Premier Li Qiang maakte op de 27e China-ASEAN-top bekend dat de onderhandelingen over de China-ASEAN vrijhandelszone versie 3.0 grotendeels zijn afgerond. Zijn toespraak die vooral de economische samenwerking beklemtoonde, kreeg kritiek van de Filipijnse president Marcos jr die vond dat spreken over economische samenwerking niet kan gescheiden worden van politieke zekerheid.
In zijn openingstoespraak bij de 27e China-ASEAN-top merkte premier Li Qiang op dat het wereldwijde economische herstel uitblijft en dat problemen zoals een ontoereikende wereldwijde totale vraag steeds prominenter worden. De markten van China en ASEAN breiden zich echter nog steeds uit en stellen zich steeds meer open, voegde de premier eraan toe. Li zei in zijn openingswoord ook verheugd te zijn om samen met de andere ASEAN leiders aan te kondigen dat de onderhandelingen over versie 3.0 van de vrijhandelszone tussen China en ASEAN tot een substantieel resultaat hebben geleid. Dit werd beaamd door de Singaporese premier Lawrence Wong die de upgrade van de een belangrijke stap vond vooral in deze tijd van toenemend protectionisme
Temidden van het toenemende protectionisme zijn verdere marktintegratie en vrijere handel tussen China en de ASEAN-landen gunstig voor beide partijen, vertelde directeur Peng Nian van het Hong Kong Research Center for Asian Studies aan de Global Times. Voor China kan het de ASEAN-landen verder integreren in zijn productie- en toeleveringsketens om het negatieve effect van het harde optreden van westerse landen te compenseren; voor de ASEAN-landen kan de geavanceerde technologie van China helpen om hun digitale transformatie te versnellen,.
In zijn toespraak tot de 27e ASEAN Plus Three-top bleef Li meer op de vlakte over samenwerking met Japan, Zuid-Korea China, de drie belangrijkste drijvende krachten achter de economische ontwikkeling van Azië, aldus directeur Zhao Weihua van het Centrum voor de betrekkingen tussen China en zijn buurlanden aan de Fudan Universiteit Het hoofd koelhouden en economische samenwerking erkennen kan een relatief positief signaal brengen voor de toekomstige ontwikkeling van bilaterale en multilaterale betrekkingen.
Kritiek
De Filipijnse president Ferdinand Marcos Jnr ging in tegen het Chinese standpunt met de opmerking. dat Asean en China niet kunnen doen alsof alles goed gaat op economisch gebied als er spanningen zijn op politiek gebied. Hij vond ‘je economische samenwerking niet kan scheiden van politieke veiligheid’.. Hij riep zelfs alle ASEAN-lidstaten op ‘om geen oogje dicht te knijpen voor de agressieve, dwingende en illegale acties van een externe mogendheid tegen een ASEAN-lidstaat .Met deze externe lidstaat bedoelde hij allicht niet de Verenigde Staten. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken is donderdag in Laos aangekomen voor de Oost-Aziatische top, waar hij de situatie in Myanmar en de kwestie van de Zuid-Chinese Zee wil aankaarten. Assistent-staatssecretaris voor Oost-Azië en Pacific Zaken van de VS Daniel Kritenbrink verduidelijkte verslaggevers dat een aantal kwesties met betrekking tot China aan de orde zouden komen tijdens Blinkens reis waaronder ‘escalerende en onverantwoordelijke stappen van China om veel van de claimanten van de Zuid-Chinese Zee te dwingen en onder druk te zetten’. Of Blinken verdeeldheid kan zaaien onder de ASEAN-landen is twijfelachtig.
Chinese experten benadrukken dat een vreedzaam groeiend China een onafscheidelijke samenwerkingspartner is voor de ontwikkeling van ASEAN. China is al 15 jaar op rij de belangrijkste handelspartner van ASEAN, en ASEAN is al vier jaar op rij de grootste handelspartner van China. De wederzijdse handel is in de eerste helft van 2024 met 10,5 procent j-o-j toegenomen, zo blijkt uit officiële gegevens.
