China zet alle zeilen bij voor meer en betere internationale economische samenwerking. De president en de eerste minister hebben recentelijk initiatieven aangekondigd. Een opiniestuk van een voormalig leider van de centrale bank zet één en ander in perspectief.
Op de vergadering van de G20 heeft president Xi officieel aangekondigd dat China zou willen toetreden tot het Comprehensive and Progressive Transpacific Trade Partnership (CPTPP), het derde grootste handelsblok in de wereld na de EU en NAFTA. Premier Li had al voorzichtig in deze zin uitgesproken in mei van dit jaar. Tijdens een telefoongesprek met kanselier Merkel verklaarde Xi dat China nog steeds hoopt de besprekingen over een investeringsverdrag met de EU, waarover al zeven jaar onderhandeld wordt, dit jaar te kunnen afronden. Dit alles gebeurt tegelijk met het officieel ondertekenen van het Regional Comprehensive Economic Partnership (RCEP), een Aziatisch handelsverdrag dat qua omvang vergelijkbaar is met CPTPP.
De visie van een centrale bankier
Zhang Yanling, voormalig vicegouverneur van de Chinese centrale bank, de People’s Bank of China , legt één en ander uit in een opiniestuk in de regeringskrant China Daily.
Zhang verwelkomt de ondertekening van het RCEP. Het omvat 3,5 miljard mensen in 15 Aziatische landen. India haakte op het laatste moment af. Het RCEP zal de integratie van China in de Aziatische economie verder verdiepen. RCEP is meer dan een – tamelijk los – handelsverdrag. Het gaat om een streven naar economische samenwerking op alle domeinen. Zhang vermeldt naast handel en investeringen ook stabiele wisselkoersen, toerisme, persoonlijke contacten en ecologische samenwerking. RCEP kan de uitwisseling van informatie en ervaringen in epidemiebestrijding helpen en een platform bouwen voor vlotte en veilige internationale industriële leverketens. Vermits RCEP snelgroeiende economieën verenigt, is coördinatie van de financiële politiek belangrijk om een nieuwe financiële crisis te vermijden. Daarbij kan het gebruik van de Chinese yuan als internationale munt belangrijk worden.
RCEP zal echter ook als stimulans dienen voor verder gaande samenwerkingsakkoorden. Het zal de onderhandelingen over een handelsverdrag tussen de economische reuzen China, Japan en Zuid-Korea versnellen; dat handelsverdrag zal verder gaan dan het bredere raamwerk van RCEP.
De integratie van China in RCEP moet volgens Zhang ook een stimulans zijn om snel door te zetten met het investeringsverdrag tussen China en de EU. Daarover lopen sinds 2013 moeizame onderhandelingen, maar op een virtuele topbijeenkomst begin september is de intentie uitgesproken tegen einde dit jaar de onderhandelingen af te ronden ; COVID-19, de Brexit en de Amerikaanse verkiezingen hebben dit proces wat afgeremd. Maar president Xi heeft tegenover kanselier Merkel duidelijk gemaakt dat China vragende partij voor een snel resultaat blijft.
China en VS in één en hetzelfde handelsakkoord?
En dan is er CPTPP. Volgens Zhang kan CPTPP voor de deelnemende landen een stijging van het handelsvolume met 50% meebrengen. CPTPP gaat verder dan RCEP en stelt striktere eisen aan de deelnemende landen. Volgens Zhang voldoet China echter al aan die ‘hoge vereisten’.
Of China echt zal toegelaten worden tot CPTPP is onzeker. CPTPP is de opvolger van het Transpacific Partnership (TPP) van 2016. Die overeenkomst werd door de Amerikaanse president Obama afgesloten en door president Trump geannuleerd. De opvolger, CPTPP, ondertekend in 2018, had nog 11 leden: Australëa, Brunei, Canada, Chili, Japan, Maleisië, Mexico, Nieuw-Zeeland, Peru, Singapore en Vietnam. Dat vertegenwoordigt 13,4% van de wereldeconomie.
De voorwaarden voor TPP waren door de VS zo opgesteld dat landen met een grote staatseconomie – zeg maar China – er niet bij mochten. Voor Vietnam werden de regels om geopolitieke redenen wat verbogen. Er zijn strenge normen voor de bescherming van intellectueel eigendom van multinationals. CPTPP heeft dit grotendeels overgenomen, behalve de mogelijkheid voor multinationals om landen voor het gerecht te dagen wanneer ze vinden dat hun belangen geschaad worden. Er zal dus goede wil nodig zijn om China, zoals Vietnam, toch in de organisatie te passen. Een bijkomend element wordt de waarschijnlijke vraag van president Biden om de VS te laten toetreden.
Premier Li benadrukt Chinees engagement
Op een ‘1+6’ rondetafel benadrukte premier Li dat het China ernst is met het verder open stellen. De 6 staat voor zes grote internationale instellingen, Wereldbank, IMF, WHO, OESO, IAO en FSB.
China streeft naar een meer evenwichtige internationale handel en investeringen. Het zal tijdens het vijfjarenplan 2021-25 verder hervormen om een zakenklimaat van wereldniveau te creëren, gebaseerd op een gezonde rechtsstaat. Concreet : striktere normen voor een open economie, een betere bescherming van intellectuele eigendom, een gelijk speelveld voor binnen- en buitenlandse bedrijven, het aantrekken van meer buitenlandse investeerders in China en het aanmoedigen van meer Chinese investeringen in het buitenland.
Premier Li riep uitdrukkelijk op tot meer internationale solidariteit en samenwerking, voor het behoud van multilateralisme en vrije handel, en voor het verbeteren van vormen van internationaal economisch bestuur. Dit alles in een geest van win-win relaties, benadrukte Li. De verdere opening van China komt er op het moment dat het de enige grote economie in de wereld is die dit jaar nog zal groeien.
Bronnen: China Daily, People’s Daily, wikipedia, China.org.cn.
