China verwerpt Tillersons Afrikaanse bemoeienis

De woordvoerder van Buitenlandse Zaken verwerpt de opmerkingen van de Amerikaanse Buitenland minister Tillerson die op reis is in een vijftal Afrikaanse landen. Hij had de landen gewaarschuwd voor toenemende Chinese investeringen omdat dit hun schuldgraad zou vergroten en zo hun onafhankelijkheid zou ondergraven.

De vijf Afrikaanse landen worden door Rex Tillerson in een week tijd bezocht. Hij bezoekt Ethiopië, Djibouti, Kenia, Tsjaad en Nigeria. Het continent bezit 5 van de 10 van ’s werelds sterkst groeiende economieën. De toer is een kennismaking met het continent nadat president Trump eerder had uitgevaren tegen ‘shithole’ landen. De nadruk van de reis zo menen analisten, ligt op de strijd tegen terrorisme en extremisme. Nigeria en Tsjaad zijn cruciaal tegen Boko Haram terwijl Ethiopië en Kenia een belangrijke rol spelen tegen Al Shabaab. Djibouti is de thuisbasis voor de enige VS-basis op het continent. China heeft er een zeemacht basis.
Op de zetel van het hoofdkwartier van de Afrikaanse Unie in Addis Ababa waarschuwde Tillerson dat ‘hoewel hij geen Chinese investeringen uit Afrika wil tegenhouden, de regeringen dreigen de controle op infrastructuur en grondstoffen te verliezen als het financieel uit de hand loopt’. Zijn les was dus geen elementen van de soevereiniteit te verspelen bij het aangaan van overeenkomsten met China. Tillerson werd vlug van antwoord gediend door de Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov die tijdens een bezoek aan Zimbabwe het ongepast van Tillerson vond om de betrekkingen van zijn gastheren te bekritiseren terwijl hij er gast was.

Reactie

De Chinese woordvoerder Geng Shuang becommentarieerde op zijn reguliere persconferentie

uitgebreid de opwerpingen van Tillerson. Eerder in februari had buitenlandminister Wang Yi na de ‘Strategische dialoog tussen de Afrikaanse Unie en China’ zij die naijver koesteren wegens de Chinese hulp aan Afrika bestempeld als behept met een ‘zure druiven’-mentaliteit.
Geng Shuang vertrok van de stelling dat Afrika ondersteunen de gedeelde verantwoordelijkheid is van de internationale gemeenschap. China ondersteunt de diversificatie van de Afrikaanse partnerschappen en hoopt dat verschillende partijen hun inbreng aan Afrika verhogen, in het bijzonder de ontwikkelde landen. Beter de betrokken landen Afrika met positieve bijdragen tot voorspoed en revitalisatie ondersteunen dan onverantwoordelijke opmerkingen maken over het streven van de Afrikaanse landen, aldus nog de woordvoerder. Over het financieringsprobleem zei Geng dat het zonder financiën moeilijk voor de Afrikaanse landen zou zijn om industrialisatie en modernisering na te streven. De uitstaande schulden hebben zich opgehoopt over een lange periode en China is lang niet de hoofdschuldeiser, merkte hij nog op. Kortom hij riep op tot gemeenschappelijke inspanningen vanwege de internationale gemeenschap voor Afrika.

China

Dit jaar wordt in september in Beijing de Beijing Summit of the Forum on China-Africa Cooperation gehouden. China is nu de grootste handelspartner, een belangrijke bron van investeringen en een grote contracteur van projecten. Peking overtrof al in 2009 de VS als grootste handelspartner hoewel de VS de grootste donor van hulp blijft. In 2013 overschreed de bilaterale handel de kaap van 200 miljoen dollar. Van 2012 tot 2016 bleef China de grootste handelspartner.
China heeft in Afrika al 20 economische- en handelszones uitgebouwd. Deze zones tellen meer dan 360 ondernemingen en dit met 5 miljard dollar aan investeringen en een omzet van 13 miljard dollar. Volgens de Financial Times die Witney Schneidman citeert, investeert China meer dan 7 miljard dollar per jaar in infrastructuurprojecten in Afrika. Dezelfde krant pakt uitgerekend dit weekend uit met een studie van de Boston University die aantoont dat zowat één derde van 25,6 miljard dollar leningen die de Chinese staatsbanken in 2017 wereldwijd aan energieprojecten verstrekten naar Afrika gingen. Met 6,8 miljard dollar lag het zwarte continent duidelijk voor op Azië dat 5,84 miljard dollar ontving.
Sinds 2000 ontving Afrika zo voor 34,8 miljard dollar leningen; dat is wel achter de 69 miljard dollar die naar Europa en Centraal Azië ging, de 62 miljard dollar naar Latijns-Amerika en de 60 miljard naar Azië. De leningen sinds 2000 zijn hoofdzakelijk geconcentreerd in 6 landen: Angola, Nigeria, Oeganda, Zuid-Afrika en Soedan zo besluit de studie nog.

Pot en ketel

Toch nogal een verschil in mentaliteit in vergelijking met de Amerikaanse regering die nog altijd geen onderminister voor Afrika benoemd heeft noch een ambassadeur in Zuid-Afrika. Tillerson is voorts met zijn bemoeienis niet aan zijn proefstuk toe. Ook tijdens zijn recente reis door enkele landen van Latijns-Amerika waarschuwde hij voor ‘roofzuchtige en imperiale motieven van China’. Wat de pot en de ketel verwijten betreft, zijn die te grotesk want zelfs de Wikipedia bevat uitgebreide bijdragen over de CIA-inbreuken op de soevereiniteit in Congo, in Chili en die in Panama.

Bronnen: Xinhua, Financial Times, El Jazeera, Wikipedia