Het McKinsey Global Institute verwacht dat China qua digitale economie wereldwijd een trendsetter wordt en ziet daarvoor drie argumenten. China heeft een van de meest actieve investerings- en starters-ecosystemen in de wereld. Het land is voorts met 40% van de wereldwijde verrichtingen de grootste e-commerce markt. Ten derde is China ook een voortrekker in het mobiel betalen met elf maal de waarde in de VS.
China is meer gedigitaliseerd dan algemeen wordt aangenomen. Consultancy McKinsey Global Institute vindt dat de vijftigste plaats die het land qua digitalisatie bij de Wereldbank inneemt en de 59-ste plaats bij het ‘World Economic Forum’, niet de echte dynamiek weerspiegelen. Qua e-commerce stond het land 10 jaar geleden maar in voor één procent van de wereldwijde transacties, maar dit is intussen 40% geworden. De waarde van e-commerce is er groter dan die in Frankrijk, Duitsland, Japan, het VK en de VS samen. Qua mobiele betalingen drong de penetratie bij de internetgebruikers van 25% in 2013 door tot 68% in 2016. De waarde van de twee grootste bedrijven in deelfietsen is voorts al groter dan de waarde van de twee grootste luchtvaartbedrijven in Zuid-Korea. Een op de drie wereldwijde eenhoorn-firma’s (starters van meer dan 1 miljard $) bevindt zich in China…Het is dus zinvol nog dit meer in detail te gaan analyseren.
China is een van de leidende wereldwijde investeerders in digitale technologie. Het durfkapitaal focust al maar meer op het digitale. Wereldwijd is het Chinese aandeel in het durfkapitaal van 12 miljard dollar in 2011-13 ofwel 6% gegroeid tot 77 miljard dollar of 19% in 2014-16. De meerderheid daarvan gaat naar digitale technologieën zoals big data, kunstmatige intelligentie en fintech bedrijven. McKinsey is optimistischer dan algemeen aangenomen omdat het potentieel enorm is en dit wegens 3 redenen. Vooreerst biedt de thuismarkt een breed scala aan mogelijkheden en zijn de jongeren die geboren zijn in het digitale tijdperk zeer enthousiast. Ten tweede is het concurrentiesysteem rond de drie groten Baidu, Alibaba en Tencent (BAT) zeer groot en gevarieerd. Ten derde liet de overheidsreglementering voldoende speelruimte voor innovators die nu floreren.
Grote markt
Vergelijking waar China staat in de subsectoren
China telde vorig jaar 731 miljoen internet gebruikers: dat is meer dan de EU en de VS samen. Daarvan zijn er 695 miljoen mobiele gebruikers. Eén op vijf gebruikers gebruikt enkel zijn smartphone, in de VS is dit 5%. Het gedeelte van mobiele gebruikers bij e-commerce bedraagt 68%, in de VS maar 5%. Jongeren geboren in het digitaal tijdperk (<25jr) die het internet gebruiken, zijn met 280 miljoen of bijna de totaliteit van de VS-internetters. Volgens McKinsey gebruikten in 2015 maar 13% van de WeChat-gebruikers dit platform voor e-commerce, nu groeide dit aan tot 31%. Tijdens dezelfde periode blijkt dat het aantal internetgebruikers die zowel offline als online (O2O) kopen, verdubbelde van 41% tot 83%.
De grootte van de steden draagt eveneens bij tot de schaalvoordelen. China telt 322 steden van meer dan 5 miljoen inwoners, terwijl er juist één is in de VS en vier in de EU. Volgens PitchBook vloeide 20 miljard dollar aan durfkapitaal naar Beijing, 3,4 miljard dollar naar Londen, 3,0 miljard naar Los Angeles en een miljard naar Berlijn. In Beijing en Shanghai hebben 90 % van de gezinnen internet.
McKinsey merkte in 2013 dat e-commerce meer aansloeg in de kleinere steden omdat de gebruikers er minder goed bediend werden door de kleinhandel. Het Alibaba krediet beoordelingssysteem functioneert al in 381 steden en 8 sectoren. De 3 BAT-giganten hebben elk een aandeel in taxiapp Didi Chuxing. Ele.me bestelde vorig jaar 200 miljoen online maaltijden aan huis. De variatie aan aanbod is groot, maar China kent ook grotere verschillen tussen piek- en dal momenten. Tijdens piekmomenten zoals op vrijgezellen dag verwerkte Alibaba 120.000 bestellingen per seconde.
