Chengdu's stadsontwikkeling (1978-nu)

In een dubbele bijdrage belichten we de evolutie van Sichuans hoofdstad Chengdu. De eerste aflevering behandelt de stadsontwikkeling gedurende de laatste decennia die gedreven werd door de aanleg van wegeninfrastructuur en economische zones. In een tweede aflevering hebben we het over de inspanningen die Chengdu doet om het landelijke gebied harmonieus te laten ontwikkelen naast het stedelijke zodat de opdeling tussen beiden vervalt.

Sichuans provinciale hoofdstad Chengdu  telt 10 miljoen inwoners in het stadsgedeelte en 14 miljoen in het totaal en dit op 12.390 km2 oppervlakte. Haar geschiedenis is 2000 jaar oud en gedurende eeuwen was de stad het politiek, economisch en sociaal-cultureel centrum van West-China, zij het met  concurrentie vanuit Chongqing. De stad is bekend om zijn irrigatiesysteem dat dateert van 256 v Ch en nog steeds centraal Sichuan van water voorziet en vruchtbaar maakt. Bij het ontstaan van de Volksrepubliek had Chengdu al een stadsbevolking van 600.000 personen. Tijdens het eerste vijfjarenplan kreeg de stad van de regering prioriteit : de stadsbevolking groeide tussen 1954 en 1960 aan met 190.000 personen, maar nadien raakte de aanleg van infrastructuur wat achterop.  Tegen 1980 telde de stad toch in totaal 8 miljoen inwoners, waarvan 1,6 miljoen in de stedelijke districten.
De stad zag echter ook met de hervormingen een heropleving en niet in het minst na 2000 door de “Go West”-politiek die nadruk legde op de ontwikkeling van West-China. Chengdu’s stadsbevolking verdubbelde van 3 miljoen in 1990 tot 6,8 miljoen in 2005, waarvan 4,8 miljoen met stedelijke registratie (hukou). Tijdens die periode groeide de bevolking zonder stedelijke registratie echter aanzienlijk meer dan de stedelijke hukou-bevolking. Naast de stad met zijn 5 districten omvat Chengdu immers ook 12 kantonsteden plus de voorstedelijke stadsdistricten Longquanyi en Qingbaijiang. De agglomeratie Chengdu strekt zich al verder uit dan de 5 stedelijke districten en breidde uit naar de aanpalende kantons Shuangliu, Wenjiang, Pixian, en Xindu evenals gedeelten van de districten Longquanyi en Qingbaijang.
Forbes noemde in 2010 Chengdu als een van de vier snelst groeiende Chinese steden. Vorig jaar steeg het brp met 15 % en de buitenlandse handel groeide nog sneller. Buitenlandse firma’s van hun kant investeerden in 2011  6,5 miljard $, wat een derde meer was dan het jaar voordien. 212 ondernemingen uit Fortune’s top 500 zijn in Chengdu gevestigd. Intels-vestiging vervaardigde de laatste 6 jaar een miljard computerchips; andere namen zijn Dell, Lenovo en Texas Instruments. 11 nijverheidsclusters vormden zich gaande van auto’s, elektronische informatica over luchtvaart tot nieuwe energie:  andere namen zijn bv. FAW-Volkswagen, Toyota en Volvo. De stad telt  eventjes 42 universiteiten/ hogescholen en 133 beroepsscholen die elk jaar 150.000 afgestudeerden en 100.000 technici op de arbeidsmarkt brengen.  Het aandeel van de primaire sector dat in 1978 goed was voor 27 % van het brp daalde tegen 2002 tot 10%; de secundaire sector van 50% naar 45 % en de tertiaire sector groeide daarentegen van 23% tot 45%.

