China, Japan en Zuid-Korea hebben zich samen uitgesproken voor de vrije handel en tegen het protectionisme. Zij hervatten na een onderbreking van twee en een half jaar hun regelmatige ‘drielandengesprekken’.
De Chinese premier Li Keqiang, de Japanse premier Shinzo Abe en de Zuid-Koreaanse president Moon Jae-in blijven gehecht aan economische globalisering.
Hervat overleg
De drie partijen willen elkaar opnieuw op een regelmatige basis zien. Dit om meer gemeenschappelijke belangen te zoeken en geschillen te regelen. Ze willen doorgaan met de versoepeling van handel en investeringen. Volgens waarnemers in Japan en in China kunnen de toezeggingen van de leiders nieuw vertrouwen wekken in de wereldhandel. Dat zou de groei wereldwijd ten goede kunnen komen.
Accenten
Li Keqiang noemde de drie landen elkaars belangrijkste handelspartner. Volgens Li schept dat hun verplichtingen in de regio. Zo horen ze samen te werken aan economische ontwikkeling en integratie. Ook voor vrede en stabiliteit zal dit een goed effect hebben. En niet alleen in de regio, maar ver daarbuiten. Shinzo Abe beloofde dat Japan trouw blijft aan de principes van de vrije handel. ‘China, Japan en Zuid-Korea zijn grote handeldrijvende naties die open markten willen’. Japan pleit voor goede regels, geschikt voor de 21e eeuw. Moon Jae-in hoopt dat de drie landen blijven samenwerken en samenkomen.
Plannen
De leiders woonden een zakenconferentie bij en hielden een persconferentie. Daar beloofden ze snellere onderhandelingen om te komen tot een Vrijhandelsovereenkomst (Free Trade Agreement, FTA) en tot een Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP). De Chinese premier was het eens met de roep om een op regels gebaseerd multilateraal vrijhandelssysteem. Verder stelde Li Keqiang zijn collega’s voor om samen te bouwen aan een Oost-Aziatische Economische Gemeenschap.
Samenwerking, kansen, vrede
Met het Belt and Road Initiative ontstaan er volgens de Chinese premier meer kansen op een samenwerking in het kader van een structuur waarvan ‘China-Japan-Zuid-Korea+X’ deel uitmaken. Daaruit zouden diverse projecten kunnen voortkomen. Li dacht aan: verhoging van de productiecapaciteit, armoedebestrijding, rampenbestrijding en energiebesparing. Iets waar China veel belang aan hecht: dat alles zou ook gunstig zijn voor andere buurlanden. Zelf kunnen China, Japan en Zuid-Korea op enkele terreinen direct concreet samenwerken. Complementair zijn: hun digitale economie, artificiële intelligentie, milieubescherming en gezondheidszorg.
Abe wees als woordvoerder van Japan vooral naar de wederzijdse economische kansen en voordelen. Ook hij sprak over synergie in wetenschap, technologie en ouderenzorg. Abe vroeg eveneens aandacht voor financiële samenwerking en uitwisselingen tussen de bevolking.
De Zuid-Koreaanse president sloot zich aan bij de vorige sprekers. Uiteraard had Moon Jae-in het over de positieve wending in het Koreaanse vredesproces die zeker zou zorgen voor meer kansen voor de zakenwereld.
Week tegen het protectionisme en voor vredelievende ontwikkeling
De hele afgelopen week al is premier Li Keqiang actief in de regio. In Indonesië bepleitte hij een voortgezette verbetering van de betrekkingen tussen China en de ASEAN. Van Indonesië ging hij naar Japan. Het was voor het eerst sinds 8 jaar dat een Chinese eerste minister Japan bezocht. Dit jaar vieren de twee landen dat ze 40 jaar geleden een Pact voor Vrede en Vriendschap sloten. In Tokio ontmoette de Chinese premier de president van Zuid-Korea. Bij alle ontmoetingen was het thema de inzet voor een vrije handel, tegen het protectionisme, standpunten die de gesprekspartners deelden.
China en Japan
(upd) Tijdens een herdenking van 40 Jaar Pact voor Vrede en Vriendschap was Li Keqiang niet alleen om te vragen het momentum te benutten en de betrekkingen tussen China en Japan verder te herstellen. Daarbij wilde Li graag een bevestiging van de Een-China politiek (inzake Taiwan) en hij kreeg die ook.
Shinzo Abe sprak van ‘concurrentie omzetten in coördinatie’. Het was opmerkelijk dat de Japanse premier het gisteren had over ‘gezamenlijk werk aan infrastructuurprojecten’ en dat Sadayuki Sakakibara, van de Japan Business Federation een warme belangstelling toonde voor het Belt and Road Initiative.
Concrete maatregelen laten zien hoe groot de goede wil van China en Japan is om nader tot elkaar te komen. Japanse investeerders krijgen toestemming om tot 200 miljard yuan (26,5 miljard euro) effecten aan te kopen in Chinese onshore markten. Verder beginnen de twee landen opnieuw, na een lange, boze onderbreking, te onderhandelen over een bilaterale currency swap (renteruilcontract). Nomura Holdings, Japans grootste bank voor effectenmakelarij, zal waarschijnlijk het groene licht krijgen om een aandeel van 51% te nemen in een joint-venture met een Chinese bank. Tot nog toe is de enige grote bank die dat mocht doen, het Zwitserse UBS. De Japanse regering zou ook overwegen om de Chinese yuan in zijn buitenlandse valutareserves op te nemen.
Het wederzijdse vertrouwen tussen de grote buurlanden groeit dus weer. Er zou zelfs sprake kunnen zijn van een neiging om de invloed van de Amerikaanse dollar in de regio wat te laten afnemen.
China en Japan zullen ook een hotline opzetten om elk militair treffen te voorkomen. Blijkbaar kunnen ze hun territoriale en historische geschillen opnieuw wat op een lager pitje zetten. Helpt het besef van het economische belang daarbij?
Actualiteit van trilaterale China, Japan en Zuid-Korea
Het lijkt alsof China, Japan en Zuid-Korea hebben willen reageren op het protectionisme en de oorlogszuchtige taal van andere wereldleiders. Martin Wolf van de Financial Times schrijft het al in zijn spraakmakend artikel Donald Trump verklaart de handelsoorlog aan China. ‘Laat China de principes van op regels gebaseerde openheid en vrije handel omarmen. Een vernieuwing van het vervallen multilaterale handelssysteem uitgaande van de open Chinese economie zou gunstig kunnen zijn voor allen (zoals de Chinezen zelf zeggen). China hoort het initiatief te nemen. De Europeanen en de Japanners horen dat te ondersteunen’.
Europa zit klem tussen zijn twee grootste handelspartners en hun oplopende onderlinge spanningen. Een aantal Europese politici en ambtenaren is optimistisch over een mogelijke toenadering met China. Anderen blijven onverminderd sceptisch over de beloften van China. Kan Beijing sneller het vertrouwen winnen van andere Aziatische landen? Gebeurt het nu al in de trilaterale China, Japan en Zuid-Korea?
Xinhua, Financial Times, http://english.mofcom.gov.cn (website min. van Handel), http://www.dfbonline.nl/? (de Financiële Begrippenlijst online), South China Morning Post