Een hoog comité van het staatsapparaat in de VS probeert twee grote Chinese bedrijven voor telecommunicatie van de Amerikaanse markt te weren.
Huawei en ZTE zijn multinationals die complete netwerken, software en apparaten voor telecom leveren in meer dan 140 landen. Dat doen ze zowel onder eigen naam als in de rol van original equipment manufacturers (OEM’s), bedrijven die producten leveren aan een merkleverancier die ze daarna als zijn eigen merk verkoopt. De zakenpartners van Huawei en ZTE behoren tot de meest gereputeerde particuliere bedrijven in de wereld zoals Vodafone, KPN, Motorola, France Telecom, T-Mobile en Cisco. De twee Chinese bedrijven zijn concurrenten van elkaar en behoren allebei tot de wereldtop samen met Ericsson, Huawei, Alcatel-Lucent en Nokia Siemens Networks. Bij hun ontstaan hadden ze een band met de overheid. Huawei is opgericht door een officier van het leger en ZTE door een aantal staatsbedrijven. Beide zijn particuliere bedrijven tegenwoordig, maar enkel ZTE is genoteerd op de beurs (in Shenzhen en in Hongkong).
Bij hun pogingen om een groter marktaandeel te veroveren in de VS worden ze gedwarsboomd door het House of Representatives Intelligence Committee (HRIC) in Washington, een Amerikaanse parlementaire commissie voor staatsgeheimen. In een rapport van deze commissie staat dat de VS politici Huawei en ZTE ervan verdenken banden te hebben met en instructies te krijgen van de Chinese overheid en zo een gevaar kunnen vormen voor de nationale veiligheid (bijvoorbeeld door mee te werken aan cyberaanvallen) en voor de privacy van de Amerikaanse burgers (bijvoorbeeld door elementen in hun software te verwerken waarmee de gebruikers kunnen worden bespioneerd). Staatsinstellingen krijgen verbod om in hun computersystemen apparaten van de Chinese firma’s te gebruiken. Het Committee on Foreign Investments in the United States (CFIUS) krijgt de opdracht om verwervingen, fusies of overnames tegen te houden als een van de twee bedrijven erbij betrokken is. De voorzitter, de republikeinse afgevaardigde Mike Rogers, heeft de bedrijven in de VS openlijk opgeroepen geen zaken meer te doen met Huawei en ZTE. Het Amerikaanse Cisco dat netwerkapparatuur maakt voor grote ondernemingen, telecombedrijven en dat ook overheidscontracten uitvoert, heeft al voor de publicatie van het rapport zijn banden met ZTE verbroken. De Chinese onderneming zou apparaten en software die het had gekocht via Cisco, hebben doorverkocht aan Iran.
De Canadese overheid zal ‘met bepaalde firma’s geen contracten afsluiten bij de aanleg van haar netwerk voor veilige communicatie’. Ze heeft Huawei niet expliciet genoemd, maar het tijdstip en de bewoordingen van de aankondiging laten vermoeden dat de Chinese multinational het doelwit kan zijn. Australië had Huawei al eerder uitgesloten van overheidswerk voordat de VS uithaalde naar het bedrijf. Huawei probeert de schade aan zijn activiteiten wereldwijd te beperken. In Canada zegt Scott Bradley, woordvoerder voor Huawei Technologies, Canada Co Ltd. dat de uitzonderingsmaatregel van de regering zijn bedrijf niet zal raken omdat het een volledig in Canada geïntegreerd dochterbedrijf van Huawei is. Verband of niet? Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft er intussen een departement bij. De diplomaten gaan zich toeleggen op internationale economische samenwerking en de nationale economische zekerheid van China beschermen.
De Amerikaanse overheid heeft China duidelijk in het vizier. Eerder heeft Ralls Corp, een Chinese privé-firma, van de president zelf verbod gekregen om windenergieparken te bouwen in de buurt van een trainingsbasis van het VS-leger. Het House of Representatives Intelligence Committee overweegt om ook twee andere Chinese ondernemingen aan te pakken: CNOOC dat een Canadese energiefirma heeft gekocht met olie- en gasbelangen in de VS en Wanxiang dat wil investeren in een fabrikant van geavanceerde batterijen in Massachusetts, die eerder steun had ontvangen van de Amerikaanse regering. Huawei en ZTE verwerpen de beschuldigingen die tegen hen worden geuit.
De Chinese multinationals wijzen op de openheid van zaken die ze gegeven hebben en al de gegevens waarin de commissie inzage heeft gekregen. Ze noemen de HRIC in hun respectievelijke reacties bevooroordeeld en benadrukken hun eigen louter commerciële bedoelingen en hun expertise. Huawei en ZTE verklaren met klem dat ze onafhankelijk van elke overheidsinmenging opereren, juist om hun winsten niet in gevaar te brengen. Ze zeggen dat ze erin geslaagd zijn het vertrouwen te wekken van firma’s wereldwijd, onder andere door de samenwerking en de deskundigheid bij de ontwikkeling van internetveiligheid. Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft bij monde van zijn woordvoerder Hong Lei laten weten dat ‘de Chinese telecombedrijven op de wereldmarkt zaken doen volgens de principes van de markeconomie’ dat ‘hun investeringen in de VS een voorbeeld zijn van hoe China en de VS tot wederzijds voordeel betrekkingen kunnen ontwikkelen op het gebied van handel en economie’.
Bronnen: FT, Xinhua, BBC, SCMP
