Vorige maand zijn richtlijnen verschenen van het Ministerie van Arbeid en Sociale Zekerheid voor de betere bescherming van de rechten van werknemers in niet traditionele vormen van tewerkstelling.
De richtlijnen gelden onder meer voor koeriers die maaltijden aan huis leveren, chauffeurs voor apps zoals Didi, de Chinese Uber, vrachtwagenchauffeurs en internet marketeers. Hun gemeenschappelijk kenmerk is dat ze geen regelmatig arbeidsstatuut hebben en kwetsbaar zijn voor uitbuiting. Het gaat om een groep werknemers die door de opgang van technologiebedrijven sterk toeneemt. In een informatierapport van dit jaar van de regering is sprake van 84 miljoen werkers in de ‘deeleconomie’. Volgens premier Li telt China 200 miljoen flexwerkers.
De richtlijnen betreffende de rechten van werknemers sluiten aan bij de recente campagne van strenger toezicht op de sociale verantwoordelijkheid van grote privé technologiebedrijven.
Het gaat om algemene richtlijnen, het is afwachten hoe snel en hoe grondig ze op het terrein uitgevoerd worden. Maar de intentie is er en in China betekent dat veel.
In de inleiding staat als doelstelling het beschermen van de werkers in nieuwe vormen van tewerkstelling, en tegelijk een gezonde ontwikkeling van deze nieuwe sectoren in overeenkomst met de wet mogelijk te maken.
Wat zijn de belangrijkste punten?
Elke medewerker die in een gewone arbeidsrelatie zit, moet een volwaardig arbeidscontract krijgen. Een medewerker die niet in een gewone arbeidsrelatie zit maar toch werkt onder leiding van het bedrijf moet een geschreven contract met rechten en plichten hebben. De relatie van bedrijven met echte zelfstandigen of freelance medewerkers valt onder het burgerlijk recht. Hoe de opdeling tussen de drie categorieën er uit moet zien wordt niet concreet gezegd.
Bedrijven die werken met interim personeel of met personeel van onderaannemers zijn verantwoordelijk voor het respect van de rechten van dat personeel. Grote techbedrijven zullen hun handen niet meer in onschuld kunnen wassen in geval van problemen.
Technologieplatformen mogen geen waarborgen van hun medewerkers vragen. Ze kunnen hen ook niet verbieden voor verschillende platformen tegelijk te werken.
De overheid zal er sterker op toezien dat alle werknemers minstens het minimumloon verdienen , dat er geen onwettige afhoudingen op hun loon zijn en ze extra uitbetaald worden voor overuren en werk op verlofdagen.
Veiligheid, hygiëne en werkomstandigheden moeten gerespecteerd worden, wat ook het statuut van de tewerkgestelde is.
Bedrijven moeten er voor zorgen dat hun werknemers in elk statuut toch onder een of andere vorm van ziekteverzekering en pensioenfonds vallen, en ze moeten hun deel van de bijdragen betalen. Steden moeten de beperkingen afschaffen die werkers die officieel op het platteland wonen beletten toe te treden tot de stedelijke sociale zekerheid; maar voor enkele megasteden wordt een overgangsperiode voorzien omdat door de toevloed hun sociale zekerheid lang op zich laat wachten.
Er komen pilotprojecten om werkers met een onregelmatig statuut toegang te geven tot een verzekering voor arbeidsongevallen. Bedrijven worden aangemoedigd er aan deel te nemen of hun medewerkers op een andere manier te verzekeren
Internetplatformen worden aangemoedigd de arbeidsomstandigheden van hun medewerkers te verbeteren. Ze zullen meer oor moeten hebben voor de vragen van vakbonden of arbeidersvertegenwoordigers.
De publieke dienstverlening met informatie en adviezen, arbeidsbemiddeling en beroepsopleiding voor werkers met een speciaal contract wordt uitgebreid.
Het functioneren van de fondsen voor sociale zekerheid moet verbeteren zodat deze werkers gemakkelijker aan kunnen deelnemen en de uitkeringen ontvangen. Er moet een gemakkelijker transfer van de individuele rekeningen tussen regio’s komen.
Werkers met een onregelmatig statuut krijgen betere toegang tot beroepsopleiding. Daar horen ook certificaten bij om bekwaamheden te bewijzen.
Er komt meer infrastructuur voor hen, zoals rustplaatsen , sanitair, parkings voor chauffeurs.
Kinderen van deze werkers krijgen toegang tot het verplichte onderwijs in de regio waar ze werken. Er komt een regeling waardoor meer toegang krijgen tot sport- en culturele faciliteiten.
De verschillende ministeries en overheidsdepartementen gaan hun organisatie en werkwijzen herbekijken om ze meer af te stemmen op de bescherming van de rechten van werkers in een nieuwe vorm van tewerkstelling.
Vakbonden moeten hen integreren en meer aandacht voor hen hebben
Ook de rechtbanken moeten arbeidsconflicten waarbij deze werkers met een speciaal statuut betrokken zijn beter aanpakken, op basis van feiten in plaats van formalistisch. Allerlei organisaties voor juridische raad of bijstand gaan zich meer open stellen.
De controle op het respect van de wet en de regels door de bedrijven dient versterkt te worden. Dat moet ook proactief. Bijzondere aandachtspunten zijn te late uitbetaling van het loon en onvoldoende vergoeding voor overuren.
Bron: Pekingnology Newsletter van Zichen Wang
