De Amerikaanse minister van Defensie James Mattis was voor een driedaags bezoek in China. De Chinese gesprekspartners hadden een paar duidelijke boodschappen voor hem.
Op het eind van zijn bezoek werd Mattis toegesproken door president Xi Jinping.
Territorium
Xi Jinping, die ook voorzitter is van de Centrale Militaire Commissie, zei: ‘wij blijven standvastig en ondubbelzinnig vasthouden aan ons zelfbeschikkingsrecht en onze territoriale integriteit. Wij laten geen duimbreed verloren gaan van het grondgebied dat onze voorvaderen ons hebben nagelaten. Wij eigenen ons zelf niets toe van andermans bezit’. Dit ging dus onmiskenbaar over de Zuid-Chinese Zee en over Taiwan.
Militaire dialoog
Ook op zijn functie werd Mattis aangesproken. ‘Het is al lang bekend dat de echte militaire deskundigen geen militaire middelen willen inzetten om problemen op te lossen’, stelde Xi. Waarna hij voorstelde om door te gaan op de goede weg van militaire communicatie die China en de VS de laatste jaren volgen. Met militaire uitwisselingen en geregelde contacten kunnen de twee landen twijfels en misverstanden oplossen volgens Xi. Ze kunnen verder verkeerde inschattingen of zelfs ongelukken voorkomen.
De ingetrokken uitnodiging
Dit was een directe toespeling op het incident met de grote manoeuvres in de Stille Oceaan, de Rim of the Pacific exercise (RIMPAC). De VS had een uitnodiging aan China om deel te nemen aan RIMPAC ingetrokken. China was, net als andere landen, als waarnemer aanwezig in 2014 en 2016. Ook dit jaar was het gevraagd, maar het Pentagon bedacht zich, omdat China volgens de VS de Zuid-Chinese Zee zou militariseren. Onder hetzelfde voorwendsel stuurt de VS steeds meer oorlogsboten, een vliegdekschip en straaljagers naar de regio. Die moeten zogenaamd de vrije doorvaart garanderen. Het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk zijn van plan om aan dat soort operaties mee te doen.
Wei Fenghe
Mattis had eerder een ontmoeting met zijn collega, Chinees defensieminister Wei Fenghe. Ook Wei had duidelijk gemaakt dat er van toegevingen op het gebied van territoriale integriteit geen sprake zou zijn. Op de agenda van de twee ministers stonden Korea, Taiwan, de Zuid-Chinese Zee, waarover China en de VS meningsverschillen hebben die hoog kunnen oplopen.
Mattis antwoordt
Dat communicatie tussen de twee strijdkrachten essentieel is, daarover leken Wei Fenghe en James Mattis het eens te zijn. De Amerikaanse minister zei dat ook met zoveel woorden. Hij verzekerde zijn Chinese gesprekspartners ook dat de VS groot belang hecht aan de relatie met China en conflicten vreedzaam wil oplossen. Het was vier jaar geleden dat een minister van Defensie van de VS aan China een bezoek bracht. Op donderdag reist Mattis verder naar Zuid-Korea en daarna Japan.
Sein vanuit Londen
Tegelijkertijd liet de Chinese ambassadeur bij het VK, Liu Xiaoming, in de Britse Guardian een opiniestuk plaatsen. De titel: ‘China zal voor zijn kusten geen spierballenvertoon van de VS toestaan’. De ambassadeur schrijft dat de inmenging van de VS in de Zuid-Chinese Zee de vrede en stabiliteit bedreigt waarover China en zijn buurlanden daar onderhandelen. Liu Xiaoming ondersteunt hiermee expliciet een boodschap die de hoogste Chinese diplomaten ter zake, Xi en Wei, impliciet hebben gebracht. Hij doet dat in het Verenigd Koninkrijk omdat dit land, samen met Frankrijk, weer de intentie lijkt te hebben om samen met de VS aan kanonneerbootdiplomatie te doen in de Pacific.
Bronnen: Xinhua, SCMP, Global Times, Guardian, Morning Star
