Dinsdagmorgen is de terugkeercapsule van Chang’e-5 in Binnen-Mongolië geland met bodemmonsters van de maan. Het is de bekroning van een zeer complexe onbemande missie en legt de grondslag voor de volgende fase ruimtereizen en -verkenning.
De Amerikanen en de Russen brachten al eerder bodemmonsters mee van de maan. Maar bij de Amerikaanse maanmissie gebeurde de bemonstering door mensen. De Russische missie was onbemand, maar bracht slechts enkele honderden grammen maanstof mee, terwijl Chang’e-5 verschillende kilo’s geboorde monsters terug bracht. De vorige keer dat maanmonsters naar de aarde gehaald werden is meer dan 40 jaar geleden.
Deze Chang’e-5 missie sluit de derde fase van het huidige maanverkenning project af. De eerste fase was rond de maan cirkelen, de tweede een zachte landing uitvoeren en de derde terugkeren. Het project begon in 2004.
Complexe missie
De teruggekeerde ruimtecapsule met de monsters is veel kleiner dan de gebruikelijke bemande capsules en landde met een speciale techniek in twee keer. Ze kreeg op 5.000 kilometer hoogte vanop de grond bevel zich los te koppelen van de hoofdmodule en begon af te dalen naar de aarde. Op 120 kilometer hoogte kwam ze in de dampkring terecht met een snelheid van 40.000 kilometer per uur, begon te vertragen maar nam dan een sprongetje opnieuw uit de dampkring. Pas bij de tweede keer in de dampkring werd de vertraging verder gezet en opende zich een parachute op 10 kilometer hoogte.
De landing verliep binnen de voorziene landingszone, die omwille van de speciale techniek groter moest zijn dan normaal. Het zoekteam kon de capsule vlot vinden. Ze wordt naar Beijing gevlogen. Daar wordt ze geopend en gaan de bodemmonsters naar het onderzoeksteam. Sommige monsters zullen voor onderzoek naar wetenschappers in andere landen gaan.
Chang’e-5 is een van de moeilijkste en ingewikkeldste ruimtemissies die China tot nog toe uitvoerde. Bij het vertrek vanaf de aarde op 24 november bestond de combinatie uit een hoofdmodule, een landingsmodule en een opstijgmodule voor de maan, en een terugkeercapsule. De combinatie van landingsmodule en opstijgmodule landde op de maan in de ‘Oceaan der Stormen’ op 1 december. De site was gekozen omdat de bodem er geologisch jonger is dan de plaatsen van waar de Amerikanen en de Russen monsters namen.
De landingsmodule boorde tot anderhalve meter diep verschillende monsters uit de maanbodem en schraapte ook materiaal aan het oppervlak samen. Al die monsters werden verzegeld en opgeslagen in de opstijgmodule. Die steeg dan op en koppelde zich aan de hoofdmodule die rond de maan was blijven cirkelen. Eenmaal daar werden de monsters overgeheveld in de terugkeercapsule. De vertrekmodule werd daarna terug afgekoppeld en daalde gecontroleerd naar de maan af. Zo wil men vermijden dat de ruimte rond de maan een belt van rondcirkelende achtergebleven modules wordt. Na het afkoppelen van de opstijgmodule keerden hoofdmodule en terugkeercapsule terug naar de aarde.
Het hele traject vergde dus een complexe reeks koppelingen en loskoppelingen en transfers van de monsters. Het voordeel van dit systeem is minder brandstofverbruik doordat telkens slechts delen van de combinatie aangedreven werden. Dit maakte dat er meer gewicht aan monsters terug gebracht kon worden dan de Russische missie destijds.
Wordt vervolgd
Pei Zhaoyu, de directeur van het Chinese ruimte-agentschap CNSA verklaarde dat het huidige verkenningsprogramma de grondslag gelegd heeft voor toekomstige bemande maanreizen en ruimte-expedities.
In dat programma zit onder meer de bouw van een rudimentair wetenschappelijk onderzoeksstation op de maan. Voor dat laatste project hoopt hij op internationale samenwerking om het onderzoekscentrum meer mogelijkheden te geven.
De huidige missie bevatte een aantal primeurs voor China: de eerste bemonstering van de maan, de eerste recuperatie van materiaal uit de ruimte, het eerste koppelmanoeuvre in een baan om de maan, en het eerste ruimtevaartuig met monsters dat op hoge snelheid terugkeerde in de dampkring.
Bron: Xinhua
