Diplomatie is in deze periode voor de Chinese regering het middel bij uitstek om haar solidariteit met de Palestijnen in praktijk te brengen.
China zet zich krachtig in voor een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza, een serieuze internationale vredesconferentie, de gang naar een tweestatenoplossing, en voor de oprichting en erkenning van een onafhankelijke Palestijnse staat.
Niet versagende diplomatie
Dat is al zo sinds het begin van de huidige Israëlische ‘indrukwekkende’ vernietigingsoorlog tegen Palestina, na de Al-Aqsa Storm van Hamas (Al-Aqsa Storm is de codenaam voor de gecoördineerde verrassingsaanval vanuit de Gazastrook op Israël op 7 oktober 2023).
Toen de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties een bijeenkomst hield over de situatie in het Midden-Oosten, uitte China zijn steun voor het volledige lidmaatschap van Palestina in de Verenigde Naties. Geng Shuang, de vice-ambassadeur van China bij de Verenigde Naties, (voorheen één van China’s meest markante woordvoerders Buitenlandse Zaken) herhaalde dat China voorstander is van het volledige lidmaatschap van Palestina in de Verenigde Naties als een onafhankelijke staat op zich. Geng heeft om de heropening van de onderhandelingen tussen Palestina en de Israëlische bezetters gevraagd. Letterlijk zei hij: ‘Wij steunen het volledige lidmaatschap van Palestina in de VN en de spoedige hervatting van de directe onderhandelingen tussen Palestina en Israël’. Als reden gaf Geng op dat de illegale Israëlische nederzettingsactiviteiten op de Westelijke Jordaanoever en andere bezette gebieden, samen met invallen en huiszoekingen, een ernstige schending vormen van Resolutie 2334 van de VN-Veiligheidsraad en de basis voor een ‘tweestatenstelsel’ ondermijnen.
De uitweg
Zhai Jun, de speciale gezant van China voor de Midden-Oostenkwestie, heeft herhaaldelijk de mening van zijn regering naar voor gebracht dat de oprichting van een onafhankelijke Palestijnse staat de oplossing is voor de Palestijns-Israëlische kwestie. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken meldde dat Zhai tijdens een telefoongesprek met de eerste viceminister van Buitenlandse Zaken van Palestina had verklaard: ‘De uitweg uit de vicieuze cirkel en de vredelievende oplossing van het Palestijns-Israëlisch conflict bestaat erin terug te keren naar het principe van Twee Staten voor Twee Volkeren, de vredesbesprekingen te hervatten, een onafhankelijke Palestijnse staat te creëren en te zorgen voor een vreedzaam samenleven tussen Palestina en Israël.’
Bovendien benadrukte de Chinese president Xi Jinping in zijn toespraak tijdens de top tussen China en de Arabische Staten die vorig jaar in Saoedi-Arabië werd gehouden dit: de weg naar vrede en stabiliteit in het Midden-Oosten loopt door Palestina. Het historische onrecht dat het Palestijnse volk heeft geleden mag niet blijven voortduren. Een bekende uitspraak van Xi is dat ‘er geen compromis mogelijk is over de nationale en legitieme rechten van het Palestijnse volk’.
Kansen in Europa
Een hoofdpunt van het bezoek van de Noorse minister van Buitenlandse Zaken Espen Barth Eide aan China enkele dagen geleden, was dat Noorwegen en China het eens bleken te zijn over de noodzaak van een onmiddellijk staakt-het-vuren in Gaza en over een aanzienlijke toename van de humanitaire hulp. Ze verzochten de donorlanden hun steun aan UNRWA, de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen, zeker niet op te schorten. Beide landen zijn het er over eens dat de steun voor de Palestijnse Nationale Autoriteit moet worden versterkt. Zij vinden dat er een politiek proces nodig is om te komen tot een tweestatenoplossing. Ze uitten ook hun bezorgdheid over de gevolgen van de escalatie in het hele Midden-Oosten. De minister van Buitenlandse Zaken van China Wang Yi verheugde zich erop dat Noorwegen het eerste Europese land is dat dit jaar zijn minister van Buitenlandse Zaken naar China heeft gestuurd.
China als bemiddelaar
Het is duidelijk dat de Chinese diplomaten alles op alles zetten om te komen tot een direct staakt-het-vuren en dat zij nu gebruik willen maken van het momentum dat ook West-Europese landen beginnen op te roepen tot een staakt-het-vuren in Gaza. Het gaat om Ierland, Spanje, België, Malta en Luxemburg, samen met Schotland dat een semiautonome deelregering heeft in het Verenigd Koninkrijk. Daarom heeft Beijing het standpunt van Noorwegen verwelkomd om zich bij de roep om een ‘staakt-het-vuren-nu’ aan te sluiten. De diplomatieke aanpak is een sterke component van de manier waarop China in deze tijd wereldpolitiek bedrijft en hij heeft al tot interessante resultaten geleid. De bemiddeling van Beijing heeft een bijdrage geleverd aan de ontmijning van conflicten zoals die tussen Saoedi-Arabië en Iran, tussen Pakistan en Iran en tussen het leger van Myanmar en een alliantie van gewapende etnische groepen.
Tweestatenoplossing?
Dat China mikt op bemiddeling om de-escalatie bij gewelddadige conflicten te bevorderen kan een reden zijn voor Beijing om te blijven hameren op de ‘tweestatenoplossing’. Die heeft immers nog steeds de voorkeur van de Arabische en Islamitische staten en blijft erkend door een meerderheid in de Verenigde Naties. VN-secretaris-generaal Antonio Guterres zei in een toespraak op 23 januari dat de tweestatenoplossing de enige manier blijft om tegemoet te komen aan de aspiraties van Israëli’s en Palestijnen en bekritiseerde ‘de duidelijke en herhaalde afwijzing van de tweestatenoplossing op het hoogste niveau door de Israëlische regering’. Daarbij moet opgemerkt worden dat de tweestatenoplossing zoals Beijing die definieert de situatie is waarbij een onafhankelijke Palestijnse staat wordt erkend binnen de grenzen van 1967 met Oost-Jeruzalem als hoofdstad. Bovendien is het debat over een één- of tweestatenoplossing onder de Palestijnen zelf nog niet beslecht. De Chinese regering heeft al vele malen laten weten dat het de Palestijnen zelf zijn die hierover het laatste woord moeten krijgen. Beijing kiest niet vóór of tegen een bepaalde organisatie binnen de Palestijnse gemeenschap: de Chinese regering weigert de acties van Hamas te veroordelen, maar valt ook de Palestijnse Autoriteit niet af. Deze principiële houding kan bevorderlijk zijn voor de pogingen om eenheid onder de Palestijnen te herstellen. Geen wonder dat de leider van de meerderheidsfractie in de Amerikaanse Senaat, Chuck Schumer, ‘zeer teleurgesteld’ is over de solidariteit van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken met Palestina, die sinds de Operatie Al-Aqsa Storm enkel is toegenomen.
Bronnen: Al Mayadeen, Reuters, Xinhua, fmprc.gov.cn, Dongsheng, Friends of Socialist China, Wikipedia,
