Sinds westerse e-commerce bedrijven in Rusland niet meer leveren, hebben Chinese bedrijven de leemte opgevuld. Bij Ozon International zijn 80% van de bestellingen afkomstig uit China en het platform telt 100.000 Chinese verkopers. De Chinese bedrijven registreren zich ook als Russische bedrijven waardoor ze eveneens toegang krijgen tot de lokaal Russische platformen. Omgekeerd vinden Russische bedrijven bij de Chinese verbruikers geïnteresseerde afnemers.
De Russische e-commercemarkt groeide volgens de Association of Internet Trade Companies in Rusland van 260 miljard roebel in 2010 tot 4986 miljard roebel in 2022. Dit betekent een jaarlijks groeipercentage van 28%, hoger dan het wereldwijs gemiddelde van 14%. Volgens de statistieken zijn er momenteel ongeveer 10.000 online winkels in Rusland. De algemene situatie van grensoverschrijdende e-commerce in Rusland met 69 miljoen volwassen internetgebruikers en een netwerkpenetratie van 59% is de afgelopen jaren gegroeid. Toch kent de Russische markt voor online handel een overwicht van de binnenlandse handel – ongeveer 96% van de markt in 2022. Grensoverschrijdende e-commerce stond in datzelfde jaar maar in voor 3,55% van de markt.
2 Platformen
Ozon en Wildberries zijn de grootste Russische e-commerce platformen. De internationale versie van Ozon Ozon Global betrekt 80% van zijn orders uit China. Het vertelde de Financial Times dat het minstens 100.000 verkopers uit het land heeft ingeschreven terwijl het in 2022 10.000 Chinese verkopers telde. Een groeiend aantal Chinese e-commerce handelaren verkoopt zijn producten op Ruslands grootste online marktplaatsen nu uitvoerders almaar meer naar die platformen kijken om nieuwe markten te vinden en westerse tarieven te vermijden. ‘De Amerikaanse en Europese markten zijn nu negatief beïnvloed en omdat de betrekkingen tussen China en Rusland vrij goed zijn, investeert iedereen meer [in de Russische markt]’ zegt plaatsvervangend secretaris-generaal Yarong Wuliu van de afdeling grensoverschrijdende e-commerce bij de China Association for Small and Medium Commercial Enterprises die KMOs/MKBs helpt een account te openen op Ozon.
Daarnaast trok een groot aantal internationale merken van H&M tot Apple en Ikea zich uit Rusland terug na de inval in Oekraïne en Amazon stopte met het verzenden van producten naar Rusland. Adidas, Nike en Reebok hebben eveneens hun verkoop in Rusland gepauzeerd. In de plaats kwamen populaire Chinese sportmerken, waaronder Li-Ning en 361°. Elektronica, apparaten en kleding zijn sterk gewilde Chinese goederen. CEO Stepan Gusamov van Ozon Global verklaart: ‘Het is belangrijk op te merken dat Russen dol zijn op goederen uit China omdat ze al 30 jaar op onze markt zijn. Er is een zeer grote vraag naar vanwege hun betaalbare prijzen, beschikbaarheid en grote verscheidenheid,’ . Populaire merken zijn onder andere smartphonemakers Xiaomi en Huawei en de robotstofzuiger Neatsvor. Anderzijds kunnen Russische verbruikers ook rechtstreeks kopen op AliExpress van Alibaba. AliExpress Rusland is goed voor 70 % van het totale aantal grensoverschrijdende e-commerce bestellingen in Rusland.