Drie giganten
Vergelijking 2 grootste spelers
Vooral het ecosysteem rond de drie giganten is gediversifieerd. Het begon met de zoekmachine bij Baidu, met e-commerce bij Alibaba en chatten bij Tencent. Vorig jaar investeerde de BAT 42 % van al het durfkapitaal in China. Ter vergelijking bij Amazon, Facebook, Google en Netflix bedraagt dit amper 5% van het geheel. Sinds 2011 vereenvoudigde de functionaliteit van hun super-apps. De super app WeChat telt 40 functies, terwijl deze van Alibaba er 90 telt: deze gaan van lifestyle tot en met financiën.
Baidu begon als zoekmachine die nu 80% marktaandeel heeft. Baidu schakelde gradueel over op mobiele diensten waar nu maandelijks 660 miljoen gebruikers gebruik van maken. Het heeft miljarden dollar geïnvesteerd in O2O-diensten, maar verlegt nu de strategische focus naar kunstmatige intelligentie. Baidu heeft zijn platform voor autonoom rijdende voertuigen ‘Apollo’ open gesteld voor meerdere partners uit de autosector. Op het vlak van gezondheidszorg hoopt Baidu met ‘Baidu Medical Brain’ en zijn chatbot bepaalde disfuncties van het medisch systeem in China zoals lange wachttijden en onvoldoende opgeleid personeel, te kunnen ondervangen met zijn systemen van kunstmatige intelligentie.
Tencent begon als chatdienst en benadert bijna het miljard gebruikers. De sociale media waren een springplank naar de gebieden financiën met Tenpay, online bankieren met WeBank en online bestellen van maaltijden door Meituan-Dianping. Een op de vijf top startups zijn gesticht door BAT of BAT-alumni; een bijkomende 30% van deze starters ontvangt financiering van BAT. Naast de drie groten is er nog Xiaomi dat behalve smartphones vervaardigen, zich ook specialiseert in slimme producten voor thuis. Netease heeft eveneens met zijn 10 miljard geraadpleegde pagina’s per maand een digitaal ecosysteem uitgebouwd met spellen, video, e-commerce en financiën. Traditionele bedrijven als Ping’An breiden eveneens hun online diensten uit naar vermogensbeheer, auto- en huizen verzekering of financiering, verbruikerskrediet…Ping’An bezit een van de grootste P2P-leningpatformen en heeft een O2O geneeskundige app waar 50.000 doctors op afgesloten zijn.
Een ander kenmerk van het Chinese ecosysteem bestaat uit de nauwe verbindingen met hardware producenten. De Chinese smartphone merken hadden in 2007 maar 5% van de eigen markt in handen. Dit aandeel steeg volgens McKinsey tot 90% nu. China staat ook vooraan in de productie van toestellen voor het ‘Internet of Things’. In de Parelrivierdelta (PRD) worden zowat ¾ van de wereldwijd draagbare slimme uurwerken vervaardigd. In de PRD worden ook de DJI drones gemaakt die 70% van de consumentenmarkt in handen heeft en waarvan 80 % van de omzet uit het buitenland komt. De helft van de 3000 DJI-personeelsleden werkt in onderzoek en ontwikkeling. McKinsey vermeldt in de PRD ook de rol van de Shenzhen Capital Group (SCGC). De groep werd in 1999 door het stadsbestuur van Shenzhen opgericht. De firma die leidend is in durfkapitaal beschikt over 200 miljard yuan aan kapitaal en helpt een 600 tal bedrijven aan financiering.
