In China is gisteren een woordenboek over het marxisme uitgegeven. Het is een van de activiteiten om de viering van de tweehonderdste geboortedag van Marx voor te bereiden. De andere zijn: een marxistische podcast, een studiereis en een standbeeld van Marx in Trier.
Het woordenboek over de theorieën van Marx en de praktijk van hemzelf en zijn aanhangers bevat vier delen. Ziedaar hun titels: Marxisme, Leninisme, Gedachtegoed van Mao Zedong en Socialisme met Chinese kenmerken. In 2.094 lemma’s worden definities van begrippen en principes gegeven. Of beschrijvingen van belangrijke persoonlijkheden, historische gebeurtenissen en stromingen van het marxisme.
Kennis om uit te dragen
Volgens Xu Guangchun, de hoofdredacteur van de uitgave, was het nodig om de complete inhoud van het marxisme weer te geven. ‘Immers, China kent een grote ontwikkeling van maatschappij en wetenschap’. Voor wie is het boek in de eerste plaats bedoeld? Voor partijkaders, docenten, studenten, maar ook voor het brede publiek.
De universiteit van Wuhan heeft een studiecentrum voor marxistische theorie en marxistische Chinese praktijk. Dat heeft leiding gegeven aan de 100 onderzoekers van 44 instellingen die aan het project voor dit woordenboek hebben gewerkt.
Op 15 radiostations loopt er tot 5 mei, Marx’ geboortedatum, ook een serie over het leven van ‘de vader van het socialisme’, met podcast. De titel is ‘Hoe leg je Marx uit aan wie na de jaren 90 geboren is?’.
Excursie naar Marx
Een groep Chinese studenten heeft een marxistische studiereis gemaakt. Het was de bedoeling dat ze in een internationale omgeving scholing zouden krijgen over de denkbeelden en politiek van Marx. Van 12 tot 19 april waren de academici van de Nanjing Universiteit (kustprovincie Jiangsu) in Trier, Berlijn, Keulen en Brussel. Op die plaatsen waar Marx woonde en werkte gingen ze praten met Marx-experts. Ze bezochten tentoonstellingen met zijn handschriften, aantekeningen en zijn persoonlijke bibliotheek. Enkele van de door de universiteit geselecteerde deelnemers studeren aan de school voor journalistiek. In het Instituut voor Marxisme van de universiteit waren ze een maand lang klaargestoomd voor hun toer. Later zullen ze hun indrukken weergeven in een video.
4,4 meter Marx
Houten replica geeft weer hoe het eruit zal zien
Misschien zijn de studenten ook een kijkje gaan nemen bij het 4,4 meter hoge, bronzen standbeeld van Marx dat China aan zijn geboorteplaats Trier heeft geschonken. Het is enkele dagen geleden gearriveerd en bevindt zich ingepakt op de Simeonstiftsplaz, het plein waar het zal komen, klaar om onthuld te worden op 5 mei. Eerst had de beeldhouwer Wu Weishan zijn creatie nog groter gedacht. Hij vroeg bovendien om het bij de befaamde Romeinse Porta Nigra te plaatsen. Dat werd niet toegestaan, maar na enige aarzeling was er een ruime meerderheid in de gemeenteraad van Trier voor het accepteren van het ongewone geschenk. De gestalte van een volwassen Marx zet er flink de pas in en dat is dan weer een toegeving die sommige burgers hebben moeten doen die liever een beeld van Marx als kind hadden gezien.
Het raadsel van het Chinese succes
De Chinese activiteiten om 200 jaar Marx te herdenken zorgen in westerse media voor gemopper, discussies en regelrechte vijandigheid ten aanzien van het Chinese socialisme. In het Westen zijn de meeste opiniemakers ervan overtuigd dat China het marxisme heeft afgezworen. Langzaam begint men echter wel door te krijgen dat de economische successen en de technologische vooruitgang van China duurzaam zijn.
Marx verkeerslicht in Trier
Bronnen: Xinhua, Reuters, sixthttone.com, New York Times
Welke aspecten van het marxisme (over welke vorm spreken we trouwens?) hebben dan concreet bijgedragen tot “de economische successen en de technologische vooruitgang” van het huidige China” ?
Goede vraag waarop ik een onvolledig begin van antwoord geef.
Historisch materialisme: belang van de economische basis en van exacte wetenschap, met oog voor de maatschappelijke tegenstellingen (‘klassenstrijd’). Laat de CPC correcte keuzes maken zoals: een in hoge mate door de staat geleide economie, ten dienste van de meerderheid van de bevolking, onverschrokken steun aan de ontwikkeling van internet, stimuleringsbeleid ten aanzien van het technisch en exact wetenschappelijk onderwijs enz.
Dialectisch materialisme: oog hebben voor evolutionaire processen met een bepaalde samenhang. De CPC is erdoor in staat gebleken dogmatisme te bestrijden, economische fouten te herstellen en in te spelen op concrete ontwikkelingsfasen waar China doorheen moet. Ook het dialectisch materialisme heeft gezorgd voor dapperheid: het denken werd vrijgemaakt voor de combinatie van markt en planning (gestuurd door de CPC) waarmee het Chinese socialisme moedig en succesvol experimenteert.
De twee bovengenoemde aspecten van het materialisme zijn van Marx en Engels zelf, theorieën die de geschiedenis moeiteloos trotseren. De Chinezen hebben het over ‘socialisme met Chinese kenmerken’. ‘Orthodoxie aangepast aan de concrete omstandigheden in een land’, dat is de vorm waarover ik spreek.