Qin Gang, de minister van Buitenlandse Zaken van China, had op 21 januari een telefoongesprek met Amir Khan Muttaqi, waarnemend minister van Buitenlandse Zaken van de Afghaanse interim-regering. De gesprekspartners beloofden de samenwerking tussen de beide landen te versterken en het terrorisme te bestrijden.
Qin legde uit dat China groot belang hecht aan de veiligheid van Chinese burgers en instellingen in Afghanistan.
Tegen terrorisme
Hij hoopte dat de Afghaanse overheid met krachtige maatregelen hun veiligheid zullen waarborgen, ook nu tijdens het Lentefeest bijvoorbeeld. Muttaqi maakte van de gelegenheid gebruik om het Chinese volk een gelukkig nieuwjaar te wensen. De waarnemend minister verzekerde Qin dat de interim-regering alle militaire groepen verbiedt het Afghaanse grondgebied te gebruiken voor activiteiten die de vriendschap tussen Afghanistan en China of de belangen van China kunnen schaden. Het land zal dus resoluut alle vormen van terrorisme bestrijden en krachtige maatregelen nemen om de veiligheid van Chinese burgers en instellingen in Afghanistan te waarborgen, beloofde Muttaqi. In december 2022 waren bij een aanslag door Islamitische Staat (IS) onder meer vijf Chinese burgers omgekomen. In januari werden strijders van IS die hierbij betrokken zouden geweest zijn gearresteerd. Een aantal onder hen kwam om bij het gevecht dat toen werd geleverd.
Samenwerking
Qin zei dat China goede betrekkingen met Afghanistan wil ontwikkelen: ‘als buren, bevriende naties die met elkaar samenwerken’. De Chinese minister wees op het buitenlands beleid van de Volksrepubliek dat al jarenlang wordt gekenmerkt door niet-inmenging en respect voor onafhankelijkheid, zelfbeschikking en territoriale integriteit. Hij specificeerde dat China ‘de onafhankelijke keuzes van het Afghaanse volk en hun religieuze overtuigingen en nationale tradities’ eerbiedigt.
Respect
De Chinese regering vindt het belangrijk duidelijk te maken dat zij er in Afghanistan niet op uit is haar eigenbelang te behartigen of een invloedssfeer te creëren. Qin zei dat China de Afghaanse interim-regering steunt ‘bij het opbouwen van een inclusieve en brede politieke structuur, het uitvoeren van een gematigd en gezond binnenlands en buitenlands beleid, het bestrijden van terrorisme in al zijn vormen en het smeden van vriendschappelijke betrekkingen met alle landen, vooral met de buurlanden’. Mijn regering ‘houdt zich aan het één-China-principe en steunt China bij het beschermen van zijn nationale soevereiniteit en territoriale integriteit’, antwoordde Muttaqi.
Chinese aandachtspunten
De aandachtspunten over het binnenlands en buitenlands bestuur van de voorlopige regering in Afghanistan zijn al eerder naar voren gebracht in recente officiële gesprekken met de Chinese diplomaten en op een conferentie van de Shanghai Cooperation Organization in Tasjkent. Eigenlijk zouden alleen begrippen zoals ‘inclusief’ en ‘gematigd’ kunnen wijzen op een beleefde en opbouwende manier voor de Chinese regering om te zeggen dat ze zich over bepaalde ontwikkelingen in Afghanistan zorgen maakt. De termen zijn echter voor een brede interpretatie vatbaar. Als het al zo zou zijn, en dat is dus helemaal niet zeker, dan kan China het zich allicht veroorloven om een versluierde bezorgde boodschap te brengen.
Chinese bijdragen
De bijdragen die China de afgelopen maanden heeft geleverd aan de vrede in en om Afghanistan en de wederopbouw van het land kunnen bij de Afghanen het terechte wantrouwen voor inmenging en roof verminderen. China leverde deze maand humanitaire voedselhulp aan 420 gezinnen in de provincie Nimroz en afgelopen december aan 6000 gezinnen in de provincie Herat. In juni 2022 was China bijgesprongen na een aardbeving. Het Chinese bedrijf Xinjiang Central Asia Petroleum and Gas Company (CAPEIC) gaat naar olie boren in het Amu Darya-bekken, in het noorden van Afghanistan. Het zou, volgens de BBC, de eerste grote overeenkomst voor energiewinning zijn met een buitenlands bedrijf sinds de Taliban in 2021 de controle over Afghanistan overnamen. De reserves aan grondstoffen die het land rijk is, zijn onbenut gebleven tijdens de oorlogen en interventies die Afghanistan nu al jaren kent.
Voordelig aanbod
Qin maakte duidelijk: ‘China sympathiseert met het Afghaanse volk vanwege hun lijden en staat klaar om meer hulp te bieden aan de economische en sociale ontwikkeling van Afghanistan en de verbetering van het levensonderhoud van de mensen’. Volgens Muttaqi zal Afghanistan het niet verkeerd vinden als ‘China een belangrijkere rol gaat te spelen in internationale en regionale aangelegenheden’ Ook verwacht zijn regering ‘dat ze de uitwisselingen en samenwerking met China kan versterken’. Volgens de Indiase waarnemer M. K. Bhadrakumar, een gepensioneerd carrièrediplomaat, biedt China de Taliban ‘het vooruitzicht op een voordelige relatie’. Die zal hen in staat stellen te onderhandelen met de VS en bondgenoten, die nu alweer een militie steunen en een nieuwe burgeroorlog in Afghanistan stimuleren.
Bronnen: fmprc.gov.cn/mfa_eng/ (website min. BuZa van China), Xinhua, Global Times, China Daily, BBC, Indian Punchline, Wikipedia
