Mongoolse boer kreeg 10 schapen
Tijdens de recente zitting van het Nationaal Volkscongres kwam naar voor dat zowel regering als parlement streven naar meer harmonie in de samenleving. Veel financiële middelen gaan naar intiatieven die de kloof tussen stad en platteland en deze tussen oost en west tegengaan. Veel aandacht gaat naar het verbeteren van de positie van de landbouw en naar een reeks sociale maatregelen op het vlak van onderwijs, werkgelegenheid en gezondheidszorg.
Premier Wen Jiabao vertrok in zijn regeringsrapport van de vaststellingen dat het BNP het afgelopen jaar groeide met 9,5 pct, de handel met een derde, het inkomen van stedelingen en plattelanders met respektievelijk 7,7 en 6,8 pct en tenslotte dat weer 10 miljoen personen de arbeidsmarkt betraden het afgelopen jaar. Hij somde vooreerst de punten op die het werk in 2004 karakteriseerden. 22 pct meer geld werd uitgetrokken ter ondersteuning van de landbouw. Dit leverde een record graanoogst op die 469 miljoen ton bedroeg of 38 miljoen meer of het jaar voordien. Ten tweede werden de overdreven investeringen in vaste activa afgekoeld zodat de aangroei van de investeringen “maar” met 25 pct aangroeiden. Op het vlak van de hervormingen werd de markt van het graan hervormd door het schrappen van controles en gaat het progressief afschaffen van de landbouwtaks verder. De diverse overheden gaven ook meer uit aan onderwijs, gezondheid en cultuur. 24 miljoen leerlingen in de armere gebieden kregen gratis schoolboeken bijvoorbeeld. Er werden 1410 preventie- en controlecentra voor ziektes op het kantonale niveau gebouwd en 250 op het provinciale, stads- en prefectuurniveau. Op het vlak van cultuur werden 533 kantonale bibliotheken- en gemeenschapscentra gebouwd en evenals radio-en TV-faciliteiten in 40.000 dorpen. Op het sociale vlak verhoogden vele lokaliteiten het levensminimum, ging 18 pct meer geld naar sociale zekerheid en verminderde de armen met bijna 3 miljoen. De migranten werd 33 miljard yuan aan achterstallige wedden uitbetaald. Op diverse niveaus werden rampenplannen opgesteld.
De eerste minister herhaalde dat een politiek moet gevolgd die “de mensen eerst” plaatst waarbij de vijf evenwichten worden nagestreefd: tussen stad en platteland, tussen de regio’s, tussen economische en sociale ontwikkeling, tussen mens en natuur en tussen binnenlandse ontwikkeling en opening naar de buitenwereld zodat een allesomvattende, evenwichtige en duurzame ontwikkeling van economie en samenleving wordt bereikt. In dit licht blijven er nog belangrijke problemen: de landbouw is nog te zwak, er is het gevaar dat investeringen terug oververhit raken en de kloof tussen rijk en arm en tussen stad en platteland wordt te breed. Tenslotte is de druk op de tewerkstelling te groot, het technologische niveau van de industrie te laag en ontwikkelt de tertiaire sector te traag.
In 2005 jaar wordt een BNP-groei van 8 pct vooropgesteld en zal werk worden verschaft aan negen miljoen personen.
Economie
Dit jaar wordt gefocust op vier taken in de economische ontwikkeling. De eerste wil de macrocontrole versterken en verbeteren. Daarbij zal de regering overstappen van een proactieve fiscale politiek naar een meer voorzichtige en strakke fiscale politiek. Er zullen minder staatsleningen worden uitgeschreven en het begrotingsdeficit wordt kleiner. De monetaire politiek blijft voorzichtig. Ook hier volgt een inperking van investeringen in vaste activa. De vraag van de consumenten krijgt echter stimulansen met meer consumentenkrediet en kredieten in de dienstensector. Er wordt naar gestreefd om het prijspeil stabiel te houden vooral bij het graan en het vastgoed.
