Gedurende de periode van het Chinees nieuwjaar (19 jan. – 27 feb.) zullen 230 miljoen spoortrips gemaakt worden. Elke dag zullen 2265 treinen worden ingelegd die 6,2 miljoen personen zullen vervoeren per dag. We lazen voor u een Wereldbankpublicatie over de betekenis van de Chinese spoorwegen.
In 1949 bezat China 22.000 km spoorlijnen en minder dan 1000 km hadden een dubbel spoor. Tegen 1995 groeide het net aan tot 58.000 km, maar toch was het tekort ook bij de passagiers structureel en een gedeelte van de vracht kon zelfs niet worden vervoerd. China’s passagiersvervoer is hoofdzakelijk intercity tussen een 50-tal steden van meer dan één miljoen inwoners. Het vrachtverkeer betreft vooral steenkool en ertsen die van het westelijk gedeelte naar de kustgebieden moet worden getransporteerd over een gemiddelde afstand van 843 km. In 1980 waren de Chinese spoorwegen reeds de derde grootste vrachtvervoerder ter wereld met 8,5% ; in 2005 waren ze reeds tweede na de USA met 26% van ’s wereld vracht. De Chinese spoorwegen vervoeren twee derden van de totale Chinese vracht. De vervoerdensiteit per km ligt in China twee maal zo hoog als Rusland die tweede is. Ook de productiviteit van een vrachtwagon (ton-km/wagon) ligt het hoogst. Toch bedraagt de dichtheid van het spoorweg-netwerk maar een fractie van dit in EU, VS, Japan en Indië. De schaarse infrastructuur wordt dus sterk benut want deze staat in voor een kwart van ’s werelds spoorvervoer met 6 % van het spoornetwerk. Gedurende het begin van jaren negentig groeide zowel het passagiersvervoer (8,7 % tot 1994) als de vracht, zij het iets minder met 4 %. Tussen 1995 en 2005 bedroeg de groei bij de passagiers 4,5 % jaarlijks, maar de vracht stagneerde door de Aziatische crisis. Een nieuwe sterke groei dateert sinds 2003: tegen 2008 waren er 70 % meer passagiers vergeleken met 2000 en bij het vrachtvervoer was de aangroei zelfs sterker met plus 82%.
Passagiers
In de jaren 90 moesten passagiers soms weken wachten om een treinplaats te bemachtigen. Kortere afstandsritten werden via de weg afgelegd. Hoewel daardoor het aantal passagiers traag aangroeide, groeide de afgelegde afstand van 275 km in 1990 tot 534 km in 2008 De treinen voor lange- en middellange afstand kregen airco en de snelheid van de treinen werd tussen 1997 en 2007 in zes fases opgevoerd van 80 en 100 km/u in 1991 tot 160-200 km/u op de populairste passagierslijnen. Trips van minder dan 100 km vertegenwoordigden 23 % van het aantal passagiers in 2006, maar enkel 3 % van de passagiers/km
Vracht
Vrachttrein
Dagelijks moet China 110.0000 wagons opladen. De snelheid van het vrachtspoor groeide de laatste tijden maar met 10 %. Het is vooral sedert 2000 dat de aangroei bij het vrachtverkeer zich duidelijk liet voelen, voornamelijk door de aangroei in steenkool en staalproductie. De helft van het steenkool wordt binnen de regio van oorsprong gebruikt; de overige 400 miljoen ton wordt naar de kust getransporteerd via 3 steenkoolroutes. Gefabriceerde goederen containers incluis, vertegenwoordigen maar 5 % van het vervoerde tonnage.
Toekomst
Bij de lange afstandsritten van 1500-2500 km heeft het spoor 50 % van het marktaandeel; bij de trips hoger dan 1000 km meer dan 85 % en bij de ritten van 100 tot 1000 km 95%. In het vrachtvervoer neemt steenkool 45 % van het tonnage in. Verwacht wordt dat het percentage steenkool nog zal toenemen door de rationalisatie binnen de sector waarbij kleine mijnen dicht gaan of overgenomen worden door grote. In 2006 vervoerden de spoorwegen 64 miljoen ton vracht (meestal semi-bulk) in containers; dit zou eind dit jaar 200 miljoen ton bedragen en 400 miljoen tegen 2020. Tussen 1990 en 2008 groeide het spoorvervoer met 150 %: een aangroei van viermaal wat de EU-spoorwegen presteren.
SST-lijn Shanghai-Peking
De afgelopen 18 jaren werden 20.000 km bij aangelegd, zowat de lengte van het net in het VK of Japan. 13.000 km kregen een dubbel spoor 17500 km werd geëlektrificeerd. Eind 2007 was 38 % van het spoorwegnet geëlektrificeerd, dit vergeleken met 13 % in 1990. Toch blijft het aanbod bij de spoorwegen achter op de vraag van de snel stijgende economie. De hoop is een dubbelslag te slaan met de aanleg van de nieuwe supersnelle lijnen die in aanbouw zijn. Langs de ene kant spelen deze in op een behoefte tot snel intercityvervoer voor de passagiers. Anderzijds zullen de verlaten passagierstrajecten zoals de huidige lijn Shanghai-Peking dan voor het vrachtverkeer kunnen gebruikt worden.
Bron: Wereldbank Tracks from the Past; Transport for the future
Zie ook CNTV Dialogue over snelle treinnet of Rediscovering China over CRH Shanghai-Hangzhou
