De Chinese staatsmedia geven veel commentaar bij de aanslagen in Parijs. Uiteraard worden de moorden onvoorwaardelijk veroordeeld en toont men medeleven met de slachtoffers van het terrorisme. De standpunten van Chinese journalisten en experts gaan echter een stap verder.
De media in China veroordelen het terrorisme, maar wijzen op wat zij zien als een belangrijk aspect van de voedingsbodem: verdeeldheid door vooroordelen en racisme. Ze dringen aan op terughoudendheid bij het uitoefenen van de persvrijheid, om de eenheid in de strijd tegen het terrorisme te redden en het geweld binnen de verschillende maatschappijen en wereldwijd geen kans te geven. Min of meer openlijk laten journalisten merken dat de Chinese overheid, volgens hen, haar verantwoordelijkheid in eigen land goed opneemt. Ook steunen ze de staat als die oproept tot internationale samenwerking en wederzijds respect om de mondiale bedreiging van het terrorisme beter te kunnen aanpakken. Journalisten wijzen er ook op dat Beijing het Westen uitnodigt om China te steunen in de strijd tegen separatistisch terrorisme in Chinees Xinjiang.
We vatten hier enkele commentaren en opiniestukken samen. Wij willen benadrukken dat ChinaSquare de standpunten van de Chinese media zo getrouw mogelijk wil weergeven, zonder dat het die Chinese standpunten noodzakelijk deelt of afwijst. Het weergeven van onze persoonlijke standpunten over deze specifieke kwestie valt buiten het bestek van ChinaSquare.
Respect alstublieft
Vandaag, nadat Charlie Hebdo weer is verschenen, in een miljoenenoplage, schrijft Deng Yushan van Xinhua: ‘Er zijn totaal geen argumenten, noch religieus, noch moreel, die de afschuwelijke misdaden (van 7 januari) zouden kunnen verrechtvaardigen.’ Deng voegt er dan aan toe: ‘opdat 17 slachtoffers niet tevergeefs zouden zijn omgekomen is een gewetensonderzoek nodig en onontkoombaar, vooral in het Westen, waar de gevoelens van superioriteit en zelfs van chauvinisme niet ver te zoeken zijn.’ Hij merkt op dat er in de vele wereldwijde discussies allerlei thema’s genoemd worden, onder andere de vrijheid van meningsuiting en de persvrijheid. ‘Velen zien in de aanslag op Charlie Hebdo een aanval op de persvrijheid. De redenering is eenvoudig: het blad maakt deel uit van de pers en werd het doelwit om wat het had gepubliceerd. Dat is correct en (…) alle leden van de internationale gemeenschap moeten eenstemmig en duidelijk zeggen dat zij zich keren tegen alle aanvallen op de vrijheid van meningsuiting, en al zeker tegen het barbaars vermoorden van journalisten.’
Toch is er meer: ‘woorden hebben een uitwerking en in verschillende situaties kan men zich, bij wat men zegt, niet beroepen op de vrijheid van meningsuiting.’ De commentator geeft dan de voorbeelden van valse bommeldingen op vliegtuigen of de verheerlijking van Hitler die voor het gerecht in vele landen misdaden zijn. Hij zegt dat bepaalde oproepen en uitingen in sommige landen als hoogst ongepast worden beschouwd en verdedigt de officiële Chinese visie op de journalistiek: ‘Dat aspect is vooral belangrijk in de massamedia, vanwege hun openbare karakter. Diversiteit in de pers hoort te worden aangemoedigd (…), maar de pers heeft ook een natuurlijke verantwoordelijkheid om het algemeen belang van de mensheid te vooruit te helpen. Onnodige beledigingen die de misverstanden tussen culturen en het wantrouwen tussen beschavingen alleen maar erger maken zijn op geen enkele manier bevorderlijk voor het welzijn van de mensen’ Dat de beledigende karikaturen en provocaties het radicalisme voeden kan je volgens Xinhua gemakkelijk voorzien, en het commentaar spreekt tot slot de hoop uit dat ‘het bloedbad bij Charlie Hebdo mag leiden tot een mobilisatie voor de verdediging van de vrije meningsuiting, tegen de beperkingen, maar ook tegen het misbruik ervan.’