De tweede taak dit jaar betreft het verbeteren van alles wat met landbouw te maken heeft. Het ziet er naar uit dat de prioriteit uit het verleden waarbij de landbouw de nijverheid hielp op te bouwen resoluut omgegooid wordt, waarbij de steden en de nijverheid nu de landbouw gaan helpen opkrikken. Vijf assen worden hierbij aangegeven. Vooreerst zal het afschaffen van de landbouwtaks versneld worden doorgevoerd: tegen volgend jaar moet dit het geval zijn zodat wat voorzien werd over vijf jaren reeds in drie jaar zal worden bereikt. Voorts wordt de structuur van de landbouweconomie aangepast: de graanproductie krijgt versterking, het verwerken van landbouwproducten komt in een versnelling versneld en ook veeteelt, bosbouw en aquacultuur krijgen een steuntje. Ten derde krijgen irrigatie, waterbeheersingsprojecten en rurale infrastructuur meer fondsen, waarbij het ecosysteem wordt verbeterd. Ten vierde wordt innovatie versneld in landbouwwetenschappen- en technologie. Ten vijfde bewandelt de regering diverse wegen om overtollige boeren aan een job te helpen in de secundaire sector, in de diensten en in de steden.
Een derde taak betreft de economische hervormingen en de verandering van het groeipatroon die ook via een reeks assen loopt. Eerste betreft een nieuwe manier van industrialisering waarbij technologische innovatie centraal staat. Spitstechnologie moet zijn weg vinden in toepassingen zowel in de economische sectoren als in de maatschappij. De machinebouw wordt gerevitaliseerd en het technologisch upgraden van bestaande ondernemingen gepromoot. Veel aandacht gaat dit jaar naar het rationeel gebruik van energie, maatregelen voor energiebesparing en het stimuleren van recyclage. De bescherming van het leefmilieu wordt versterkt en vervuiling in stad en platteland tegen gegaan.
De laatste taak streeft naar de evenwichtige ontwikkeling tussen verschillende regio’s. De lessen zullen worden getrokken uit vijf jaren steun voor de regio’s in het westen. De steunmaatregelen voor de verbetering van de infrastructuur en natuurbescherming gaan verder. Landbouwgrond zal terug bos worden en graasland grasland. In het noordoosten worden de oude industriële bases gerevitaliseerd evenals de bases van de staat voor handelsgraan. Ook de piloothervormingen van het BTW-systeem en de sociale zekerheid lopen verder. De centrale regio krijgt eveneens plannen ter stimulering waarbij de geografische troeven en transportfunctie worden uitgespeeld evenals de graanproductie, de opwekking van energie en het delven van grondstoffen. De regio in het oosten blijft koploper in hervormingen en groeipatroon. Meer aandacht gaat naar kwaliteit en competitiviteit op internationaal vlak. Het oosten moet meer de stedelijke en de ontwikkeling van de landbouw met elkaar in evenwicht brengen evenals de economische en sociale ontwikkeling. Het dient de ontwikkeling van de centrale en westerse regio ondersteunen.
Hervormingen
De economische hervormingen gaan gewoon door en premier Wen somde in zijn regeringsrapport zes domeinen op die dit jaar daarbij centraal zullen staan. Zoals eerder aangegeven wordt in de landbouw gewerkt aan het opheffen van de landbouwtaks. Dit betekent evenwel een verlies aan inkomsten voor de lagere overheden (de landbouwtaks gaat naar hen) die wel moeten blijven kunnen instaan voor een reeks wettelijke taken zoals de organisatie van het onderwijs. Vijftien miljard yuan wordt door de nationale schatkist uitgetrokken om enerzijds het tekort aan inkomsten te compenseren en anderzijds als beloning verstrekt aan lagere overheden die efficiënt werken. Nog in de landbouw werkt de overheid aan de hervorming van het graan-en katoendistributiesysteem, moeten financiële-en andere coöperatieven gerevitaliseerd en zal het overdragen van het pachtrecht van een boer naar een andere worden versoepeld.
Tweede domein blijft de hervormingen van de staatsondernemingen. Vooreerst streeft de regering naar de vorming van een reeks grote staatsondernemingen met eigen merknaam en die op internationaal vlak competitief zijn. De omvorming van de staatsondernemingen tot vennootschappen met aandelen, gaat verder. Managers zullen worden beoordeeld (ook financieel) op hun resultaten. Voorts zal de regering de staatsondernemingen ontheffen van een reeks sociale taken. Ten vierde zullen de hervormingen van de energie, telecommunicatie en burgerluchtvaart worden verdiept en deze in post en spoorwegen en openbare nutsvoorzieningen verder gezet door liberalisering van de marktoegang en het introduceren van mededingingsmechanismen. De procedures voor het overdragen van staatskapitaal zal gestandaardiseerd worden om erosie ervan te voorkomen en de rechten van de werknemers te beschermen. Na het uitbouwen van het bestuur van de staatseigendommen op nationaal en provinciaal vlak, komt dit jaar het niveau van de steden en prefecturen aan de beurt.
