In 1975 had ik het voorrecht tot de eerste Europese studenten te behoren die in China konden studeren. Ik verbleef een jaar aan het Beijing Languages Institute (BLI). Dat heet nu Beijing Language & Culture University (BLCU) en organiseerde vandaag een feest waarbij studenten van de verschillende nationaliteiten zich manifesteerden. Er is heel wat veranderd.
Studenten uit Kirgizië op BLU; foto BLU (disclaimer)
Types studenten
In die begintijd waren er twee duidelijk onderscheiden groepen buitenlandse studenten in China: de westerse, die in hun eigen land Chinese taal en cultuur studeerden en een deel van hun studie in China doorbrachten om de taal goed te leren spreken en studenten uit niet-westerse landen die er een vak kwamen leren. Die laatsten moesten op het BLI eerst voldoende Chinees leren om elders colleges te kunnen volgen. De westerse studenten werden op het BLI in een ‘Engelse’ en een ‘Franse’ groep ingedeeld. De eerste, onder wie de Nederlanders, kregen les uit Engelstalige leerboeken en de tweede, onder wie de Belgen, uit Franstalige leerboeken. Japanners hadden hun eigen groep. Voorts waren er ook Chinese studenten die diverse vreemde talen studeerden.
Politiek I
Het studiejaar 1975-76 was het laatste jaar van de Culturele Revolutie. Politiek speelde uiteraard een belangrijke rol in alle lessen. Toch viel het ons op dat de Chinese politieke standpunten ons niet opgedrongen werden, want ze waren op natuurlijke wijze in de lessen verweven. In de eetzaal hadden we af en toe contact met niet-westerse studenten. Daar ontdekten we dat zij naast colleges Chinees ook politieke lessen hadden, met de emancipatie van de ontwikkelingslanden en de mogelijke rol van China daarin als hoofdthema. Dat was heel begrijpelijk en is in feite nog steeds actueel.
Omgekeerd
Onlangs organiseerde het BLCU een feest waarop de buitenlandse studenten zich met hun klederdrachten, traditionele gerechten, en dergelijke presenteerden. De universiteit berichtte daarover uitgebreid op WeChat. Wanneer je de prachtige foto’s wat langer bekijkt, valt op dat het merendeel studenten uit niet-westerse landen betreft. De westerse studenten lijken nu in de minderheid te zijn. Dat is niet geheel onverwacht, gezien de eindeloze stroom negatieve publicaties over China in de westerse media.
Politiek II
Stand van Saoedi Arabië; foto BLCU (disclaimer)
Ook zie je dat de politieke aspecten zich op een heel andere wijze manifesteren. De foto’s geven een kleurrijk beeld van traditionele kleding, vlaggen en posters van natuurgebieden. Om de politieke boodschap te begrijpen moet je een laag dieper kijken. Ten eerste is het feit dat niet-westerse studenten nu de hoofdmoot vormen al een politieke boodschap op zich: de lessen over de emancipatie van de ontwikkelingslanden zoals destijds zijn niet meer nodig. Die emancipatie lijkt al in het eindstadium te verkeren en China speelt inderdaad een leidende rol. Ook zie je stands van landen die indertijd weinig vriendschappelijke contacten met China hadden, zoals Saoedi Arabië, dat onlangs zelfs lid van BRICS geworden is.
Belt & Road
Al uit eerdere Chinese berichten over buitenlandse studenten in China merkte ik dat het land meer studenten uit niet-westerse landen aantrekt. Bovendien lijkt China studenten uit aangrenzende landen in een bepaalde regio te concentreren. Zo studeren veel studenten uit Centraal Azië in Xi’an, een belangrijke stad op de Zijderoute. Studenten uit Vietnam en andere Zuidoost-Aziatische landen zijn dan weer geconcentreerd in Guangxi, waar zich ook een vrijhandelscentrum van ASEAN bevindt. Op die manier wordt het beleid jegens buitenlandse studenten een onderdeel van het Belt & Road Initiative.
Bron: WeChat, eigen onderzoek van de auteur
