China en Vietnam praten over geschil boorplatform

Yang Jiechi, kabinetslid Buitenlandse Zaken, onderhandelt in Vietnam met de hoogste leiders van dat land over het geschil rond een Chinees boorplatform in de Zuid-Chinese Zee. De gesprekken hebben nog geen doorbraak opgeleverd. Dat er al wordt gepraat lijkt het voornaamste resultaat. 

Er bestaat een Stuurgroep China-Vietnam die elk jaar samenkomt: vorig jaar was de vergadering in Beijing, dit jaar in Hanoi. Voor deze zevende ontmoeting hadden de Vietnamezen de Chinese toppoliticus Yang Jiechi uitgenodigd. Yang had de uitnodiging aangenomen, een stap van enige betekenis. Yang Jiechi is de man in de Staatsraad die Buitenlandse Zaken in zijn portefeuille heeft. Zijn gesprekspartner tijdens de stuurgroepvergadering was minister van Buitenlandse Zaken Pham Binh Minh. Later ontmoette Yang premier Nguyen Tan Dung en Nguyen Phu Trong, de secretaris generaal van de Communistische Partij van Vietnam. Uiteraard werden zij allen bijgestaan door een legertje diplomaten (zie foto).

Vriendelijke voornemens

Yangs visie is dat China en Vietnam als buurlanden een aantal belangen delen. De beide staten gaan bovendien door een beslissende fase van hervormingen en ontwikkeling. Redenen genoeg om ‘inmenging van derden’ af te weren en te mikken op samenwerking en gezamenlijke ontwikkeling. Volgens Yang moeten de ‘maritieme kwesties’ die nu de betrekkingen verstoren zo snel mogelijk worden aangepakt. De politicus heeft een mandaat van de CPC en van de regering. Hij heeft de Chinese standpunten nog eens uiteengezet, die draaien om historische aanspraken en de gedeelde belangen van de bevolking in de twee buurlanden. Ook Trong, een van zijn Vietnamese gesprekspartners, had het over de vriendschap tussen de bevolking van Vietnam en China en over het overheersende belang van het strategische partnerschap  tussen de twee staten. Dat is voor Hanoi een hoofddoel van zijn diplomatie en daarom zal Vietnam altijd in contact blijven en communiceren met China, welke problemen er ook rijzen. Vietnam wil, op basis van de eerder bereikte consensus, vroegere akkoorden verder uitvoeren. Trong vond het bezoek van Yang een belangrijke stap.

Onvriendelijke woorden

kaartje UNCLOS en CIA

Tijdens en na de besprekingen herhaalden de beide partijen echter in vrij scherpe uitlatingen hun standpunten. Vietnam eiste nogmaals dat China het boorplatform Haiyang Shiyou 981 zou verwijderen uit een gebied dat de beide landen claimen en het noemde de aanwezigheid van het booreiland een ernstige schending van zijn soevereiniteit en een belediging van het Vietnamese volk. Hanoi zou overwegen de zaak voor de Verenigde Naties te brengen. China hield vol dat de Haiyang zich in zijn territoriale wateren bevond. Beijing vindt dat Vietnam moet ophouden met de proefboringen te hinderen en wil dat Hanoi de schade vergoedt die tijdens rellen over het geschil is aangericht tegen buitenlandse bedrijven. Yang zei dat het dringend tijd werd voor Vietnam om te stoppen met het opkloppen van de kwestie. Dat was ook al tijdens een reguliere persconferentie naar voren gebracht door de woordvoerder van Buitenlandse Zaken. Bovendien laat China duidelijker zijn aanwezigheid in het gebied gelden: er zou binnenkort nog een boorplatform komen in een gebied waar de beide landen gezamenlijke maritieme ontwikkelingsprojecten plannen en een school op een van de Paraceleilanden. China heeft zijn claim op dit gebied ondersteund met een officiële tekst gericht aan de Verenigde Naties.

Er moet nog wel een en ander gebeuren

Er is dus nog lang geen sprake van een oplossing voor de territoriale meningsverschillen. De onderhandelingen zijn echter de eerste die in het openbaar en op een zo hoog niveau plaatsvinden sinds de verzuring van de relaties die is begonnen in mei.

Bronnen: Xinhua, BBC, The Global Times, SCMP, The Diplomat,