Regering
De premier lanceert eerste verrichting bij online bank WeBank
Nadat de sector begon op te bloeien ging de regering over tot reglementeren. Het duurde 11 jaar nadat Alipay online transfers toeliet voordat de regering er een maximum op plaatste. Nu speelt de regering een actieve rol in het bouwen van een eerste klas infrastructuur van wereldklasse. De snelle verspreiding van de digitale toestellen werkte tijdens de eerste fase van digitalisering in de hand dat de gebruikers vrij gemakkelijk toegang kregen tot digitale inhoud zoals muziek, boeken en films. Dat dit in het begin gratis kon, heeft de popularisering in de hand gewerkt. In 2009 was 99% van de gedownloade muziek onwettelijk. In 2014 begon China echter al met het openen van gerechtshoven te Beijing, Guangzhou en Shanghai die gespecialiseerd zijn in intellectuele rechten. Een ander voorbeeld van snelle verandering: het aantal P2P-leenplatformen steeg tot 3500 en daarvan verdween al een derde. Volgens een rapport zou 9 op 10 platformen om zijn bestaan vechten als de regering de reglementering verstrakt.
De regering kwam voorts met een ‘Internet Plus’ plan gevolgd door gedetailleerde plannen voor de integratie van internet, cloud computing, big data, het ‘Internet of Things’ met de traditionele maakwerk en verbruikssectoren. Ondertussen heeft de regering de toepassing van de Internet Plus strategie toegepast in de sectoren logistiek, sociale zekerheid en het maakwerk. In juni 2017 lanceerde Shanghai de eerste internet shipping port die e-commerce bedrijven integreert in verscheep logistiek, data analyse, financiële en wettelijke diensten en bureauoppervlakte. De provincie Zhejiang ontplooit pilotprogramma’s die de ontwikkeling van online programma’s uittesten waarbij de burgers hun ziektekosten kunnen betalen via internet en mobiele telefoons. Shenzhen heeft in 2014 Internet Plus toegepast in zijn administratie, wat de burger heel wat tijd bespaart.
De regering heeft ook de investering in de digitale sector gemakkelijker gemaakt. De Nationale Ontwikkelings- en Hervormingscommissie heeft een driejarig plan afgekondigd dat kunstmatige intelligentie (KI) wil gebruiken in 9 KI-ecosystemen. De commissie zette het licht op groen voor Baidu om een eerste ingenieurslabo op te zetten dat focust op ‘deep learning’ en dit samen met Tsinghua University, de China Academy of Information and Communications Technology en het Beijing Electronics Standardization Institute. Bovendien voorziet de regering in fondsen voor internetzaken. Al 2500 techincubatoren voldeden aan de vereisten van de regering. Vele lokale besturen hebben dit voorbeeld gevolgd. Beijing’s technologische zone Zhongguancun heeft een fonds met 500 miljoen yuan durfkapitaal voor AI-startups dat de afgelopen 3 jaar 1900 starters geholpen heeft. Het is eveneens de regering die de telecom-operatoren aanspoort om voor 180 miljard dollar te spenderen aan de uitbouw van het 5G-mobiele netwerk.
Wereldwijd
De invloed van de Chinese digitale opgang heeft een invloed wereldwijd en China wordt daarbij ’s werelds digitale frontlijn. Hoewel China een deficit heeft in uit- en invoer van diensten, was het land de afgelopen 5 jaar een netto uitvoerder van digitale diensten met een overschot dat schommelde tussen 10 en 15 miljard dollar. In 2005 stond het nog op de dertiende plaats qua gebruikte bandbreedte, nu is het gestegen naar de zesde plaats in de wereld. In 2014-16 investeerde China 38 miljard dollar durfkapitaal in het buitenland, waarmee het 14% aandeel heeft in het geheel. Tussen 2011 en 2013 bedroeg dit maar 4%. Van dit durfkapitaal wordt drie vierden aangewend in de digitale sector.
De 3 BAT-groten hebben de afgelopen twee jaren 35 buitenlandse overeenkomsten gesloten. Ter vergelijking: bij de 3 top VS-bedrijven waren dat er 20. Fietsdeelbedrijven Ofo en Mobike passen al hun businessmodel toe in het buitenland.
Mc. Kinsey besluit dat China een kracht is om rekening mee te houden. Het land geeft vorm aan het wereldwijde digitale landschap zowel als investeerder maar ook als vroege toepasser van deze technologieën. Meer van dat komt op ons af.
Bron: McKinsey
Lees ook elke week onze ICT-nieuwsrubriek: iTrends
