Premier Li Keqiang heeft met wisselend succes onderhandeld over een nog nauwere samenwerking van China met de ASEAN.
De Association of Southeast Asian Nations, waar 10 landen bij zijn aangesloten, heeft deze week een reeks topconferenties georganiseerd in Myanmar. Li Keqiang heeft tijdens die bijeenkomsten een financiële en economische voorkeursbehandeling aangeboden aan de Aziatische landen.
Grote leningen en handelsovereenkomsten
De 10 leden van ASEAN zullen onder andere leningen tegen een lage rente krijgen ter waarde van 20 miljard dollar. Dat geld kan dienen voor armoedebestrijding, infrastructuurwerken en economische ontwikkeling. De helft is afkomstig van de Chinese Ontwikkelingsbank, voor de aanleg van infrastructuur die de vorming van een maritieme zijderoute moet stimuleren. Li heeft aangedrongen op een snellere uitbreiding van de bilaterale vrijhandelsovereenkomst tussen China en ASEAN. Als de partners hierop gunstig reageren zal China de drempel verlagen voor investeringen en activiteiten van bedrijven uit de ASEAN-landen in de Volksrepubliek. Beijing zal zijn steun geven aan een vrijhandelsakkoord tussen Hongkong en de ASEAN en aan de inspanningen om het Regional Comprehensive Economic Partnership af te sluiten tussen ASEAN en zes andere landen, namelijk Australia, China, India, Japan, Korea en Nieuw Zeeland
Vreedzame oplossingen voor de geschillen
De economische en financiële voorstellen staan uiteraard op zichzelf, maar ze houden wel verband met het andere thema op de agenda van de ontmoeting tussen China en de ASEAN: de territoriale geschillen in de Zuid-Chinese Zee, vooral tussen China en ASEAN-leden Vietnam en de Filippijnen. China wil duidelijk maken dat het voor alle partijen meer oplevert om samen te werken dan om meningsverschillen op de spits te drijven. Beijing wil omgekeerd ook laten zien dat het streeft naar een situatie van vrede in de regio om een omgeving te scheppen die gunstig is voor economische ontwikkeling.
Li Keqiang heeft wat dat betreft gepleit voor een tweesporenbeleid om de problemen weg te masseren. Beijing blijft erbij dat over concrete eilandengroepen en zones in de oceaan het beste door de direct betrokken landen kan worden onderhandeld. Daarnaast zou de ASEAN als internationale organisatie van 10 landen samen met China kunnen instaan voor de stabiliteit en de veiligheid van de scheepvaart in de hele regio. China zegt in elk geval zelf de vrije doorvaart te willen en te kunnen garanderen. Li heeft er nog eens op aangedrongen dat de ASEAN, samen met China vaart zou zetten achter het afwerken van de Code of Conduct of Parties in the South China Sea. Die gedragscode moet het gebruik uitsluiten van militaire middelen om kwesties op te lossen en moet stellen dat geen enkele partij de spanningen mag laten oplopen. In 2002 hebben de betrokken landen hierover een eerste intentieverklaring ondertekend, maar sindsdien is het werk aan de tekst en de ratificering weinig opgeschoten. Een van de punten waarover landen het niet eens worden is de vraag of derde partijen, landen van buiten de regio, die de code niet ondertekenen de mogelijkheid mogen hebben om tussen te komen. China verbindt er zich toe de geschillen enkel op vreedzame wijze aan te pakken, maar blijft wel vastbesloten om voor zijn territoriale integriteit op te komen.
Beijing heeft bij monde van premier Li nog twee voorstellen gedaan om de vrede te bevorderen: het beleggen van een informele conferentie over de regionale veiligheid voor ministers van Defensie. Nog een mogelijkheid is een verdrag van goede nabuurschap, vriendschap en samenwerking, zoals China heeft afgesloten met Rusland, Kazachstan en Pakistan. Hoe de verschillende landen in de praktijk zullen reageren op de voorstellen ter voorkoming van spanningen in de Zuid-Chinese Zee blijft de vraag. De installatie van een militaire hotline tussen China en leden van de ASEAN, waartoe tijdens de top deze week is besloten is (video), in elk geval een eerst concrete stap in de richting van het voorkomen van escalaties.
Bronnen: China Daily Asia, Xinhua, SCMP
video http://news.xinhuanet.com/english/video/2014-11/14/c_133789655.htm
