Chengdu dicht kloof stad-platteland

Chengdu wil dat de opdeling tussen landbouw- en stedelijke bevolking wordt afgeschaft. Ter voorbereiding daarvan voerde de stad de politiek door van de drie verdichtingen die meer schaalvergroting toelaat: zowel migranten worden bijeen verzameld, de versnipperde gronden evenals de bedrijven uit dezelfde sectoren die geconcentreerd worden in clusters. Achillespees om dit bestrijden van de versnippering te doen lukken is een rechtvaardige en efficiënte grondpolitiek.

In de jaren tachtig en zelfs later huldigde China qua verstedelijking nog het principe van prioriteit voor de kleine steden en dit was een afschrikkingsmiddel tegen migratie naar grote steden. In 2001 leefde 36% van de Chinese bevolking in deze kleine steden. Deze steden bleken echter te arm en te ongewapend om te investeringen te betalen die lokale industrialisering veronderstelt. Bovendien lagen de lonen in de lokale nijverheden er lager dan deze in de grote steden. Enkele provincies begonnen met het ontwikkelen van middelgrote en grote steden. Het 16-de partijcongres in 2002 vond dat de verstedelijking een beter gecoördineerde aanpak vereiste waardoor de landelijke bevolking beter de vruchten van de economische vooruitgang zou kunnen meeplukken. Chengdu heeft onmiddellijk op dit voorstel ingepikt.
Meer bepaald kwam hieruit het model voort van de gecoördineerde ontwikkeling tussen stad en platteland en praktisch mondde dit uit in de “drie verdichtingen” te weten: de verdichting van landelijke bewoners; de verdichting van gronden en de verdichting van bedrijven uit eenzelfde nijverheid. Vooral de twee eerste hebben een directe invloed op de verstedelijkingsgraad. Chengdu begon al in 2003 met de gecoördineerde ontwikkeling en de toepassing van de 3 verdichtingen en in 2007 werd de stad samen met Chongqing aangeduid als pilootproject m.b.t. het verminderen van de verschillen tussen stad en platteland.  Premier Wen Jiabao onderstreepte dit in oktober 2009 door Chengdu op te dragen een voorbeeld te stellen qua gecoördineerde ontwikkeling.
Verdichtingen
Zoals vermeld bezitten kleine steden over te weinig middelen om de nodige infrastructuur aan te leggen en de noodzakelijke diensten te verlenen. De relocatie van landelijke bevolking naar een gebied met grotere dichtheid en mogelijkheden kan dus schaalvoordelen brengen. Deze verdichting kan op

verschillende plaatsen gebeuren: in de stad, aan de rand en zelfs in de landbouwgebieden zelf.
Vooreerst hielp Chengdu migranten om zich in het centrum te komen vestigen en zo groeide de stadskern-bevolking tussen 2000 en 2007 van 23,4% naar 27,4 % van Chengdu ’s totale bevolking. Het volstaat over een stabiele woonplaats te beschikken (eigenaar of huren) om een registratie te krijgen als stedeling en dit geldt ook voor de gezinsleden. Personen die twee jaar hun belastingen betalen, komen in aanmerking voor een sociale woning. Zij die hun bouw/woon-grond op het platteland opgeven (niet de akkers), kunnen daarbij van nog voordeliger tarieven genieten. Daarnaast hielpen maatregelen de migranten bij het vinden van werk in de stad. Dit gaat van toelagen aan firma’s die de migranten opleiden in functie van een baan, leningen voor migranten die zelfstandige willen worden, een voorkeursbehandeling voor boeren die hun grond voor meer dan 3 jaar door verpachten en tenslotte toelagen voor firma’s die de migranten eenzelfde sociaal zekerheidspakket bezorgen dan de stedelijke werkers.
In het verleden kwamen de migranten die zich in de randgebieden gingen vestigen, slecht aan de bak. Deze gebieden moeten voortaan ook over wegen, rioleringen, scholen en over openbare diensten beschikken zodat het stedelijk gebied uitbreidt. Tezelfdertijd stimuleren maatregelen het ruraal- en vrijetijdstoerisme in deze randgebieden: verblijven bij de boer tijdens het weekend zijn er populair. Naast de stadskern en stadsrand wordt ook getracht om in de kanton-of satellietsteden landbouwbevolking aan te trekken. In eerste instantie ging 400 miljoen yuan naar de bouw van 128 nieuwe buurtcentra in deze kleinere steden, bedrag dat elk jaar groeide. Op het platteland zelf grijpt echter ook een verdichting plaats: daar worden de verschillende gezinnen gestimuleerd hun woongronden te fuseren en deze aan ontwikkelaars te verkopen: met de opbrengst kan ofwel verdere infrastructuur of diensten uitgebouwd of het kan ook dienen om de boereninkomens aan te dikken.
Grondpolitiek
Opdat hoger genoemde verdichtingspolitiek zou kunnen slagen, is het essentieel dat de grondpolitiek rechtvaardig en efficiënt de verhandeling van de gebruiksrechten op de gronden doorvoert. Dit geldt des te meer in China met het beperkt landbouwareaal. Vooraleer de grondrechten doorverkocht kunnen worden, moet het Grondbestuur van de lokale overheid haar fiat geven. Deze moet er op toezien als in gemeente A een perceel verstedelijkt wordt, er even groot perceel in gemeente A of B landbouwgrond wordt. Ook wanneer de stad landbouwgrond inpalmt, moet een gelijkaardig perceel bedoeld voor bebouwing door boeren, vrijgegeven worden voor landbouw. De landbouwgrond zelf is onaantastbaar. In de praktijk wordt dit gerealiseerd door verschillende gezinnen te stimuleren samen te gaan wonen en door de ontwikkeling van buurtgemeenschappen. In 2009 onderging 288 miljoen mu (1/15 ha) landbouwgrond een bestemmingsverandering en 68 % daarvan voor schaalvergroting.

