonen mogen aanrekenen.
Men hoopt dat de maatregel doeltreffender en flexibeler zal zijn om het geld naar de juiste plaatsen te loodsen dan klassieke maatregelen zoals een algemene interestverlaging of een verlagen van de reserveratio’s van banken.
Naast het vergemakkelijken van leningen wordt ook het uitgeven van aandelen of obligaties om kapitaal te verzamelen aangemoedigd. Een voorbeeld daarvan zijn nieuwe regels op de ChiNext beurs van opkomende bedrijven in Shenzhen: het wordt eenvoudiger nieuwe aandelen op de beurs te brengen, bedrijven samen te voegen of over te kopen.
China is al bezig met financiële hervormingen sinds de jaren 90. Het doel is de rentevoeten stilaan meer in lijn te brengen met vraag en aanbod. Het invoeren van de prime rate is volgens experts de belangrijkste stap sinds 10 jaar, toen de banken toelating kregen hun rentevoeten aan te passen aan het risicoprofiel van de klant.
Bronnen: China Daily, People’s Daily, Caixin, South China Morning Post, China Economic Net