De verstedelijking heeft zo heel wat landbouwgrond ingepalmd, maar tezelfdertijd bezorgde het uitbesteden van de gronden 40 % van Chengdu ‘s inkomsten. De aanleg van wegeninfrastructuur slokte twee derden van deze investeringen op. De stad heeft eveneens het openbaar vervoer sterk uitgebreid. Zo steeg het aantal bussen van 700 in 1995 tot 2800 in 2002 om 8000 te bereiken in 2010. De eerste metrolijn die 18 km lang is, rijdt sinds 2010. Qua vervoer heeft Chengdu momenteel China’s vierde drukste luchthaven en bezit het ook Azië’s grootste container-station. Ook de meerwaarde die kwam uit de relocatie van 66 ondernemingen die op 6 jaar tijd tegen 2007 verhuisd waren van het dure centrum naar de randgebieden en

nijverheidszones, droeg bij tot de financiering van de stadsuitbreiding. Dujiangyan, Pengzhou en Chongzhou werden ook getroffen door de Wenchuan aardbeving in 2008. De directe schade bedroeg 127 miljard yuan. Eind 2010 waren 91% van de 3147 heropbouwprojecten afgewerkt en dit met investeringen ten belope van 82 miljard. Chengdu kreeg daarvoor van de UN een eervolle vermelding. 3312 km weg en 135 bruggen waren beschadigd. 600.000 huizen moesten heropgebouwd waarvan 450.000 in landelijk en 140.000 in stedelijk gebied. 759 nieuwe landelijke buurtgemeenschappen werden uitgebouwd met sociale diensten.
Stadsontwikkeling
Hieronder proberen we te analyseren hoe de ontwikkeling van Chengdu sinds 1980 is verlopen. Vooraf even verduidelijken dat tijdens de jaren zestig vele zware-en defensienijverheden naar Chengdu verplaatst werden om strategische –en defensieredenen (ver van grens USSR en kust). Ook nadien bleef Chengdu sterk in deze industrietakken en het is overigens nog steeds een regionaal hoofdkwartier qua defensie. In 1991 keurde de regering de “Chengdu High-Tech Development Zone” goed als Sichuans eerste ontwikkelingszone van nationaal belang. De stedelijke autoriteiten pikten hierop in met agressieve groeistrategieën in hun negende en tiende vijfjarenplan. Daarbij was de verbetering van vervoersinfrastructuur essentieel. Honderden km wegen werden geplaveid en twee bijkomende ringwegen aangelegd. Er kwamen nieuwe verkeersaders naar Nanchong en Chongqing en de luchthavencapaciteit verdubbelde zodat deze nu tot de vier grootste behoort van China. Naast de hoofdwegen werden ook 10.000 km wegen aangelegd die dorpen verbinden met de kantonsteden.

Tot 1988 had de stedelijke ontwikkeling zich eerder spontaan oostwaarts uitgebreid en daarbij kwamen clusters landelijke ondernemingen. Met de ontwikkeling van de luchthaven nabij Shuangliu in 1990 verplaatste de groei van Chengdu zich naar het zuidwesten. Daarop volgde na de oprichting door het bestuur van de “Economische en Technische Ontwikkelingszone” in Longquanyi  een tweede groei-as naar het zuidoosten . Van 1991 tot 1995 kwam er bebouwing van 2 kilometer rond verschillende assen naar het westen: Jinniu in het noordwesten, Qingyang naar het westen en naar Wuhou in het zuidwesten. Van 1995 tot 2000 volgde de aanleg van de derde en vierde ringwegen. Dit doorkruiste letterlijk de radiale ontwikkeling met een nieuwe dynamiek. De stedelijke groei strekte zich tot 1 km uit langs beide zijden van de radiale wegen en zo gingen Jinniu, Qingyang, Wuhou en Jinjiang deel uitmaken van het stedelijk weefsel. Het meeste verdichting valt waar te nemen tussen het Wuhou- en het Shuangliudistrict gezien de ontwikkeling van nijverheid en handel . Daarbij speelde de luchthaven een belangrijke rol, maar ook de uitbouw van de “West Chengdu National High Tech Zone”.
Corridors
Geografisch vallen bij de stadsuitbreiding 7 corridors te onderscheiden: vooral de groei langs de corridors naar het noodwesten, zuiden en zuidwesten blijkt relevant, gevolgd door deze naar het westen. De eerste corridor strekt zich uit over 38 km naar het noordoostelijk gelegen Mianyang. Dit was de plaats waar de zware- en defensienijverheden uit