Anderzijds krijgt de ontwikkeling van de niet-openbare sector stimulansen. Meer nijverheden zullen open gesteld worden voor niet-publiek kapitaal en de financiering ervan zal worden verbreed. Ook zullen deze ondernemingen beter gecontroleerd worden of ze wel voldoen aan de eisen op het gebied van arbeidsveiligheid, leefmilieu en de rechten van de werknemers. Vierde hervorming is deze van het financiële systeem. Hier werkt de overheid aan de piloothervorming om de commerciële staatsbanken om te vormen tot aandelenvennootschappen. Ten vijfde wordt het belastings-, fiscaal en investeringsysteem hervormd. Tenslotte versterkt het marktsysteem verder. De markt voor productiefactoren wordt ontwikkeld, het beurssysteem gestandaardiseerd en de markt voor voeding en geneesmiddelen gesaneerd.
In de open-deur politiek moet China in het kader van de toetreding tot de WTO de toltarieven te reduceren (dit jaar op 9,9 pct) en de niet-tarifaire maatregelen te elimineren. Ook moet de dienstensector worden open gesteld voor buitenlandse mededinging. In de buitenlandse handel streeft de regering naar het verbeteren van de export mix waarbij de verwerkende nijverheid beter gepromoot wordt. Buitenlands kapitaal zal vooral aangetrokken worden in sectoren met hoge technologie. Tenslotte is China niet bang om “globaal te gaan” en te investeren en te werken in andere landen.
Sociaal-cultureel
De regering spendeert niet alleen aandacht aan het economische. Ze streeft naar een harmonieuze samenleving en om dit te bevorderen trekt de regering 129 miljard yuan uit of 17 miljard meer dan vorig jaar voor een reeks maatregelen op het sociaal-culturele vlak. Er zal een nationaal programma afgekondigd worden voor de ontwikkeling van het wetenschappelijk en technologische ontwikkeling op middellange en lange termijn. Ook aan het statuut van onderzoeksinstituten wordt gesleuteld. Het is voorts de bedoeling om van het onderwijs echt een strategische prioriteit te maken. Vanaf dit jaar zullen 44 miljoen leerlingen van arme boerengezinnen uit arme kantons gratis hun leerboeken krijgen en studenten op campussen zullen beurzen krijgen om rond te komen. Deze politiek zal tegen 2007 uitgebreid worden tot alle landelijke gebieden zodat alle leerlingen van arme afkomst school kunnen lopen. Ook moet nog hard gewerkt aan onderwijs voor migrantenkinderen, beroepsonderwijs, moraliteit…
De hervorming van het gezondheidssysteem zit in een versnelling. Dit jaar gaat 4,2 miljard yuan naar de afwerking van het systeem ter preventie van ziektes en naar het systeem ter behandeling van openbare medische spoedgevallen. In de landelijke gebieden krijgt het pilootproject voor een nieuw coöperatief gezondheidssysteem één miljard yuan of 700 miljoen meer. In de steden worden buurtgezondheidscentra verder gestimuleerd evenals de ontwikkeling van de traditionele Chinese geneesmiddelen. De overdreven prijzen van geneesmiddelen- en diensten is ook aan rationalisatie toe. Op cultureel vlak krijgt de ideologische en morele ontwikkeling van een socialistische ideologie meer nadruk. Het radio-en TV-netwerk moet alle dorpen bereiken.
Een tweede trein maatregelen op het sociale vlak wil meer jobs scheppen, de sociale zekerheid verbeteren en de levensstandaard van het volk verhogen. Bijna elf miljard yuan zal in 2005 gaan naar de werkgelegenheidspolitiek, 2,6 miljard meer als vorig jaar. Het speciaal systeem voor de golf van afgedankte werknemers uit staatsondernemingen zal afgebouwd worden en wie nog geen werk heeft, wordt geïntegreerd in het normale systeem. Voorts breiden de diverse maatregelen om de dekking van de sociale zekerheid te verbreden, uit. Om de inkomensverdeling evenwichtiger te maken volgt een rektificatie onder meer door de verbetering van de inkomenstaks zodat de inkomenskloof versmalt. Voor de minder draagkrachtigen in stad en platteland zal de ontwikkeling van buurt-gebaseerde steundiensten versneld worden opdat zij de armen helpen worden bij het betalen van ziektekosten, huisvesting en onderwijs voor de kinderen.
