China heeft verklaard dat een eventueel Chinees vaccin een ‘wereldwijd publiek goed’ zal zijn. Wat gaat dat in de praktijk betekenen?
De VS, verschillende Europese landen en Japan sluiten contracten met farmaceutische bedrijven om een eventueel vaccin tegen COVID-19 eerst of zelfs exclusief aan hen te leveren, in de verwachting dat er aanvankelijk een groot tekort zal zijn. In juli verklaarde Hua Chunying, woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken ‘China zal niet op die manier handelen en geen monopolie op een vaccin nastreven of voorraden opkopen’.
China wil dat een Chinees vaccin wereldwijd ter beschikking van iedereen staat. Hoe kan dat gebeuren?
Belofte
De Chinese belofte voor een ‘wereldwijd publiek goed’ komt van president Xi Jinping, op de virtuele topbijeenkomst van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in mei. Die belofte is sindsdien door Chinese diplomaten herhaald.
Verschillende Chinese bedrijven – zowel staats- als privé – zijn intussen bij de koplopers in het vaccinonderzoek die reeds in fase 3 – de laatste en meest uitgebreide – fase van het testen zitten. Tijd dus om aan een concrete uitrol en verwezenlijking van de beloften te denken.
Vaccinleningen
China biedt sommige landen speciale leningen aan om vaccins te kunnen aankopen, met prioriteit voor de levering. De voorbije weken hebben Chinese diplomaten over deze mogelijkheid gesproken in Nepal, Pakistan, Afghanistan en de Filipijnen.
In juli heeft minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi, aan de landen van Latijns Amerika voor één miljard dollar leningen aangeboden om Covid-19 vaccins aan te kopen. Dat bericht komt van de Mexicaanse regering.
In juni zei president Xi dat Afrikaanse landen prioriteit voor levering zouden krijgen wanneer de ontwikkeling en productie van een Chinees vaccin op punt zou staan.
Strategische voorraad combineren met uitvoerquota
Yanzhong Huang die werkt voor de Council on Foreign Relations in New-York, denkt dat China toch eerst en vooral een voldoende voorraad voor zijn eigen burgers zal produceren. Dat is nodig want ondanks het efficiënte optreden tegen het virus zijn er toch al verschillende kleinere nieuwe uitbraken geweest (In Beijing, Liaoning en Xinjiang). Het kan wel in het begin andere landen van een zekere quota voorzien.
Indien China echt een rol wil spelen in de wereldwijde verspreiding van vaccins, dan moet het zijn productiecapaciteit gevoelig opdrijven. Bovendien hebben de meeste Chinese vaccinproducenten nauwelijks ervaring met uitvoer. De binnenlandse markt is immers groot genoeg.
Beperkte uitvoerervaring
De wereldmarkt voor vaccins wordt gedomineerd door Westerse multinationals en Indiase producenten.
Toch zijn er enkele uitzonderingen: in 2019 kocht Unicef alle vaccins tegen hepatitis A, polio en pneumokokken bij drie Chinese leveranciers.
Twee koplopers bij de ontwikkeling van een Covid-19 vaccin, Sinovac and Beijing Institute of Biological Products( Sinopharm) hebben al enkele jaren de kwaliteitskeuring van WHO om grote hoeveelheden van bepaalde vaccins te leveren aan vaccinatieprogramma’s door Uno-instellingen. Ze zouden snel de goedkeuring voor het Covid-19 vaccin kunnen krijgen.
Naast de koplopers zijn er nog andere interessante kandidaten met internationale ervaring. Zo voert Fosun Pharma uit Shanghai samen met het Duitse BioNTechnu fase-1 en fase-2 testen uit op het Duitse mRNA vaccin BNT162.
De verwachte vraag naar een vaccin zal erg groot zijn. Individuele landen kunnen met toestemming van hun nationaal gezondheidsagentschap besluiten Chinese vaccins te kopen ook al is de producent nog niet door de WHO goedgekeurd.
Opschalen productiecapaciteit
Er is a priori geen reden waarom Chinese producenten hun productiecapaciteit die gericht is op het binnenland niet zouden kunnen opschalen. Ook sommige bestaande grote installaties die nu vaccins maken voor kinderziekten zouden kunnen overschakelen op Covid-19 vaccins indien het productieproces gelijkaardig is.
Volgens het ministerie van Industrie en Informatica bouwden in juli al 13 Chinese bedrijven aan productielijnen voor Covid-19 vaccins. Zo bouwt Sinopharm aan twee nieuwe fabrieken met een jaarcapaciteit van 100 en 120 miljoen dosissen; de fabriek in Beijing is intussen klaar voor productie; de groep heeft een vaccin in testfase-3 lopen in de Verenigde Arabische Emiraten. Sinovac dat in Brazilië testfase-3 lopen heeft, bouwt aan een fabriek voor 100 miljoen dosissen.
Zodra een vaccin succesvol is, kan het volgens Vicky Xia van BioPlan Associates, een bedrijf voor marketing onderzoek, niet erg moeilijk zijn om snel de productiecapaciteit op te schalen, zeker wanneer de overheid het project ondersteunt.
Zoals andere experts denkt ze dat de Chinese planning op de eerste plaats gericht is op het beschermen van de eigen bevolking. Maar met steun en aanmoediging van de regering kunnen de Chinese bedrijven de sprong naar de wereldmarkt maken.
Technologieoverdracht
Verkoop van vaccins is niet de enige optie om andere landen vaccins te bezorgen. Technologieoverdracht via licenties, met productie buiten China kan ook. Zo beweert Reuters op gezag van lokale bronnen dat er overeenkomsten in de maak zijn tussen Sinovac en farmabedrijven in Brazilië en Indonesië, niet toevallig landen waar de testen van Sinovac lopen.
Kwaliteitscontrole nodig
Gebrek aan vertrouwen zou een probleem voor de wereldwijde verspreiding van Chinese vaccins kunnen zijn. Er zijn de voorbije jaren problemen geweest met slechte vaccins. Er was vooral veel te doen over dosissen niet-werkende vaccins voor kinderen. Daarom kwam er in 2019 een strengere wet op de kwaliteitscontrole. Die heeft intussen al voor resultaten gezorgd, maar de slechte reputatie verdwijnt niet zomaar.
Vooruitzichten gunstig
Tao Lina, een vaccinonderzoekster uit Shanghai, verklaarde aan Global Times dat de testfase-3 van verschillende Chinese vaccins goed opschiet en dat er mogelijk tegen einde oktober al een vaccin beschikbaar zou kunnen zijn. Zij verwacht dat er eerst een strategische reserve aangelegd wordt voor medisch personeel, personeel van luchthavens en douane. Nadien kan gedacht worden aan uitvoer.
De vooruitzichten op een Chinees vaccin zijn gunstig omdat er door negen bedrijven die in de klinische testfasen zitten met vier verschillende vaccintechnologieën gewerkt wordt. Dat verhoogt de kansen op succes.
Bron: South China Morning Post, Global Times, Xinhua