de jaren zestig en zeventig geconcentreerd waren. Deze corridor bevat het grootste aantal staatsondernemingen en de stadsontwikkeling concentreerde  zich rond de satellietsteden Xindu, Qingbaijang en Guanghan die het personeel huisvestten dat er werkte in de zware nijverheid. Ook top TV-producent Changhong bevindt zich in het gebied.
De tweede corridor naar het noordwestelijke Dujiangyan bevat halfweg het centrum en Pixian de “West Chengdu National High-Techzone”  die voor aansluitende bebouwing zorgde tot het stadscentrum.  Toch reikt de peri-stedelijke ontwikkeling niet veel verder, maar de weg naar Dujiangyan wordt eveneens gebruikt door toeristen die er het eeuwenoude irrigatiesysteem willen bezoeken en de Taoïstische berg Qing Cheng
De westelijke corridor naar Chongzhou kende van de 7 corridors de meeste omvorming van landbouw- naar stedelijke grond langs zijn 40 km lengte. De verstedelijking nam vooral toe na 1995. Kleine bedrijfjes als kledij-, schoenfabrieken en drukkerijen gingen er zich vestigen. Kantons gingen investeren in stedelijke infrastructuur; oudere gebouwen en zware nijverheid ontbreken. De hoofdweg is overigens gemakkelijk te bereiken via zijwegen, wat niet altijd het geval is bij de andere corridors. De vierde corridor naar het zuidwesten is verreweg de leider in verstedelijking.  De ontwikkeling van de luchthaven en deze van nijverheid en handel die er mee gepaard ging, werkte dit in de hand. De weinige landbouwgronden die overblijven, worden gebruikt voor gespecialiseerde productie, zoals deze van paddenstoelen. De vijfde zuidelijke corridor naar Meishan kende zijn verstedelijking na 1995. Rond Meishan grijpt heel wat economische ontwikkeling plaats: zo bevindt er zich het Motorola hoofdkwartier voor westelijk China. Landbouw blijft echter belangrijk door de vruchtbare gebieden rond de Fuherivier en dit naast wat kleine industrieën en wat hout-en meubelbedrijven. .
De aanleg van een nieuwe autoweg naar Chongqing naar het zuidoosten heeft weinig invloed 20 km verder dan Longquanyi  wegens een bergrug. De landbouwgrond is van hoge kwaliteit zo blijkt uit de perzikboomgaarden. De buurt is ook bekend voor zijn toerisme bij de boer.  De zevende en laatste corridor naar het oosten ondervond het minst de verstedelijking. De autoweg naar Nanchong uit 2000 heeft dus weinig invloed gehad op de kleine steden en dorpen ten oosten van Chengdu, te meer dat zich daar zich geen satellietstad bevindt zoals in de andere corridors. Overigens is de vruchtbaarheid van de landbouwgrond er pover. Luchtvervuiling die afkomstig was van het noordoostelijk gebied en door de wind de oostelijke corridor bereikte, versterkte het negatief imago.
Economische zones
Het zijn vooral de bestaande en geplande ontwikkelingszones die -zoals in andere Chinese steden- fungeren als drijfveer bij de verstedelijking. We laten even vicedirecteur Chen Fu van Chengdu ‘s “Investment Promotion Committee” aan het woord: “Er zijn twee economische ontwikkelingszones van staatsniveau. De “Chengdu High-tech Industry Development Zone” die uit 1991 dateert, groeide natiewijd uit tot de vierde van de 55 dergelijke zones. De “Chengdu Economic and Technological Development Zone” startte in 1990, maar de regeringserkenning volgde in 2000 als een zone met klemtoon op autonijverheid en machinebouw.”