.Leiders van ASEAN-landen bespraken woensdag de voortgang van de gedragscode in de Zuid-Chinese Zee en waren het erover eens dat het Verdrag van de Verenigde Naties inzake het recht van de zee (UNCLOS) de basis moet zijn voor het beslechten van geschillen over de zee, aldus een Thaise functionaris . Marcos drong er ook bij de Asean-leden en China op aan om de onderhandelingen over een Asean-China gedragscode voor de betwiste wateren te versnellen. Hij vond dat er ‘meer haast moet worden gemaakt met het tempo van de onderhandelingen over de Asean-China gedragscode,’. Marcos zei dat de algehele situatie in de Zuid-Chinese Zee ‘gespannen en onveranderd’ bleef en dat ‘de partijen er serieus voor moeten openstaan om de meningsverschillen serieus aan te pakken en de spanningen te verminderen. De Singaporese premier Lawrence Wong meende dat ‘de Zuid-Chinese Zee een levendige en directe kwestie is met reële risico’s dat een ongeluk uitmondt in een conflict’.
De Laotiaanse premier benadrukte dat het belangrijk is om in het kader van de Oost Azië top de samenwerking te versterken om wederzijds begrip, wederzijds vertrouwen en wederzijds vertrouwen te bevorderen, wat sleutelelementen zijn voor de gedeelde doelstellingen van vrede, stabiliteit en duurzame ontwikkeling. Hij zei dat de ASEAN-top en aanverwante toppen meer dan 90 slotdocumenten hebben goedgekeurd en benadrukte het belang van collectieve ASEAN-inspanningen om de continuïteit van het ASEAN-gemeenschapsvormingsproces te waarborgen.
Bilateraal
Tijdens zijn ontmoeting met Thongloun Sisoulith, algemeen secretaris van het Centraal Comité van de Revolutionaire Volkspartij van Laos en president van Laos verklaarde Li dat China bereid is om met Laos samen te werken om een gemeenschap met een gedeelde toekomst op te bouwen met hoge normen, hoge kwaliteit en een hoog niveau, en om de twee volkeren meer voordelen te brengen..
In de marge van de toppen had premier Li Qiang zowel een bilateraal gesprek met de Australische premier Albanese als met de nieuwe Japanse premier Ishiba. Na het gesprek met Albanese bleek dat het onofficiële invoerverbod van kreeften al tegen het einde van het jaar zal worden opgeheven. China was vóór 2020 een vitale markt voor Australische kreeften-exporteurs en kocht 95 % van de Australische kreeften ter waarde van 504 miljoen $ in 2019. Maar de Australische zeevruchten werden onofficieel geblokkeerd door China nadat de vorige regering Morrison het land op het beklaagdenbankje ter verantwoording wilde roepen over de oorsprong van het coronavirus. Albanese voegde er nog aan toe ‘China zal meer stappen ondernemen om de hervormingen te verdiepen en buitenlandse bedrijven een geïnternationaliseerd bedrijfsklimaat te bieden, We verwelkomen meer Australische bedrijven die in China investeren, en [we] hopen dat Australië een eerlijk, veilig en niet-discriminerend klimaat kan bieden aan Chinese bedrijven.’
Van een ander kaliber was de ontmoeting van Li met de nieuwe Japanse premier Ishiba, voormalig minister van Defensie. Hij is voorstander van een NATO vertegenwoordiging in Japan, voor Quad, het inzetten van Japanse troepen op Amerikaans grondgebied en het heroverwegen van het delen van Amerikaanse kernwapens. Maar Ishiba noemde zijn voorstel voor een Aziatische versie van de Navo niet tijdens zijn ontmoeting met Li noch in zijn aparte ontmoeting met de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk-yeol. Ishiba en Yoon bevestigden dat ze de veiligheidssamenwerking tussen Japan, Zuid-Korea en de VS verder zouden versterken.
In zijn eerste beleidstoespraak vorige week zei Ishiba dat hij een constructieve en stabiele relatie tussen Japan en China wil opbouwen en dat Tokio zijn buurland op alle niveaus bij de dialoog wil betrekken. China is voor Japan de grootste afzetmarkt, dus niet te versmaden in tijden van povere conjunctuur voor een land dat wereldrecordhouder staatsschuld is met 250% van het bnp.
Vanaf vandaag beging premier Li zijn bezoek aan Vietnam.
Bron: SCMP, Peoples Daily, Global Times