Het andere groot e-commerce platform Wildberries heeft vorig jaar formeel een kanaal voor Chinese verkopers gelanceerd dat een groeiende belangstelling kent. Verschillende Chinese leveranciers beweren ze niet enkel accounts openden op de speciale internationale platforms van de sites, maar dat ze ook lokale Russische e-commercewinkels registreerden – een proces dat het openen van een Russische bankrekening, het betalen voor opslagplaatsen in het land en het ontvangen van betaling in roebels vereist. Eason Chen die een logistiek bedrijf in China en Rusland runt in Shenzhen zegt dat de vraag van verkopers in de e-commerce om lokale winkels op te zetten groter is geworden dan de vraag van traditionele handelsbedrijven. Hij is overtuigd dat de vraag enkel zal blijven groeien. Jen Yang, een e-commerce handelaar die meubels en huishoudelijke artikelen verkoopt, zegt dat ze nadat ze drie jaar lang enkel op Amazon had verkocht, haar Ozon-winkels in 2022 opende in de hoop aan de onvervulde vraag naar dagelijkse goederen in Rusland te kunnen voldoen. Ze zei dat ze nu ongeveer 20.000 yuan per maand verdiende met haar winkels op het platform, wat goed is voor ongeveer 30 % van haar e-commerce omzet.
De vooruitgang neemt niet weg dat zich ook belangrijke moeilijkheden voordoen. Lange levertijden blijven ook een groot obstakel: leveringen laten vaak van 20 dagen tot een maand op zich wachten. Verkopers worden pas betaald als klanten de producten ontvangen, wat vaak een maand kan duren. Cherry Zhao, een Chinese handelaar uit Qingdao in de provincie Shandong, zei dat als de roebel in die periode minder waard zou worden, ze uiteindelijk veel minder geld zou ontvangen via haar Ozon-verkoop. Live streaming op de top 10 van Russische e-commerce platforms is nog niet opgeschaald en de werving van video marketing-gerelateerde talenten is ook een probleem..
Russische uitvoer
In de gezamenlijke verklaring van China en Rusland van maart 2023 wordt erop gewezen dat beide landen de ontwikkeling van e-commerce zullen steunen en de samenwerking in de digitale economie zullen verdiepen. Voorzitter Huang Xiao van Ozon China voorspelt dat de actieve samenwerking tussen China en Rusland prioriteit zal verlenen aan de bevordering van grensoverschrijdende zakelijke stromen tussen de twee landen.
Voor Russische fabrikanten en exporteurs is de verkoop via online platforms eenvoudiger, met lagere kosten en handiger, vergeleken met die via traditionele winkels om producten te introduceren bij Chinese consumenten. zegt plaatsvervangend algemeen manager Maxim Kuznetsov van het Russian Export Center. Kuznetsov merkte op dat er op de Chinese markt een sterke vraag is naar producten zoals zeevruchten, meel en zout, terwijl snoepgoed van United Confectioners nog steeds bovenaan staat in de verkoop. United Confectioners exporteert jaarlijks meer dan 3000 ton producten naar China met chocolade als paradepaardje. Gezien de smaakvoorkeuren van Chinese consumenten hebben ze het recept bewust aangepast door het suikergehalte te verlagen. De producten zijn te vinden op de 4 populaire e-commerceplatforms in China namelijk Taobao Tmall, Douyin, JD en Pinduoduo maar het heeft ook een eigen online supermarkt, aangesloten bij het China Trading House aldus adjunct-directeur Sergey Stroganov van het China-programma van United Confectioners.
De opkomende e-commerce platforms hebben ook meer mogelijkheden gecreëerd voor kleine en middelgrote ondernemingen. Met een geschiedenis van 700 jaar is het dorp Gzhel de geboorteplaats van beroemde Russische keramische ambachten. De producten worden niet langer tentoongesteld op traditionele tentoonstellingen, maar op online platforms. Omdat er veel belangstelling bestaat van Chinese consumenten voor Russische producten zijn de ambachtslui er van plan om het exportvolume van handwerk te verhogen tot 140.000 stuks per jaar. ‘Aangezien het Jaar van de Slang nadert, produceren we slangengerelateerde producten. We produceren ook accessoires voor vrouwen, zoals ringen en oorbellen en populaire koffiekopjes. Daarnaast zijn Matroesjka poppen ook erg populair,’ zegt Maria Karitina, een schilderes van de porseleinfabriek in Gzhel. Kortom de verhoogde e-commerce handel tussen Rusland en China is op weg een win-win situatie te worden.
Bronnen: FT, restofworld.org, EqualOcean, bastillepost.com, moluch.ru, researchgate.net