De veranderingen kunnen volgende vormen aannemen. Ofwel geeft de boer permanent zijn grond op in ruil bijvoorbeeld voor een woning in de stad met een vestigingstoelagepakket. Ofwel kan een boer zijn grond door verpachten in ruil voor een financiële bijdrage. Ook kan een stuk grond geruild worden tegen een ander stuk grond en een laatste mogelijkheid is zijn grond op te geven in ruil voor het verkrijgen van een aandeel in een gespecialiseerd landbouwbedrijf dat de grond reorganiseert in functie van de schaalvergroting. Zo worden de gronden meer geconcentreerd in de handen van verwerkende firma’s, gemeentelijke grondbedrijven of gespecialiseerde landbouwcoöperaties en grote boeren. Sommigen vinden dit een terugkeer naar de brigade uit de Mao-tijd, maar het grondig onderscheid bestaat er in dat de betrokken coöperatieven of gemeentelijke grondregies volgens de marktprincipes werken en de coöperant zijn jaarlijks dividend opstrijkt.
Naast de concentratie van gronden, stimuleert Chengdu ook de concentratie van firma’s uit eenzelfde sector in zones. Al in 2004 lanceerde Chengdu de directieve “Het 21+10 Plan ter Industriële herstructurering” dat 116 nijverheidsgebieden reorganiseerde in 21 geconsolideerde nijverheidszones en 10 steden aanduidde met meer mogelijkheden. Bestaande ondernemingen worden verwacht naar deze zones te verhuizen en voor nieuwe projecten is het een verplichting. Voorts werd het gehele gebied Chengdu ruimtelijk heringedeeld: in de kern komen hoofdkwartieren en hightech, de stedelijke rand vormt de tweede laag waar de moderne nijverheid voorzien wordt en in de stedelijke uithoeken komen gespecialiseerde nijverheden.
Resultaten

Door de diverse maatregelen groeide de niet-landelijke bevolking van 37 % in 2003 tot 53% aan in 2007, de snelste aanwas uit alle provinciehoofdsteden. De groei van stedelingen –los van het al of niet hebben van stedelijke hukou- steeg van 56 % tot 63% tijdens de beschouwde periode, wat een jaarlijkse toename betekent met 1,34 %. De inkomenskloof tussen stedelingen en landelijken daalde tot 2,54 maal, een stuk lager dan het nationale verschil dat 3,23 bedraagt. Ook is het zo dat de niet-landbouwbevolking tijdens de laatste jaren meer toenam in de gebieden verder weg van het centrum dan in de stadskern zelf.
Tegen het jaareinde wil Chengdu klaar zijn met een eengemaakt systeem van burgerlijke stand waarin eenzelfde databank gegevens bevat over (on)gehuwd zijn, werk(loos) zijn, krediet -en belastingenstatus en ook de sociale zekerheid. Daarbij moet het onderscheid tussen stedeling en landelijke bewoner volledig zijn weggewerkt. Alle burgers moeten dan ook gelijke toegang hebben tot de sociale diensten en huisvesting. Landelijke bewoners die stedelingen willen worden, moeten hun grondcontract niet opzeggen. Kortom de onzichtbare muur tussen landelijken en stedelingen moet straks tot de verleden tijd behoren. Daarmee stelt Chengdu een duidelijk voorbeeld voor het gehele land.
Bron: Urbanization in China and the Coordinated Development Model—The case of Chengdu, Aimin Chen & Jie Gao, Sichuan University, The Social Science Journal, 21/08/2011
PS: Vorige week werd directeur Mao Yixin van de Gronddienst in het district Xindu gearresteerd op verdenking van corruptie nadat in zijn huis 38 miljoen cash werd aangetroffen. Dit gebeurde nadat eerder Li Chuncheng, plaatsvervangend partijsecretaris van de provincie Sichuan uit zijn positie werd ontheven. Voordien was Li zowel burgemeester van Chengdu als partijsecretaris. Li wordt algemeen gezien als de architect van Chengdu’s uitbreiding, maar hij kreeg vorig kaar al kritiek van premier Wen Jiabao. De premier was uitgenodigd in het nieuwe gebouw van de stadsadministratie dat 176 miljoen $ kostte en hij verliet na 4 minuten vol afkeer het gebouw  verklarend dat hij het zou verkopen aan de privésector en met de opbrengst de heropbouw financieren van de aardbeving.