De Chinese president heeft tegenover bestuurders van multinationals kritiek geleverd op het protectionisme dat de wereldeconomie bedreigt. Het Chinese ministerie van Handel belooft dat China op de Amerikaanse maatregelen zal reageren met ‘kwantitatieve en kwalitatieve’ middelen.
Xi Jinping veroordeelt ‘protectionisme, isolationisme en populisme’. De Chinese president had gisteren een ontmoeting met bestuurders van multinationale ondernemingen. Zij waren naar een extra vergadering van de Global CEO Council in Beijing gekomen.
Xi en de MNO’s
Xi gaf de buitenlandse ondernemers de verzekering dat de Chinese economie nog meer open zou gaan voor investeringen en handel. Zijn gasten waren onder meer de directeuren van het mijnbouwbedrijf BHP Billiton, van Volkswagen en het conglomeraat Swire. Xi riep de landen van de wereld op om ‘de Koude Oorlogsmentaliteit en zero sum games af te zweren’. Volgens hem bestaat er een alternatief: ‘samenwerking tot wederzijds voordeel en een nieuw soort internationale betrekkingen’.
Open en open
Over zijn eigen land gaf de president aan dat buitenlands kapitaal een actieve en gunstige rol heeft gespeeld bij de groei en de hervormingen. ‘Om de Chinese economie nu op een hoger plan te brengen moeten we ons land nog meer openstellen’, zo zei hij. Xi herhaalde beloften die hij in april ook op het Boao Forum for Asia, het Chinese antwoord op Davos, had gedaan. ‘China zal de toegang tot zijn markt gemakkelijker maken. Het zal een vriendelijke omgeving voor investeerders en ondernemers creëren. China zal ook de bescherming van het intellectueel eigendomsrecht verbeteren’. Over die toezeggingen blijven sommige westerse bedrijven echter sceptisch of afwachtend. Dat kan natuurlijk een onderhandelingstactiek zijn.
Positieve respons van buitenlandse ondernemers
Op de agenda van deze Global CEO Council, stonden onderwerpen rond internationale economische samenwerking. De deelnemers bespraken het Belt & Road Initiative, innovatie, smart manufacturing, duurzame groei en geopolitiek. Ze waren vol lof over de rol die China op die terreinen speelt. Ze beloofden verder dat ze erin zouden investeren. De buitenlandse ondernemers verwelkomden China’s stevige steun voor globalisering en zijn verzet tegen het handelsprotectionisme. De Global CEO Council is een regelmatige ontmoeting tussen de Chinese regering en een aantal multinationale ondernemingen. Op initiatief van de Chinese Vereniging voor Vriendschap met het Buitenland is de Council gevormd. Vorig jaar kwam de raad voor de vijfde keer samen. Toen was de gastheer premier Li Keqiang.
Persconferentie tegen protectionisme
Gao Feng
Xi’s uitval over het protectionisme, de Koude Oorlogsmentaliteit en zero sum games was duidelijk gericht tegen de VS. De Chinese president noemde dat land echter niet bij naam. Dat had de woordvoerder van het Chinese ministerie van Handel eerder op de dag wel gedaan. Gao Feng gaf een persconferentie over de nieuwe invoerrechten die de VS tegen Chinese producten heft. Volgens China stuurt de ‘onvoorspelbare en uitdagende’ regering van de VS aan op een echte handelsoorlog. Beijing vindt dat een destructieve relatie die de twee landen en de rest van de wereld zich niet kunnen veroorloven.
Rustig zelfvertrouwen
Volgens Gao dwingt de Amerikaanse regering China om hard te reageren ‘met kwantitatieve en kwalitatieve middelen’. ‘Het eenzijdige protectionisme van de VS brengt uiteindelijk ondernemingen, arbeiders en boeren schade toe’. China zal van zijn kant echter ‘op het vastgestelde ritme voortgaan. Het houdt zich aan zijn visie van een op de bevolking gerichte ontwikkeling’. China wil verder moderniseren en ‘zijn eigen zaken beter regelen’. Dat laatste wil China bereiken door innovatie van eigen bodem. Maar ook de eis om technologische kennis te delen in ruil voor voordelige contracten en een verdere opening van de Chinese economie is terecht.
Vragen over de Amerikaanse cijfers
Intussen stellen waarnemers in China en in het Westen vragen bij de cijfers waarmee de VS zijn invoerheffingen rechtvaardigt. Een eerste relativering is deze: China importeert allerlei consumptiegoederen uit de VS. De koopkracht van de Chinese bevolking is echter nog steeds maar een tiende van die waarvan de Amerikanen genieten. Een ander punt is dat Washington opzettelijk geen rekening houdt met het feit dat in China de eindmontage gebeurt met componenten uit Zuid Korea, Taiwan en andere Aziatische economieën. Misschien wel het belangrijkste aspect dat wordt genegeerd is dat van de Amerikaanse bedrijven die enorme winsten maken in China zonder dat ze hoeven te exporteren. Ze laten hun goederen en diensten massaal in het land zelf via dochterbedrijven maken en verkopen. Volgens Alex Wolf, van Aberdeen Standard Investments in Hongkong, verkopen GM, Nike, Starbucks, Ford en anderen per jaar voor meer dan 200 miljard dollar aan consumenten in China. James Kynge van de Financial Times haalt deze en andere onthullende cijfers aan in zijn artikel Trump forgets that US companies in China are doing a roaring trade (FT 21 juni).
Bronnen: Xinhua, SCMP, Bloomberg, CNBC, Morning Star, mofcom.gov.cn (website ministerie van Handel), People’s Daily, Financial Times
Een goede poging om het protectionisme af te breken zou zijn om Google en Facebook toe te laten op de Chinese markt.
Het blokkeren van deze westerse sociale media heeft niet zoveel met de economische bescherming van Chinese sociale mediabedrijven te maken, denk ik. Google weigert, vanuit Chinees regeringsstandpunt bezien, om de Chinese wetgeving na te leven. Westerse sociale media bestendigen ook op een subtiele manier het Amerikaanse en West-Europese overwicht bij de beïnvloeding van de publieke opinie in de wereld. Het is begrijpelijk dat eigenzinnige derdewereldlanden of opkomende landen zich daartegen verweren, bijvoorbeeld (op een positieve manier) met eigen media zoals Telesur of CNTV. Wat je je wel kunt afvragen is of het ook verstandig is dat te doen door middel van blokkades of censuur.