Nu de eerste vaccins van Chinese makelij officieel goedgekeurd worden en meer en meer landen ze bestellen, heeft woordvoerder Buitenlandse Zaken een boodschap voor de internationale media.
China wil veilig, efficiënt en door wereldwijde samenwerking de COVID-19 pandemie stoppen.
De Chinese visie
Hua Chunying, woordvoerder Buitenlandse Zaken van China benadrukte tijdens een reguliere persconferentie een aantal punten over de vaccins die in haar land worden gemaakt. ‘De Chinese vaccinproducenten houden zich nauwgezet aan de wetenschappelijke principes en regels om de veiligheid en efficiëntie van hun producten te waarborgen. De overheid heeft daar bij hen op aangedrongen. Bovendien willen de Chinese ondernemingen in een geest van openheid met buitenlandse collega’s samenwerken bij de ontwikkeling en de productie van vaccins. China is aangesloten bij COVAX, het mondiale programma voor de verspreiding van vaccins, om deze betaalbaar en toegankelijk te maken voor landen in de Derde Wereld. Op die manier zal China, zodra het ver genoeg staat met het onderzoek en de ontwikkeling, zijn belofte nakomen om van COVID-19 vaccins een publiek goed te maken.’
De eerste over de streep
China is buitengewoon zorgvuldig op dit terrein. En terecht: een wetenschappelijk én technisch apparaat uitbouwen dat, met een vaccinatie van meer dan één miljard inwoners, zéér snel kan reageren op een nieuw virus, wordt een reusachtige operatie. Als Beijing zegt dat het met andere landen wil samenwerken en van anderen wil leren (in een respectvolle verhouding) is er alle reden om dat te geloven. China doet dan ook mee aan het COVAX samenwerkingsverband waar de VS en Rusland niet aan deelnemen. De testen die China uitvoert worden door COVAX gecontroleerd. Inentingen in China zijn al gebeurd, op vrijwillige basis, om zorgverleners en personen die in gebieden met besmettingen (in binnen- en buitenland) te beschermen. Dit soort noodinentingen werd ook toegepast in het VK en in de VS.
Pas afgelopen donderdag, 31 december, heeft de Chinese overheid een voorwaardelijke marktvergunning gegeven aan het eerste in eigen land geproduceerde vaccin, dat van Sinopharm. Dat werd mogelijk zodra het de normen haalde van de Wereldgezondheidsorganisatie en van de Chinese regelgever, de National Medical Products Administration.
Proefnemingen in het buitenland noodzakelijk
Op dit ogenblik zijn er nog meer Chinese farmabedrijven die in andere landen genoeg patiënten vinden om onderzoeken van Fase 3, de afsluitende fase, uit te voeren op hun vaccin. Het was nodig uit te wijken naar het buitenland, omdat er niet genoeg proefpersonen waren in China zelf. Daar is de epidemie immers grotendeels onder controle. Af en toe zijn er weer beperkte uitbraken, maar die worden onmiddellijk zonder aarzeling en kordaat aangepakt. Zo ook in het geval van de twee patiënten bij wie de extra besmettelijke variant van het virus is aangetroffen. In het buitenland zijn de tests van fase 3 grotendeels afgewerkt. Maar de resultaten zijn niet internationaal gepubliceerd, net zoals Pfizer en Moderna dat nog niet hebben gedaan. Zowel wat het gebruik van noodvaccins als wat het voorleggen van resultaten aangaat kijken journalisten en ook wel sommige wetenschappers nog steeds met meer wantrouwen naar China dan naar de VS.
Internationale distributie
Andere landen hebben Chinese vaccins intussen officieel vergund en maken zich op voor grootschalige inentingen ermee. In Indonesië zijn de inentingen begonnen, onder andere met het product van Sinovac Biotech, dat in het land ook is getest. Dat testen is ook gebeurd in Brazilië, Singapore, Turkije en Chili. Deze landen hebben CoronaVac SARS-CoV-2 intussen ook besteld en Turkije heeft al 3 miljoen doses ontvangen. Egypte heeft BBIBP-CorV, het middel van Sinopharm (National Pharmaceutical Group Corp) aangekocht voor dringend noodzakelijk gebruik en begint eind januari met de toepassing. Ook de Verenigde Arabische Emiraten, Marokko en Argentinië hebben gekozen voor het middel van Sinopharm dat bij hen is getest. Pakistan, Hongarije, Oekraïne en ten minste nog 10 landen in Latijns-Amerika, het Midden-Oosten en Azië hebben gekozen voor Chinese vaccins. Naast die van Sinopharm is er ook vraag naar de middelen van Sinovac Biotech en CanSino Biologics. Een groot voordeel van de Chinese vaccins is dat ze op koelkasttemperatuur kunnen bewaard worden, wat het transport en de opslag veiliger en goedkoper maakt.
Een extra besmettelijk politiek virus?
Op het Chinese aanbod om samen te werken aan het wereldwijd ontwikkelen en verspreiden van vaccins reageren de grote prestigieuze media van bepaalde landen met wantrouwen en minachting. Collega’s praten ongefundeerde voorspellingen over vaccindiplomatie kritiekloos na. Het gaat hier om media van landen die op andere landen niet gefingeerde, maar zeer reële politieke druk uitoefenen, bijvoorbeeld om de concurrenten van hun hightech bedrijven (zoals Huawei en ZTE) te saboteren. Hun media hebben dit laakbare beleid overigens eerder ondersteund dan bekritiseerd. Het zijn ook landen waar de aanpak van COVID-19 een gigantische ramp is geworden, met regeringen die zich hebben gehaast om met winstgevende contracten de vaccins in eerste instantie zoveel mogelijk voor zichzelf te houden. Zou de motivatie van China om het vaccin een ‘wereldwijd publiek goed te maken’ in tegenstelling tot dat alles, niet eerder gewoon de traditionele solidariteit met de 3e Wereld- en opkomende landen kunnen zijn?
Iets ‘goed te maken’?
Een ander steeds terugkerend thema is de bewering dat China met zijn vaccins ‘de misstappen uit het begin wil goedmaken’. China heeft laten zien hoe je de pandemie kan bedwingen. Misstappen zijn bij een nieuw coronavirus zeer begrijpelijk en aanvaardbaar. China heeft zodra het kon een geweldige prestatie geleverd en tijd gespaard voor de westerse landen. Die hebben daar jammer genoeg geen gebruik van gemaakt. Een dringende vraag is hoe lang bepaalde landen nog zullen doorgaan de pandemie te misbruiken voor hun koude oorlog tegen China en of en wanneer ze eindelijk zullen begrijpen dat de coronapandemie alleen door wereldwijde samenwerking afdoende kan bestreden worden.
Vrt.be, Trouw, fmprc.gov.cn/mfa_eng/(Engelstalige website ministerie BuZa China), Global Times, South China Morning Post, who.int (website van de Wereldgezondheidsorganisatie)
