Het persagentschap Reuters heeft een bericht gepubliceerd waarin gesteld wordt dat Obama’s beleid om de aandacht te verschuiven naar Azië faalt. Het vacuüm zou worden opgevuld door de Chinese leiders die hun rol in Azië opvoeren en dit gekoppeld aan een grotere aanwezigheid van hun zeemacht in de regio.
Zoals bekend moest president Obama verstek geven voor de 2 Aziatische topconferenties niettegenstaande hij een politiek wou volgen om meer Azië in zijn beleid te benadrukken. Van deze ommekeer is nog maar weinig in huis gekomen aldus Reuters. Als voorbeeld wordt de belofte aangehaald om 2300 mariniers te stationeren in het Australische Darwin. De totale kost voor het bouwen van huisvesting voor de 2300 wordt door de Amerikaanse senaat op 1,6 miljard $ geraamd, de facto heeft Australië nog maar 11 miljoen vrijgemaakt voor een nieuw kwartier in Darwin. Op dit ogenblik is er geen enkele marinier in Darwin.
Terwijl de VS-ambtenaren het afzeggen van de Aziatische toppen bekend maakte, sloot Xi Jinping voor 30 miljard $ deals af in Indonesië en kondigde hij een “alomvattend strategisch partnerschap” met Maleisië aan, inclusief het upgraden van de militaire betrekkingen. Reuters merkt op dat China sinds 2011 zijn positie als grootste handelspartner met de meeste Aziatische landen verstevigd heeft en dat zijn investeringen in de regio blijven stijgen, weliswaar vanaf een lager vertrekpunt dan de EU, Japan of VS. Van kleinere staten als Laos of Cambodja wordt zelfs beweerd dat ze zich als satellietstaten gedragen van China.
Op basis van deze commerciële belangen breidt China zijn diplomatieke, politieke en militaire invloed uit in de regio, zo vindt Reuters nog. Vorig jaar investeerden Chinese bedrijven 4,4 miljard $ in Zuidoost-Azië, een vooruitgang met 52%. De investeringen in Vietnam verhoogden zelfs met 147 %. Daarnaast toont China aan dat het zijn troepen ver buiten de territoriale wateren kan inzetten waar ze volgens westerse experten complexe gevechtsoefeningen uitvoeren. De Chinese scheepswerven produceren daartoe duikboten, torpedojagers, boten met raketten aan een hoger tempo dan gelijk welk ander land. De Chinese oorlogsschepen patrouilleren regelmatiger en verder van huis dan vroeger.
VS-reactie
Daar staat tegenover dat de VS hun militaire hulp aan de Filipijnen opvoeren van 50 scheepsbezoeken 
in 2010 tot 90 al dit jaar. Ook spionagevliegtuigen zijn er gestationeerd en 30 miljoen $ steun werd beloofd voor radarstations aan de kust. Het afzeggen van Obama’s bezoek aan de Filipijnen zal niet bevorderlijk zijn om deze samenwerking te doen uitmonden in een raamwerk van overeenkomst zo meent Reuters nog.
Wat de economische poot van Obama’s ‘pivot’ naar Azië betreft, zijn er harde onderhandelingen gepland tussen 12 landen over het tot stand komen van een Trans Pacific Partnerschap. In diverse landen is weerstand gegroeid tegen het openen van de eigen markten en indien er al een overeenkomst komt, moet die ook nog goedgekeurd worden door het Congres. Reuters acht het weinig waarschijnlijk dat de administratie dit wetgevend proces met succes zou kunnen doordrukken in de verwarde situatie die de VS nu kent. Het westerse persagentschap besluit dat er op het commerciële vlak meer sprake is van retoriek dan van actie.