Een derde trein wil de democratie en het juridisch systeem versterken. Vooral het demokratisch systeem op het basisniveau wordt verbeterd. De lokale overheden dienen de onafhankelijkheid van de gerechtelijke organen te respecteren. Gerechtelijke bijstand en wetdiensten moeten de rechten van zwakkeren beschermen. Qua maatregelen op het sociale vlak stipte premier Wen tenslotte aan dat de staat 3 miljard yuan uittrekt opdat de staatskoolmijnen de veiligheid zouden verbeteren na de laatste desastreuze incidenten. Ook de lokale overheden moeten meer investeren in de veiligheid van hun koolmijnen.
Bestuur
De voorbije jaren herstructureerden de hogere regeringsorganen reeds aardig wat. Het is nu ook de bedoeling dat de efficiëntere administratie wordt doorgetrokken naar de lagere regionen van dorpen en steden. Stroomlijning en vermindering van het aantal ambtenaren behoren tot het leitmotiv. De regeringsfuncties die er echt niet thuishoren zullen worden overgeplaatst naar respectievelijk ondernemingen of staatsholdings, de markt, NGOs, Kamers van koophandel en andere intermediaire organen. Wat de regeringen wel moeten doen, moet beter gedaan. Vooral moeten meer middelen gaan naar sociale en openbare diensten om een harmonieuze samenleving uit te bouwen. In plaats van zich te bemoeien met het beleid van ondernemingen of het aantrekken ervan moeten de overheden zich concentreren om een gunstig klimaat te scheppen dat alle marktspelers dient en dit in overeenstemming met internationale praktijken. Het bestuur moet meer dienstengericht zijn en daartoe wordt gestreefd naar openbaarheid van bestuur, meer hearings en de ontwikkeling van e-government. De rechtstaat zal verder worden verbeterd. Tenslotte benadrukte premier Wen in zijn rapport dat het principe is “ Het volk eerst en de regering voor het volk”.
Taiwan
Tijdens de zitting van het Volkscongres werd nog bekend dat de begroting voor defensie met 12 pct wordt opgetrokken voor de modernisering van het leger. Daarmee besteedt China maar 60 pct van wat Japan uitgeeft aan defensie en 5,2 pct vergeleken met de USA, antwoordt de Chinese Volkskrant. In de westerse media was eveneens veel te doen over het aannemen door het Volkscongres van een wet tegen een onafhankelijkheidsstreven in Taiwan. In de westerse pers werd benadrukt dat deze wet de weg opent voor een niet-geweldloos optreden tegen Taiwan voor geval de krachten die pleiten voor afscheiding het voor het zeggen zouden krijgen. In de pers van het vasteland wordt hierop gereageerd door te wijzen dat dit de ultieme en minst gewenste optie is. Integendeel wie tussen de lijnen van de wet leest, ziet dat de wil tot vrede en stabiliteit rond de Taiwan zee-engte voorop staat. Zo staat in artikel 5 dat de staat alles zal doen om vreedzame hereniging te bereiken en dat alle vreedzame middelen zullen uitgeput worden vooraleer tot de andere wordt gegrepen. Artikel zes somt vijf vormen van uitwisselingen op waardoor het wederzijds vertrouwen kan worden verhoogd; het langste artikel 7 noemt 6 categorieën of domeinen waarop het vasteland in dialoog wil treden met Taiwan op basis van gelijkheid. Mocht het ten allerlaatste toch tot niet-vreedzame middelen komen, dan zullen zoveel mogelijk levens worden gespaard, aldus nog de anti-afscheidingswet.
Selekte bibliografie
Wen Jiabao, Report on the work of the government, Xinhua, 5/03/2005
Ma Kai, Report on China’s economic and social development plan, Xinhua, 5/03/2005
Jin Renqing, Report on China’s central and local budgets, Xinhua, 5/03/05
Text of Wen Jiabao’s News Conference, FBIS, Xinhua, 16/03/05
PRC State Council 2005 Economic Reform Guidelines, FBIS, Xinhua, 21/04/2005
Law stresses peace across Taiwan Straits, China Daily, 15/03/2005
Anti-Secession Law, Peoples daily, 14/03/2005
How there comes ‘Chinese military threat’ theory, Peoples daily, 25/03/2005
Jan Jonckheere China Vandaag 1/06/2005