Naar de toekomst toe wil Chengdu de zuidelijk gelegen zone “Tianfu New Area’ promoten met twee bases die elk voor 1000 miljard yuan produceren. Het gaat om om de hightech basis die zich specialiseert in nieuwe energie, nieuwe materialen en biotechnologie en ook de high-end productiebasis voor de autosector, vliegtuigen, machinebouw, energiebesparing en leefmilieu. We besparen u de waslijst van onderscheiden sub zones, maar vermelden toch twee in het oog springende sectoren. Qua geneesmiddelen realiseerden 90 bedrijven vorig jaar elk een zakencijfer van meer dan 100 miljoen yuan: deze sector groeide tijdens de laatste jaren met 20 % jaarlijks, zorgde voor 4 miljard aan inkomen en tegen 2015 wordt 10 miljard zakencijfer voorspeld.  Deze sector wordt op zijn beurt ondersteund door 3000 professionelen aan lokale onderzoeksinstituten of Chinezen die terugkeerden uit het buitenland. In juni greep te Chengdu eveneens het negende wereldcongres plaats voor biomaterialen. Het kanton Shuangliu dat lang gekend was voor de luchthaven, ontpopt zich nu als een hub voor hernieuwbare energie. Het plan daartoe dateert uit 2008 en sindsdien groeide het zakencijfer van 800 miljoen in 2008 tot 25 miljard vorig jaar. Het kanton was zo vier jaar naeen eerste op 100 Chinese kantons qua alternatieve energie. Het bedrijf Tianwei investeerde 5 miljard en kreeg spoedig navolging door de in China bekende namen van Hanergy Group, Xushuang Solar en Apollo Solar.
Het nieuwe district Tianfu is 1578 km2 groot en wil het leven in de zone integreren met het leefmilieu. In de praktijk blijkt echter dat van de 84 initiële projecten ter waarde van 214 miljard yuan en die 250.000 banen

moeten opleveren, er maar vier betrekking hebben op het leefmilieu. Xinzhu wil zelfs 15 miljard in investeren om de grootste productielijn van spoorwegmateriaal in West-China te bouwen. Het is ook de bedoeling dat de werkers er leven en werken met hooguit 6 km tussen woon-en werkplaats. Nu maar afwachten wat er van de groene bedoelingen terecht komt; alvast bestaat het volgende project. Adrian Smith & Gordin Gill Architecture, uit Chicago gaan in Tianfu een volledig nieuwe voorstad “The Great City”, voor 80.000 inwoners ontwerpen. Het wordt een cirkel van 1,3 km² met daar rond een groene zone van 1,9 km². Elk punt zal binnen 15 minuten wandelafstand liggen. 15% zal groen  zijn, 25% dient voor infrastructuur (de helft van de wegen is niet toegankelijk voor auto’s), en op de overblijvende 60% komen woontorens uit glas en staal. In het centrum en aan de rand staan stations in voor het openbaar vervoer naar elders. De bevolkingsdichtheid van 61.000 inwoners per km² komt overeen met andere zeer dicht bevolkte stadswijken in de wereld. Het energieverbruik zal 48% lager liggen dan in een conventionele voorstad, en het waterverbruik 58%. 89% minder afval wordt voorzien op de vuilnisbelt en de koolstofuitstoot moet 60% lager liggen. Het laatste nieuws van de stadsplanners betreft de aanleg tegen 2017 van een 133 km2 groene gordel rond de stad die bestaat uit groen, natuur-en watergebieden. Naast verpozingsgebied moet de groene gordel de stadsuitbreiding afremmen.

Volgende week deel 2: Harmonieuze ontwikkeling stad-platteland
Bronnen:
Spatial and Temporal Patterns of Urban Dynamics in Chengdu, 1975–2002; A. Schneider,  K. C. Seto, , D. R. Webster, Jianming Cai, Binyi Luo,  2003,  Stanford, ARARC
McKinsey GI, Preparing for China’s Urban Billion, Chengdu: At the heart of China’s interior
http://ecocitynotes.com/2012/05/chengdu-urban-planning-challenges-rural-urban-relationship
http://www.chinadaily.com.cn/regional/chengdu512_3rdyear.html
Chengdu ‘land of abundance’ for investment, China Daily,  2011-10-25
Biotech drives Chengdu’s growth, China Daily,2012-04-26