De minister van Buitenlandse Zaken van China, heeft op 24 mei in een persconferentie aangegeven hoe zijn land nu geopolitiek aankijkt tegen de COVID-19 pandemie.
Wang Yi, de minister van BuZa van China heeft de pers ontmoet ter gelegenheid van de algemene vergadering van het Nationaal Volkscongres, de Chinese wetgevende instelling. Wang, die ook lid is van het hoogste overheidsorgaan, de Staatsraad, legde vooral uit hoe Beijing denkt over COVID-19
Verschillen overstijgen
‘Samenwerking en solidariteit tussen alle landen zijn de krachtigste wapens tegen de epidemie’, zo is de Chinese visie. Tot nog toe heeft het nieuwe coronavirus meer dan 300.000 mensenlevens geëist en 7 miljard mensen getroffen in 210 landen en regio’s. Het is volgens Beijing overduidelijk dat landen dit samen moeten stoppen. Hiervoor zullen ze hun verschillen in geografische omstandigheden en in bevolking, geschiedenis, cultuur en maatschappijsysteem moeten opzijzetten.
‘Denk om de economie’
Wang vroeg daarbij speciale aandacht voor een specifieke vorm van samenwerking: die op het economische vlak. Hij haalde de voorspelling aan van het IMF in de World Economic Outlook van een maand geleden. De wereldeconomie zal volgens die instelling dit jaar met 3 % inkrimpen. (Dat is veel erger dan wat de financiële crisis 2008–09 heeft aangericht, een somber vooruitzicht dat wordt gedeeld door vele waarnemers die waarschuwen voor ‘zwaar onweer’ en beseffen dat er ‘harde keuzes zullen moeten worden gemaakt’). Ook oog in oog met deze situatie moeten de landen volgens Wang Yi ‘schouder aan schouder staan’ en ‘positieve cycli van successen met elkaar’ realiseren. Regeringen moeten ingaan tegen de praatjes over ‘een afvalrace met maar één winnaar’. Het zijn volgens de minister van Buitenlandse Zaken precies de VS en China die over hun macro-politiek moeten communiceren en bij hun economische beleid met elkaar rekening moeten houden. Want zo kunnen ze de weerslag verminderen die de pandemie heeft op hun eigen economie en op de wereldeconomie.
Stop het politieke virus in de VS
Er was op de persconferentie ook extra aandacht voor de verhouding tussen de VS en China in het algemeen. Volgens de minister van Buitenlandse Zaken waart er in de Verenigde Staten naast het coronavirus ook een politiek virus rond. Er zijn Amerikaanse politici die de meest elementaire feiten negeren. Ze vertellen talloze leugens en verzinnen samenzweringstheorieën over China. Wang voegde hieraan toe: ‘Er is een lijst van gemaakt op internet. Elke nieuwe bewering op die lijst zegt iets over hoezeer deze kletskousen bereid zijn zich te verlagen en over hoe de geschiedenis de smetten die ze achterlaten zal beoordelen’. De lijst waar Wang Yi op doelt is waarschijnlijk de Reality Check of US Allegations Against China on COVID-19 met weerleggingen uit diverse, ook westerse bronnen. Politici in de VS lanceren de ene ongerechtvaardigde aanval na de andere op de Chinese aanpak van het virus. Ze spannen ook ongegronde rechtszaken aan voor zogenaamde compensatie. Volgens China doen ze dat om hun eigen respons op COVID-19, die niet werkt, goed te praten. (Ook in het Westen merken analisten op dat de presidentsverkiezingen in de VS vooral gaan over ‘wie hakt het hardst in op China?’). De boodschap van Wang Yi, woordvoerder van de Chinese regering, hiertegenover blijft: ‘houd ermee op kostbare tijd te verliezen, denk aan de mensenlevens’. Wang wees erop dat China dankbaar is voor de hulp die het heeft gekregen van personen en organisaties uit de VS toen Hubei en Wuhan het epicentrum waren (zie video). Nu de VS het hoogste aantal besmettingen telt voelt China met de Amerikanen mee. Beijing hoopt ‘dat het Amerikaanse volk de epidemie zo snel mogelijk overwint’ en blijft allerlei vormen van overvloedige hulp geven (zie video)
Worldtour
Wang Yi beschrijft de verhouding die China tijdens de coronacrisis opbouwt met verschillende andere landen en regio’s. Voor de Afrikaanse landen zet China zich vooral in op het gebied van schuldverlichting en directe, materiële hulp. Beijing is zich zeer bewust van hoe hard COVID-19 daar huishoudt (en Xi Jinping wijst daar ook voortdurend op, bijvoorbeeld in zijn speech voor de Wereldgezondheidsvergadering). De samenwerking China-Japan-Republic of Korea (Zuid-Korea) is voor Beijing een model voor de bestrijding van het coronavirus. Er is daar een verhoogde regionale economische samenwerking. De landen houden zich aan de vrije handel, verminderen invoertarieven en openen hun markten. Ze werken ook aan nieuwe groeisectoren in gezondheidszorg, intelligente productiesystemen en 5G.
Rusland en Europa
Wang heeft ook over andere relaties dan die in het kader van de coronacrisis: de persconferentie is een onderdeel van beleidsverklaringen die horen bij de algemene vergadering van het Nationaal Volkscongres. Met Rusland blijft er een stabiele samenwerking op het gebied van energie. De betrekkingen ontwikkelen zich ook rond e-commerce, biogeneeskunde en cloud-economie. Met Europa zal China verder de mogelijkheden verkennen voor win-win relaties rond connectiviteit, milieubescherming, digitale economie en artificial intelligence.
Toch hoop voor de toekomst
Wat het Belt and Road Initiative (BRI) aangaat is de minister er zeker van dat de impact van corona tijdelijk en beperkt zal zijn. Hij rekent erop dat de landen langs de nieuwe zijderoutes zullen kunnen voortbouwen op de resultaten van de afgelopen zeven jaar en dat ze de kwaliteit van het BRI zullen verhogen en het meer mensgericht en duurzamer maken.
Drie redenen waarom China helpt
China geeft intussen materiële hulp en informatie aan 150 landen en vier internationale organisaties (de WHO, het secretariaat van ASEAN, de Arabische Liga, de AIIB). Wang Yi legt uit waarom. Hij ziet drie redenen waarom China deze reusachtig humanitaire operatie op touw zet. De Chinese politiek gelooft in het concept van ‘een gemeenschap met een gedeelde toekomst voor de mensheid’. China wil geen redder zijn, maar een vriend in nood en een betrouwbare partner. En ten slotte: hoezeer COVID-19 de wereld ook zal veranderen, de trend van globalisering is onomkeerbaar. De wil en de daden van China om de internationale samenwerking vooruit te helpen zijn dat ook.
Bronnen: Xinhua, IMF.org, Globalinfo.nl, DeWereldMorgen, Asiafoundation.org
