Steeds meer buitenlandse ngo’s zijn in China actief. Er is nu een wet om op hun werking toezicht uit te oefenen.
Milieu ngo
Een discussie over de recentste versie van het wetsontwerp betreffende buitenlandse ngo’s in China stond deze week op de agenda van het Permanent Comité van het Nationaal Volkscongres. De deelnemers aan de tweemaandelijkse zitting die op maandag was begonnen hebben vandaag, donderdag 28 april, de wet aangenomen. (upd)
Buitenlandse ngo’s actiever
Xu Xianming, de vicevoorzitter van het Comité Justitie heeft de bewerkte tekst gepresenteerd bij de wetgevers. Xu stelt dat de nieuwe regelgeving de rechten en de belangen van buitenlandse ngo’s in China beter zal definiëren en beschermen. Veel buitenlandse ngo’s spelen volgens de overheid sinds 1970 een positieve rol in China, vooral op de terreinen van liefdadigheid en academische uitwisseling. De South China Morning Post heeft berekend dat er tenminste 1.000 buitenlandse ngo’s actief zijn in China en denkt hierbij aan Save the Children, Greenpeace, kamers van koophandel en universitaire centra. In het nieuwste concept van de tekst voor regelgeving zijn beperkingen uit eerdere versies verzacht. Dat is gebeurd na een brede consultatie onder experts. De teksten zijn ook aan het publiek voorgelegd en met een groot aantal wijzigingsvoorstellen is op enige wijze rekening gehouden.
Strengere regels
In principe mogen buitenlandse ngo’s met permanente of tijdelijke activiteiten in China geen personeel aanwerven, tenzij ze daarvoor toestemming hebben gekregen van de Staatsraad, het Chinese kabinet. De financiële bronnen, inkomsten en uitgaven moeten duidelijk en controleerbaar worden beschreven in openbare rapporten. Buitenlandse instellingen met een tijdelijk programma in China moeten dat 15 dagen voor de aanvang melden aan de regelgevende instantie en het is aan hun Chinese partners om goedkeuring aan te vragen.
Dahlin, de Zweedse mensenrechtenactivist die beschuldigd is van subversie
De politie krijgt het recht om de voornaamste vertegenwoordigers en directeuren van de buitenlandse ngo’s ter verantwoording te roepen. De ordehandhavers kunnen de Chinese partners dwingen om de samenwerking stop te zetten wanneer ze van oordeel zijn dat de activiteiten staatsondermijnend kunnen zijn. Ngo’s die illegale activiteiten ondernemen zoals subversieve of separatistische acties krijgen verbod om in China te werken.
Ondersteuning en bescherming
Uitwisseling en samenwerking tussen Chinese en buitenlandse onderwijs- en onderzoeksinstellingen, universiteiten en ziekenhuizen vallen niet onder de nieuwe regeling en blijven aan bestaande regels gebonden. Dit wil zeggen dat zij net zoals binnenlandse ngo’s betrekkingen onderhouden met het ministerie van Burgerzaken en in principe niet onder de controle van de politie staan. Eisen aan de buitenlandse ngo’s die in eerder wetsontwerpen waren opgenomen zijn nu verwijderd. Zo’n organisatie moet zijn aantal kantoren niet tot 1 beperken, zolang ze voor het aantal en de locatie van hun bureaus maar toestemming vragen. Kantoren mogen langer dan de eerder voorziene vijf jaar in China opereren. Eerdere beperkingen op personeel en vrijwilligers zijn verwijderd en een vergunning voor een tijdelijk project is niet langer nodig, als dat project maar tijdig is aangekondigd en als de Chinese partnerorganisatie zorgt voor een fiat van de overheid (zie boven). Stichtingen en groepen voor sociale dienstverlening met een hoofdkantoor in het buitenland kunnen gewoon verder werken als ze bij het ministerie van Burgerzaken geregistreerd staan.
Experts in het buitenland en in Hongkong denken dat het politietoezicht en de financiële rapportering Beijing meer mogelijkheden zullen geven om op tijd op te treden tegen buitenlandse ngo’s en hun Chinese partners die het politieke systeem niet welgevallig zijn. Ze geven toe dat het nieuwe wetsontwerp milder is geworden en dat buitenlandse groepen die in de ogen van de overheid een nuttige bijdrage leveren meer bescherming en steun zullen genieten. Dat is ook de visie van de wetgevers die de wet op donderdag 28 april uiteindelijk in meerderheid hebben aangenomen (upd).
Xinhua, China Daily Asia, South China Morning Post, www.chinadevelopmentbrief.cn
