China pareert aanvallen met assertievere diplomatie

Dit is een opinie. Opinies geven alleen de mening van hun auteur, niet noodzakelijk de mening van de redactie van Chinasquare.

Nadat in de VS het congres de voorbije week aanvallen deed op de Chinese interne politiek in Hongkong en Xinjiang, heeft nu ook de NATO China bestempeld als een ‘strategische uitdaging’. Minister Wang Yi heeft zijn diplomaten opgeroepen om te getuigen van een grotere strijdvaardigheid in het licht van de internationale uitdagingen. China heeft al een reeks tegenmaatregelen getroffen, maar gaat behoedzaam te werk.

De NATO vierde zopas in Londen haar zeventig jarig bestaan. De alliantie is onderling verdeeld. De Franse president Macron die de NATO als hersendood had bestempeld, stelt de eenzijdige VS-terugtrekking uit Syrië niet op prijs en evenmin de aanval van bondgenoot Turkije buiten de grenzen. Omgekeerd kon de Turkse premier Erdogan Macron maar weinig appreciëren. Macron vroeg de NATO-leiders noch Rusland, noch China als de vijand te bestempelen maar wel ISIS of al-Qaeda. Met de hulp van de VS en enkele kleinere Europese landen heeft de top China dan weliswaar niet als een vijand bestempeld maar wel als een ‘strategische uitdaging’. De NATO bereikt wel een consensus over het gevaar qua cyberveiligheid.

Woordvoerster Hua Chunying van Buitenlandse Zaken in Beijing merkte op ‘dat niettegenstaande het VS lobbyen sommige van de 29 NATO-landen er tegen zijn om Beijing als vijand te bestempelen. Het grootste gevaar dat de wereld nu bedreigt, is het unilateralisme en pestgedrag waarvan zelfs VS-bondgenoten het slachtoffer werden’. Volgens de gepensioneerde kolonel Yue Gang is China een gemakkelijk doel en misschien de beste manier om het 70 jaar oude Atlantisch pact bijeen te houden. De VS wil van de NATO een politieke groep maken voor hun wereldwijde strategie terwijl Europa en voornamelijk Frankrijk aanstuurt op een meer onafhankelijke defensie van Europa zelf. Gevreesd kan worden dat het hypen van het vermeende Chinees gevaar zal gebruikt worden om de NATO-defensie uitgaven op te voeren.

Strijdbaar

Afgelopen week heeft de VS-volksvertegenwoordiging twee wetten aanvaard die de Chinese politiek bekritiseren zowel in Hongkong als in Xinjiang, zaken die duidelijk interne zaken van China zijn.
Men kan zich inbeelden welk een ophef Chinese diplomaten zouden veroorzaken wanneer ze zich aan de kant van de Occupy beweging zouden scharen of tijdens de handelsbesprekingen met de VS zouden opwerpen bezorgd te zijn over de VS-wapenwetten omdat deze te veel doden veroorzaken. Tot nu toe is de Chinese diplomatie vrij low-profile gebleven. Naar aanleiding van de recente aanvallen heeft de minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi zijn diplomaten gevraagd een grotere strijdvaardigheid te vertonen. Overigens is het ministerie ook zoals verschillende diplomaten een Twitter account opgestart om te repliceren op kritiek vanuit het buitenland.

Meest uitgesproken diplomaat was alsnog de Chinese ambassadeur in Zweden Gui Congyou die woensdag aan de Göteborgs-Posten verklaarde “we moeten tegenmaatregelen treffen. Tijdens de laatste jaren mengen sommige politici en media zich in interne Chinese zaken in de naam van vrijheid van meningsuiting en dit verstoort de goede betrekkingen” aldus Gui. Gui Congyou heeft overigens de Zweedse minister van Cultuur Amanda Lind gewaarschuwd dat ze niet in Beijing welkom zou zijn indien ze de Zweedse boekverkoper Gui Minhai een literaire prijs zou toekennen. Gui Minhai verspreidde in het vasteland vanuit Hongkong boeken met anti-China laster.

Een dag na de verklaring van Gui heeft ook de Chinese ambassadeur in Canada Cong Peiwu Ottawa verwittigd dat er sterke tegenmaatregelen komen als het Canadees parlement doorgaat met een oproep tot sancties over de mensenrechten van de Oeigoeren. Dit zou een ernstige schending betekenen van de interne Chinese politiek onder het mom van mensenrechten aldus Cong. De ambassadeur in de VS Cui Tiankai bezwoer van zijn kant de VS ‘geen nieuwe Berlijnse muur tegen China te bouwen’.

Tegenmaatregelen

China beloofde na de ondertekening van de Hong Kong Human Rights and Democracy Act door president Trump tegenmaatregelen. Woordvoerder van Buitenlandse Zaken Geng Shuang merkte op dat de VS criminelen steunt. Ondertussen heeft het House of Representatives een analoge Act gestemd over Xinjiang.  

China heeft de VS diplomaten in 6 grote steden opgedragen het ministerie van Buitenlandse Zaken vijf dagen op voorhand te verwittigen als ze lokale politici, leraren of onderzoekers willen ontmoeten. China heeft voorts aan VS duikboten verboden om aan te leggen in Hongkong. Er komen eveneens sancties voor organisaties zoals de National Endowment for Democracy (NED), National Democratic Institute (NDI) for International Affairs, International Republican Institute, Human Rights Watch, en Freedom House, omdat ze diverse gewelddadige acties in Hongkong steunen. Vandaag zaterdag werden de twee leiders van de American Chamber of Commerce te Hongkong de toegang tot Macao ontzegd.

Volgens het blad Global Times kan ook verwacht worden dat visa geweigerd zullen worden aan VS-politici die achter de Xinjiang Act zitten. Het blad bevestigt dat er binnenkort een Chinese zwarte lijst komt om VS-entiteiten te bannen. De spanningen tussen beide landen hebben er zelfs toe geleid dat ook visa voor academici en onderzoekers moeilijker te verkrijgen zijn.

Lang gewacht

Volgens professor Wang Yiwei aan de Renmin University wil China geen nieuwe hindernissen opwerpen voor verdere uitwisselingen tussen de VS-en China. Het heeft lang geduurd vooraleer China repliceerde, vindt hij. Wang vindt dat dit aantoont dat China geen nieuwe meningsverschillen met de VS opzoekt, maar integendeel een noodzakelijk antwoord biedt aan een reeks van provocatieve VS-acties waarmee hij de Acts over Hongkong en Xinjiang bedoelt.

Dat de VS niet altijd hun wil kunnen opleggen werd zopas nog bewezen in de Wereldbank. De VS kantte zich tegen het jaarlijks 1,5 miljard $ nieuwe leningen aan China ter financiering van een nieuw vijfjarenprogramma van de bank in het land. Toch werd dit programma goedgekeurd. President Trump vindt echter dat China al geld genoeg heeft.

Bron: SCMP, World Bank