Zaterdag had in Myanmar in het kader van de driedaagse East Asia Summit een vergadering plaats van de ministers van Buitenlandse Zaken van de tien ASEAN landen plus China. De toenemende rivaliteit tussen de VS en China in de regio bleek er weer duidelijk.
Wang Yi tijdens persconferentie
Na de vergadering gaf de Chinese buitenlandminister Wang Yi op een persconferentie zijn visie op de kwestie van de Zuid-Chinese Zee. China is voorstander van een tweesporenbenadering. Eén spoor is dat van de vriendschappelijke onderhandelingen tussen de direct betrokken partijen; het andere het bewaren van de vrede en de stabiliteit in de regio door China samen met ASEAN. Onderhandelingen tussen direct betrokken partijen zijn volgens Wang Yi ook uitdrukkelijk voorzien in de Declaration on the Code of Conduct of Parties die de betrokkenen vroeger ondertekend hebben. Met dit standpunt sluit China elke tussenkomst van niet rechtstreeks betrokkenen uit, zoals de VS, de UNO, ASEAN, of internationale arbitrage in Den Haag. Voor de veiligheid en de vrede in de regio aanvaardt China voor het eerst expliciet ASEAN als partner. Het wil met ASEAN samenwerken om van de vrijblijvende Declaration on the Conduct of Parties een echte afdwingbare Conduct of Parties te maken. Dit betekent meteen dat het ook op dit vlak de VS buiten spel wil zetten.
De top in Myanmar draaide uit op een confrontatie tussen Wang Yi en Kerry. Kerry pleitte voor het stopzetten van ‘provocatieve acties’ in de Zuid-Chinese zee. Hiermee werd duidelijk uitsluitend China geviseerd, in het bijzonder de als provocatie gebrandmerkte booractiviteiten in de Paracel eilanden en de bouwactiviteiten op sommige Spratley atollen. Wang Yi wees het idee onmiddellijk af. De VS overdrijven de spanningen in de Zuid-Chinese Zee omwille van een geheime agenda; hun bewering dat de vrije doorvaart voor schepen er bedreigd wordt klopt helemaal niet. Door China te beschuldigen moedigen de VS landen als Vietnam en de Filipijnen aan om hun conflict met China harder te spelen. Ook een aantal ASEAN landen toonde weinig animo voor het VS-voorstel.
China heeft op de bijeenkomst nog voorgesteld dat de leiders van ASEAN elkaar één keer per jaar informeel zouden ontmoeten, op de Boao bijeenkomst in april op het eiland Hainan. Nog een voorstel dat erop gericht is de Amerikaanse (en Japanse) invloed in de regio terug te dringen. Er bestaat al een jaarlijkse formele China-ASEAN topontmoeting in november, maar een bijkomende informele top zou meer flexibiliteit geven en ook meer prestige aan China als vast gastland. Ook de VS zitten niet stil. Eén dag nadat Beijing de Amerikaanse druk om zijn activiteiten in de regio te beperken verwierp en terwijl John Kerry in Australië nauwere militaire samenwerking besprak maakte het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken bekend dat de VS voortaan de gebeurtenissen in de Zuid-Chinese Zee van dichterbij zullen opvolgen om te zien of er stappen naar ontspanning gezet worden.
Bronnen: wantchinatimes.com, SCMP, Xinhua, Renmin Ribao
Over de achtergrond van de VS-politiek, lees hier