In een eerste reactie, op 8 januari, had Xinhua al opgeroepen tot samenwerking tussen alle landen in de strijd tegen terrorisme en extremisme. ‘Elk land op zich alleen is kwetsbaar. Door samen te werken kan de internationale gemeenschap de strijd winnen. Een strijd die niet alleen met de wapens moet worden gevoerd, maar waarbij het er ook om gaat de harten en de geesten te winnen…Verschillen kunnen worden gematigd door vreedzame dialoog…’
Na de grote betoging met miljoenen deelnemers en tientallen wereldleiders in Parijs schrijft Xinhua al meer expliciet dat persvrijheid grenzen heeft. De Westerse wereld moet zich volgens het persagentschap dringend afvragen waar de oorzaken van terrorisme liggen, en wat de grenzen van persvrijheid zijn. ‘Charlie Hebdo heeft een controversiële geschiedenis. De meest beledigende cartoons zouden in vele landen van de wereld niet kunnen. Er zijn weinig media in de wereld die De Profeet met ontblote genitaliën zouden afbeelden. De aanval op het Franse blad mag niet eenvoudig voorgesteld worden als een aanval op de persvrijheid, want persvrijheid heeft beperkingen, zoals die op het beledigen, belachelijk maken of uitdagen van religieuze gevoelens. Er zijn vele overtuigingen en culturen in de wereld, en voor het vreedzaam samenleven is respect voor de verschillen belangrijker dan het onbeperkte recht om de gevoelens van andere volkeren te kwetsen.’ Xinhua citeert dan met instemming Ban Ki-moon, secretaris-generaal van de VN, en commentatoren in Financial Times en New York Times als ze vragen om meer respect en terughoudendheid bij het uitoefenen van de persvrijheid.
Meningsverschillen opzij schuiven om beter te strijden tegen terrorisme
De officiële krant Global Times heeft intussen al drie redactionele commentaren en een opiniestuk aan de gebeurtenissen gewijd. De krant meldt op 9 januari dat de veroordeling van terrorisme onvoorwaardelijk moet zijn. En voegt er direct aan toe: ‘Westerse media passen dit principe niet toe wanneer ze het hebben over terroristische aanslagen in Chinees Xinjiang. Daar wordt steevast het woord terrorisme tussen aanhalingstekens geplaatst’. Maandag werd in Xinjiang overigens nog een terroristische aanslag met explosieven verijdeld, waarbij de politie zes vermoedelijke daders heeft gedood.
Chinees cartoon: tegen godsdienstoorlog
Op 12 januari roept de Global Times op de ideologische grenzen te overschrijden in de strijd tegen terrorisme. ‘Terroristen moeten geïsoleerd worden, en dat doen we niet door in de val van de ‘clash of civilisations’ te trappen. Er bestaan verschillende visies in de wereld over de grenzen van de persvrijheid. Daarop mogen we niet focussen indien we ons willen verenigen tegen het terrorisme. Sommige Europeanen zijn nu bang: ten onrechte verwarren ze de vele moslims die wereldwijd Charlie Hebdo afkeuren met moslimextremisten. In die val mag Europa niet trappen’.
Op 13 januari vertrekt GT-reporter Li Aixin in een interview met antiterrorisme-expert Li Wei, van de koloniale geschiedenis van Europa. ‘Als gevolg daarvan heeft het vele immigranten uit voormalige kolonies aangetrokken. Maar het is nog altijd niet in staat die op te nemen als echte landgenoten. De opkomst van extreem rechts, met in het bijzonder antimoslimstandpunten heeft de migranten bang gemaakt, temeer daar ze nog steeds gemarginaliseerd worden en in de onderste klasse van de maatschappij gehouden.’ (…) De barbaarse aanval mag niet verbonden worden met de islam. Dit zijn terroristen die toevallig moslim waren, ze zijn helemaal niet representatief voor dat geloof. Ze zijn het product van omstandigheden zoals hun uitzichtloze situatie en de wonden van het verleden, en godsdienst speelt daarin slechts een marginale rol. Strenge repressie is nodig, maar we moeten ook beseffen dat het probleem niet gewoon terrorisme is, maar jihadistische invloed over nihilistische jongeren. Indien de Europese beleidsmakers zich naar rechts keren, en uitsluitend voor repressie kiezen, dan zullen oude wonden niet helen, en zal repressie enkel tot meer geweld leiden in een vicieuze cirkel’.
