Nadat China al eerder de wereld verbaasd had met een tiendaagse visumvrije periode voor reizigers uit diverse westerse landen, kondigde de National Immigration Administration (NIA) van China in december 2024 aan dat het het beleid nog verder versoepeld werd. De verblijfsduur voor buitenlanders die in aanmerking komen voor visumvrije doorreis werd verlengd van de voorgaande 10 naar 30 dagen. Het is goed een keer stil te staan bij de details van het beleid, maar zeker ook bij de reacties van onze overheden.
Paspoortcontrole op een Chinees vliegveld; foto Soho (disclaimer)
Snelheid
Het nieuwe Chinese visumbeleid werd niet alleen plotseling aangekondigd, maar evolueert ook met grote snelheid. Daarnaast zijn onze media karig in het rapporteren van deze ontwikkelingen. Dat China zijn deuren wijd open doet is een gunstig bericht en onze media zijn niet (meer) gewoon positief over China te schrijven. De meeste berichten over dit onderwerp in ons taalgebied positioneren dit beleid als een manier om de toeristenstroom naar China zo snel mogelijk naar het niveau van voor de Corona-uitbraak terug te brengen en de Chinese kas te spekken. Hierbij suggereren de meeste journalisten kennelijk dat het een soort noodbeleid slechts van tijdelijke aard is.
Voorheen
Hoewel de terugval van toerisme door Covid zeker een grote rol zal spelen, is dat niet de enige mogelijke motivatie voor het visumvrije beleid. Mensen die al enige jaren of langer naar China reizen weten dat het verkrijgen van een visum niet altijd zo makkelijk verloopt. Voor eenmalige toeristen was het altijd redelijk makkelijk. Bovendien regelde de reisbureau’s de visa gewoonlijk voor hen. Ze betaalden daarvoor een extra bedrag, maar je had er dan geen omkijken meer naar. Zij die om diverse redenen een paar keer per jaar naar China moesten kennen allemaal wel de ervaring dat je met je stapel documenten naar het loket van het visumbureau afreist, een nummertje trekt, om, als je eindelijk aan de beurt bent, te vernemen dat er nog een document ontbreekt, of dat er iets onjuist ingevuld is. Vooral nadat het verlenen van Chinese visa van de ambassade zelf naar speciale visakantoren verplaatst was, werd het in één bezoek aanvragen van een visum een zeldzaamheid.
Frisse start
Veel frequente Chinareizigers klaagden hierover bij Chinese diplomaten met wie zij beroepshalve contact hadden. Deze konden echter niet veel voor hen doen. Het einde van de Covidmaatregelen was in dat opzicht een prachtige aanleiding voor een frisse start van het visumbeleid. Het nieuwe beleid verlicht de druk op de visumkantoren, die nu vooral te maken krijgen met aanvragers die voor langere tijd in China gaan wonen, zoals studenten, journalisten, medewerkers van ondernemingen die bij het dochterbedrijf in China gaan werken, enz. Kortbezoekers kunnen gewoon zonder visum China binnen. De enige voorwaarde is dat je bij binnenkomst een boeking voor je uitreis kunt laten zien.
Restricties
Er kleven nog enige restricties aan het beleid. Om te beginnen geldt het niet voor reizigers uit alle landen, maar vooralsnog voor personen uit 54 staten. Op deze manier kan de Chinese overheid het visumbeleid een onderdeel maken van het buitenlandbeleid als geheel. Zo kan China een land sanctioneren door het niet op de lijst te zetten. Het visumvrije beleid geldt ook (nog) niet voor alle grensovergangen. Er bestaat een lijst van vliegvelden en havens waar je binnen mag komen. Deze lijst kan in de toekomst uitgebreid worden. Voorts kun je na een visumvrije binnenkomst (nog) niet binnen geheel China reizen. Echter, ook het reisgebied is al eens vergroot en kan in de toekomst nog verder uitgebreid worden. Het beleid is een project in evolutie.
Reisadviezen
De nauwelijks positieve berichtgeving in de media over dit beleid is spijtig, maar komt niet onverwacht en zal geen enkele reiziger verhinderen naar China te reizen. Veel ellendiger is het uitblijven van een tegenreactie van de regeringen van de meeste landen waarvoor het nieuwe beleid van toepassing is. Het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken geeft China nog steeds code geel, wat inhoudt dat er ‘veiligheidsrisico’s’ zijn. De verstrekte adviezen zetten niet bepaald aan een reis door China te overwegen. Het zusterministerie in België plakt geen code op landen. Het verstrekt ook adviezen om je veiligheid in China te waarborgen, maar in minder grimmige bewoording. Geen van beide ministeries heeft alle mogelijkheden en restricties van het Chinese visumbeleid in de reisadviezen opgenomen.
Geen beleidsverandering
Wat echter het meest storend is is het volledig achterwege blijven van aanpassingen aan het bestaande visum beleid tegenover reizigers uit China van de kant van de landen in de lijst van 54. Zeker, de Chinese beslissing was eenzijdig genomen. Onze regeringen zijn dus niet verplicht erop te reageren. Dit is echter ook niet verboden. Chinezen die om privéredenen, zoals familiebezoek, of een zelf georganiseerde vakantie, een visum voor Nederland aan willen vragen moeten zich voor een langdurige procedure voorbereiden. Daarbij moeten zij een enorme stapel documenten presenteren die alle aan ‘strenge eisen’ moeten voldoen en vaak ook weer door andere instanties met een stempel bekrachtigd moeten worden. Indien u een analogie meent te zien met de situatie die ik hierboven onder de kop ‘voorheen’ schetste, dan heeft u gelijk. Het grote verschil is dat de Chinese regering het probleem van de hoge visamuur voortvarend aangepakt heeft. Onze regeringen laten die muur vooralsnog staan.
Bron: eigen onderzoek en ervaring van de auteur
De opinies in dit artikel zijn van de auteur zelf en worden niet per se door de andere redacteuren gedeeld
