‘Betrekkingen China – VS herstellen’ was het hoofdthema van een forum over internationale politiek in Beijing.
Daar heeft Wang Yi, de Chinese minister van Buitenlandse Zaken, erop aangedrongen dat Washington voor de Amerikaanse Chinapolitiek duidelijk een andere koers kiest.
De uitnodiging en het welkom van Wang
Het Lanting Forum is een initiatief van het ministerie van Buitenlandse Zaken en het China Institute of International Studies (CIIS). Vertegenwoordigers van politiek, bedrijfsleven, wetenschap en media in China, zowel uit buiten – als binnenland, discussiëren er over internationale zaken. Het Forum is vernoemd naar Lanting (de Blauwe Zaal) van het Ministerie. Het eerste Lanting Forum werd in 2010 gehouden. Op een bijeenkomst van het forum op 22 februari hield Wang Yi een redevoering die veel aandacht krijgt in de Chinese media. Wang heette de buitenlandse gasten welkom met de woorden: ‘mensen met een vooruitziende blik uit China en de Verenigde Staten komen samen hier in Lanting om te spreken over de toekomst van de betrekkingen tussen China en de VS’
50 jaar geleden, Kissinger in Beijing
Het thema van dit forum was ‘Bevordering van dialoog en samenwerking en omgaan met verschillen: de betrekkingen tussen China en de VS weer op het goede spoor brengen,’ een mondvol die goed aangeeft welke richting de officiële Chinese beleidsmakers uitwillen. Wang herinnerde aan het bezoek van Henry Kissinger aan China, vijftig jaar geleden, dat het begin betekende van een toenadering tussen de leiders van de VS en China. De redelijke betrekkingen tussen de twee landen hebben volgens China hen allebei en de wereld veel goeds gebracht. Dat alles is verstoord, vooral door de regering Trump en voor Wang was het een opluchting dat een nieuwe Amerikaanse president en de Chinese president een beschaafd telefoongesprek konden voeren ter gelegenheid van het Chinese Nieuwjaar. Opdat dit een herstel in zou luiden van de relatie, iets waar alle partijen volgens China grote behoefte aan hebben, moet er wel wat gebeuren en liefst zo spoedig mogelijk.
Voorstellen (of wensen)
Wang somde een lijst van voorstellen (of wensen) op. In het algemeen moet de VS volgens hem zijn vooroordelen en ongegrond wantrouwen achterwege laten. ‘China stelt de Verenigde Staten niet voor een uitdaging, het wil de VS niet als leider vervangen en het staat klaar om vreedzaam samen te leven en om wegen naar een gemeenschappelijke ontwikkeling te zoeken met de Verenigde Staten’. Het is daarnaast echter wel nodig dat Washington respect heeft voor de essentiële belangen, de nationale waardigheid en het recht op ontwikkeling van China. Daarom dringt Beijing er volgens de minister van Buitenlandse Zaken op aan dat Washington ophoudt met de Communistische Partij en het politieke systeem van China zwart te maken. Verder vraagt China dat de VS niet langer samenwerkt met of steun geeft aan de separatistische krachten die een ‘onafhankelijk Taiwan’ willen en met de krachten die de soevereiniteit en de veiligheid van China bedreigen in zijn gebiedsdelen Hong Kong, Xinjiang en Tibet.
Wat te doen voor de dialoog?
Volgens Beijing kunnen de VS en China prima samenwerken en is dat ook hoognodig op terreinen die de hele wereld aangaan en waarvan het aantal dagelijks toeneemt. China wil zonder uitstel de dialoog hervatten en samen met de VS zoeken naar oplossingen. Om dat mogelijk te maken zou het volgens Beijing goed zijn dat Washington zo snel mogelijk de onredelijke tarieven op Chinese goederen afschaft en de eenzijdige sancties tegen Chinese bedrijven en onderzoeks- en onderwijsinstellingen opheft. Moge de VS daarbij asjeblieft de dwaze onderdrukking van de technologische vooruitgang van China achterwege laten. Er is werk aan de winkel want ook de beperkingen op Chinese educatieve en culturele groepen, media en instellingen voor overzeese Chinese aangelegenheden in de Verenigde Staten moeten weg. Trump & Co hebben belemmeringen opgeworpen voor afzonderlijke Amerikaanse deelstaten en sociale sectoren die hen nu beletten met China in zee te gaan. Ook normale uitwisselingsprogramma’s tussen universiteiten en onderzoeksinstituten zijn dringend aan een reset toe.
Biden aan zet
Dit zijn de ware agendapunten die de VS en China nu meteen moeten aanpakken, aldus de Chinese leiders: COVID-19, het klimaat en het herstel van de wereldeconomie. Biden, de nieuwe Amerikaanse president, heeft inderdaad een eerste gesprek gehad met Xi Jinping. De Amerikaanse regering heeft echter duidelijk aangegeven dat ze druk op Beijing wil blijven uitoefenen en dat ze met het oog daarop de Europese bondgenoten weer vriendelijker en met meer respect wil behandelen dan Trump deed. Biden heeft beloofd dat hij voor een meer multilaterale aanpak wil kiezen, maar wel onder het motto ‘America is back’. De Amerikaanse president wil wel samenwerken met China rond de klimaatverandering en … om Noord-Korea zijn kernwapens op te laten geven. Biden en een aantal Europese bondgenoten blijven ook vooralsnog met luide stem het recht opeisen om zich te mengen in wat voor China principieel binnenlandse aangelegenheden zijn.
Bronnen: Xinhua, Al Jazeera.com, Reuters, cp24.com (Canadese nieuwszender), fmprc.gov.cn (de website van het Chinese min. van BuZa),
Een directe link naar de volledige tekst van de speech gehouden door Wang Yi: https://www.globaltimes.cn/page/202102/1216122.shtml