Steeds weer: respect alstublieft
In een redactioneel commentaar op 13 januari gaat Global Times een stap verder: “Als Charlie Hebdo vasthoudt aan zijn standpunten over de islam zal het de Franse regering in verlegenheid brengen en een symbool worden van de ‘clash of civilizations’ in Europa. De wereld is erg verdeeld over waardesystemen. Het Westen dringt zijn eigen ideologie op, maar is bezorgd over het binnendringen van de islam en de groei van minderheden. Het Westen komt op voor een gediversifieerde cultuur, maar benadrukt intussen de dominantie van het christendom en probeert ze te gebruiken om de richting van de modernisering te bepalen. Hierdoor ontstaat een diepe tegenstelling in de westerse landen en tussen die landen en de rest van de wereld. Vandaag is tolerantie en compromis nodig, maar de westerse landen willen dat niet zien. Het lijkt alsof alleen China oproept om geen conflicten en geen confrontatie aan te gaan.”
Bronnen: Xinhua, Global Times
Xinhua op 15 januari http://news.xinhuanet.com/english/indepth/2015-01/15/c_133921548.htm
Xinhua op 12 jan. http://news.xinhuanet.com/english/europe/europe/2015-01/12/c_127377290.htm
Global Times redactioneel commentaar 13 jan. http://www.globaltimes.cn/content/901536.shtml
GT 12 jan. http://www.globaltimes.cn/content/901307.shtml
opiniestuk Li Aixin met interview Li Wei, van China Institute of Contemporary International Relations.http://www.globaltimes.cn/content/901686.shtml
GT 9 jan. http://www.globaltimes.cn/content/900870.shtml
De westerse commentaren kennen we. De officiële standpunten van de moslimgemeenschap in Europa kennen we ook. Officieuze standpunten worden echter weggecensureerd. De Chinese visie erop weten we nu ook. Maar wat zijn nu de drijfveren van de aanslagen of m.a.w. de visie van de planners/daders van de aanslagen?
Denken ze niet dat hun normen en waarden universeel zijn? Desnoods moet de situatie maar “rechtgezet” worden via een gerichte interventie? Het Westen doet dat ook, maar dan in een duizendvoudig grotere schaal.
Het Westen moet stoppen met de verdeel-en-heerspolitiek t.a.v. de Arabische wereld. Daarna kunnen ze zich eindelijk moderniseren en zal de islam een inspiratiebron vormen van vooruitgang i.p.v. destructie, want gemarginaliseerde bevolkingen houden zich vast aan oude tradities en denkbeelden. Volgens mij is de discriminatie van de moslimgemeenschap in Europa slechts een katalisator van de aanslagen, niet de werkelijke oorzaak.
dat de Chinese media zei dat het west een dubbele standpunt heeft ten over terrorisme is waar. en ik snap niet waarom een zo groot ophef wordt gemaakt voor een cartoon. er zijn vele andere godsdiensten die in de rij wachten om belachelijk gemaakt te worden door een atheïst cartoon krant. want dan betekend dat hun geloof deel uit maakt in de wereld.
een geloof uitsluiten om belachelijk te worden gemaakt betekend dat het geen echte geloof is. en waarom maakt het krant altijd de moslim belachelijk en nooit de dalai lama, omdat er geen geld te verdienen valt. nu zijn de kranten in waarde gestegen vooral de oude delen op ebay. slimme marketing zeg.
De redactie heeft besloten alleen reacties te plaatsen die toch enig verband houden met de situatie en de ontwikkelingen in China.
Berichtgeving, analyse en discussie omtrent China is immers onze voornaamste missie.
Wij bedanken diegenen die reageren naar aanleiding van wat zij op ChinaSquare lezen voor hun bijdragen (die bijna altijd waardevol zijn).
We vragen hen echter om die reacties elders te publiceren als de samenhang met China afwezig of te subtiel geworden is