De Staatsraad, het Chinese kabinet, lanceert een voorstel om ondernemingen belastingen te laten betalen voor het dumpen van giftige stoffen en afval in grond en water, de luchtverontreiniging die ze veroorzaken en de geluidsoverlast. Desnoods zal de belasting in een boete worden omgezet. Er is hiervoor een ontwerp opgesteld waarover de bevolking wordt geraadpleegd.
Het plan bevat het voorstel om belastingen te heffen per eenheid vervuiling. Zo zijn er normen per eenheid lucht- en watervervuiling of per ton vast afval. Die belastingen gaan respectievelijk van 1,2 yuan per vervuilde eenheden lucht en 1,4 yuan voor 4 kg vast afval in water tot maximaal 30 yuan voor elke eenheid vaste afvalstoffen (1 yuan is tegenwoordig 14 eurocent). De eenheid luchtvervuiling verschilt van stof tot stof: bijvoorbeeld voor zwaveldioxide is 950 gram de eenheid belastbaar met 1,2 yuan. Er komt een belasting van 350 tot 11.200 yuan(50 tot 1500 euro) voor lawaai door industriële activiteiten. De maat varieert naarmate het aantal grensoverschrijdende decibellen.
Voor afgiften en uitstoot die een bepaalde grens overschrijden krijgen bedrijven boetes, waarvan het bedrag het dubbele zal zijn van de belasting per eenheid. Wie in totaal onder de helft van de nationale normen blijft, krijgt een bonus: een halvering van de belasting per eenheid.
Het gaat om een nationale wet, die provinciale regeringen naar omhoog mogen bijstellen volgens de specifieke omstandigheden in hun gebied. Per afvoerkanaal of leiding mag de overheid maximaal 3 erg vervuilende stoffen belasten, met een uitzondering voor zware metalen waar er maximaal 5 stoffen onder de regeling kunnen vallen. Ook dit kunnen plaatselijke overheden aanpassen.
Vervuilende stoffen afkomstig van landbouwactiviteiten en alle mogelijke voertuigen vallen niet onder de belasting, als ze ‘onder de nationale norm blijven’. Een uitzondering op deze uitzondering geldt voor grote veebedrijven. Ook over normale uitstoot of emissies van gemeentelijke rioolstelsels en bedrijven voor afvalverwerking gaat de nieuwe regeling niet. Verder is er geen straf voorzien voor belastingontduiking of -fraude op dit gebied. Er staat in het ontwerp alleen dat dit moet worden gemeld aan het ministerie van Milieuzaken.
Het wetsontwerp is een gezamenlijk werkstuk van ambtenaren bij Financiën, de Belastingdiensten en Milieu. De Wetgevende Dienst van de Staatsraad heeft het gepubliceerd als een ‘stimulans voor de industrie om te komen tot een energiezuinig en milieuvriendelijk systeem’.
Gematigd optimisme, sense of urgency
Ma Jun
Ma Jun, de bekende directeur van het Institute of Public and Environmental Affairs in Beijing, een positief kritische publieke intellectueel, verwelkomt de regeling. Ze kan volgens hem een vooruitgang teweegbrengen ten opzichte van het huidige boetesysteem, waarbij de sommen die vervuilers moeten betalen verwaarloosbaar zijn. De nieuwe wet is strenger en geeft hen de kans, aldus Ma Jun om geleidelijk en op een realistische manier over te schakelen op een meer ecologisch verantwoorde productiewijze. Veel hangt af van de transparantie bij de waarnemingen van vervuiling en bij de controle op de toepassing van de wet. Ook het publiek moet hierbij worden betrokken, volgens de milieu-expert.
Milieuminister Chen Jining heeft het wetsontwerp verdedigd omdat, volgens hem, ‘het milieu in China de grens heeft bereikt’, in een bedroevende staat als het is, door emissies, ecologische schade en grote risico’s. Het milieu is helemaal niet zoals de bevolking verwacht dat het moet zijn, vindt hij. De minister belooft dat de regering de komende vijf jaar veel meer krachtige maatregelen zal nemen.
Chen Jining
Xinhua, China DailyAsia, SCMP, Wikipedia, Institute of Public and Environmental Affairs
