In maart 2014 verklaarde premier LI voor het Chinese parlement: ‘We verklaren resoluut de oorlog aan de luchtvervuiling’. Vier jaar later stelt een onverdachte bron, de New York Times, dat China die oorlog wint.
China wint, en snel. Een tot de verbeelding sprekend voorbeeld: de concentratie aan fijn stof in de steden is gemiddeld met 32% gedaald. Het staat in een artikel van professor Michael Greenstone van de universiteit van Chicago in de New York Times. Uit het onderzoek van de professor blijkt dat indien de vermindering van de vervuiling verder gaat, de gemiddelde levensverwachting van de stadsbewoners aanzienlijk verlengt.
Hoe kon China dit verwezenlijken? Kort voor de toespraak van premier Li was een nationaal plan voor de luchtkwaliteit opgesteld. Alle steden moesten het fijn stof minstens 10% verminderen. Beijing kreeg als doelstelling min 25%. De stad trok er een budget ter waarde van maar liefst 120 miljard dollar voor uit.
De bouw van nieuwe elektriciteitscentrales op steenkool werd verboden in streken waar de vervuiling al hoog was. Bestaande steenkoolcentrales moesten hun uitstoot beperken. Waar dat niet kon werd steenkool door aardgas vervangen. In steden als Beijing, Shanghai en Guangzhou (Kanton) kwamen er beperkingen op het aantal auto’s op de weg. Productiecapaciteit van ijzer en staal werd afgebouwd en koolmijnen gingen dicht.
Sommige maatregelen brachten echt ongemakken mee. Het plan van de zomer 2017 om in sommige vervuilde gebieden kolenkachels volledig te bannen deze winter, terwijl er nog onvoldoende vervangende installaties waren, zette een aantal burgers en bedrijven tijdelijk in de kou.
Langer leven
Het heeft even geduurd, maar deze winter werden de resultaten van al die acties zichtbaar. Professor Greenstone heeft de data van 250 Chinese meetstations in 204 prefecturen door het hele land onderzocht. De data waren in grote mate coherent met die van de eigen meetstations van de Amerikaanse ambassade en consulaten.
Bijna in alle streken zijn de doelstellingen overtroffen. In de grootste steden zijn de beste resultaten geboekt. Beijing deed het fijn stof 35% dalen. Shijiazhuang, de hoofdstad van de nabije provincie Hebei, haalde min 39%. Baoding, in 2015 uitgeroepen tot meest vervuilde stad van China, zag een vermindering met 38%.
Welke gevolgen heeft dat voor de volksgezondheid? Professor Greenstone heeft daarover twee studies gemaakt, één in China en één in de VS. Hij onderzocht het verband tussen fijn stof concentratie en levensverwachting.
Uit de resultaten blijkt dat indien de al gerealiseerde daling van het fijn stof zo blijft, de gemiddelde levensverwachting met 2,4 jaar verlengt. De bewoners van Beijing kunnen al hopen op 3,3 jaar extra, die van Shijiazhuang op 5,3 jaar en in Baoding op 4,5 jaar. Die langere levensverwachting geldt voor alle categorieën, ouderen en jongeren.
De VS overtroffen
Hoe snel is die verbetering? We kunnen een vergelijking maken met de zware vervuiling in de VS van de jaren 50 en 60, vooral dan in de Roestgordel. De U.S. Clean Air Act kwam uit in 1970. Na vier jaar was de vervuiling van de lucht gemiddeld met 20% gedaald. Dat was een groot succes. Maar de VS hadden twaalf jaar en de recessie van 1982 nodig vooraleer ze de 32% minder luchtverontreiniging haalden die China in vier jaar bereikte.
Natuurlijk zit de luchtverontreiniging nog boven de Chinese norm en nog meer boven die van de Wereldgezondheidsorganisatie. Indien heel China de Chinese norm respecteert, dan komt er nog 1,7 jaar levensverwachting bij. Indien het de norm van de Wereldgezondheidsorganisatie haalt, dan zelfs 4,1 jaar.
Of en hoe snel China deze normen kan halen valt af te wachten. De gemakkelijkste maatregelen zijn al genomen. De vraag is ook of China verder gaat met van boven opgelegde maatregelen of de markt laat spelen om de goedkoopste maatregelen te laten boven drijven. Voor de broeikasgassen experimenteert het met een begrensd aantal verhandelbare uitstootrechten, een marktinstrument. Maar voor andere bronnen van vervuiling, zoals fijn stof , gaat het (nog) niet in die richting.
Bron: New York Times
De gedetailleerde berekeningen van professor Greenstone vind je hier
Deze winter was de luchtkwaliteit bijzonder goed in Peking, vaak beter dan in pakweg Brussel of Antwerpen. De regering heeft, onder druk van een bezorgde stedelijke middenklasse, drastische maatregelen genomen.
Het onderzoek lijkt zich echter te richten op de grote steden. Als je rijdt in het zuiden van Hebei of in Henan, dan merk je ook dat luchtvervuiling ook een probleem van het platteland is, waar de controle veel minder strikt is.
Aan AJ: De vervuiling komt oorspronkelijk uit het platteland rond Beijing. Nu mogen boeren geen kolen meer gebruiken om op te warmen. Gas is wat te duur voor ze, maar ze krijgen wel subsidie als ze op gas, biogas en zonnepanelen overschakelen.