De Chinese economie lijkt de enige grote economie ter wereld die zich op dit moment herstelt van de crisis die het gevolg is van de COVID-19 pandemie.
Bloomberg verwacht, op basis van bij economisten verzamelde gegevens, in China een groei van 2%. De graadmeter voor de resultaten van de Shanghai455-aandelen is de afgelopen zes maanden met 15% gestegen, de hoogste stijging van de belangrijkste indexen in de wereld. In juli is de industriële productie met 4,8% toegenomen ten opzichte van die in juli vorig jaar. Volgens Tommy Wu, hoofdeconoom bij Oxford Economics Ltd in Hong Kong, ligt het herstel van China grotendeels op schema.
Selectieve overheidsinvesteringen
Volgens Wu is dit te danken aan investeringen door de overheid die in China een grotere rol spelen dan in de rest van de wereld. Toch is het volgens de experts duidelijk dat het stimuleringsbeleid van de Chinese regering voorzichtig blijft. De uitzondering lijkt te bestaan in de grote investeringen in de voortgezette modernisering van de technologische sector. Daarvoor zal de overheid speciale obligaties uitgeven ter waarde van 3,75 biljoen yuan (455 miljard euro). Onder impuls van Xi Jinping dringt de politieke leiding van China al een tijdje aan op een bijsturing van het ontwikkelingsmodel waarbij de groei vooral komt van een meer zelfvoorzienende binnenlandse economie, aangevuld door buitenlandse technologie en investeringen. De naam die de regering daaraan geeft is dual circulation. (Zie video over dit concept op Youtube)
Twee zorgenkinderen
Voorzichtigheid is hierbij geboden. De werkloosheid blijft hoog. Vooral pas afgestudeerden komen moeilijk aan de bak. In het eerste kwartaal – in de acute crisisperiode- zaten er volgens Bloomberg 130 miljoen Chinezen permanent of tijdelijk zonder werk. Het Amerikaanse nieuwsagentschap haalt dat gegeven bij de pessimistische inschatting van BNP Paribas.
Het Nationale Bureau voor de Statistiek van China komt voor juni en juli op een percentage van 5,7% werkloosheid in de steden uit. Dat betekent in de steden ongeveer 35 miljoen werklozen. Het gaat hier over de ‘berekende werkloosheid’, die anders dan de ‘geregistreerde werkloosheid’, wel degelijk rekening houdt met alle werklozen in de stad, tijdelijke, langdurige en plattelandsmigranten.
Die werkloosheid en de algemene onzekerheid omtrent de coronacrisis, ook hier welbekend, zijn mogelijke verklaringen voor een verschijnsel dat het economische succes het meeste kan relativeren: de consumptie die minder sterk aantrekt dan gewenst. Het is vooral de detailhandel die nu al zeven maanden lang zijn klanten niet echt ziet terugkomen. In juli 2020 hebben volgens officiële cijfers de huishoudens 1,1% minder geconsumeerd dan in juli 2019. In restaurants en aan de catering gaven Chinezen 11% minder uit dan een jaar geleden. De autoverkoop stijgt wel met 0,2% tegenover 2019.
Successen en meevallers
Het economisch herstel is te danken aan het beleid tegenover de COVID-19 pandemie en aan een redelijke blijvende export. China kan prat gaan op succes bij het indijken van het aantal besmettingen over de hele periode en recent bij het stoppen van kleinere tweede golven. Die opflakkeringen kun je op Chinese schaal lokaal noemen. De absolute aantallen besmettingen en terechte ingrepen, tests bij 11 miljoen mensen in enkele dagen bijvoorbeeld, laten zien dat het gaat om een geslaagde operatie. Dit is alweer te danken aan de samenwerking tussen een alerte, gewetensvolle overheid en een gedisciplineerde bevolking. Nog een verklaring voor het economische herstel is een voor de economen min of meer onverwachte meevaller. In de rest van de wereld blijven consumenten en bedrijven Chinese producten nodig hebben en bestellen. Dit gebeurt tot nog toe ondanks de Amerikaanse pogingen om China uit de toeleveringsketens te schoppen en de technologische ontwikkeling van het land zoveel mogelijk te hinderen.
Solide basis
China heeft nood aan meer meevallers: als de pandemie in andere landen beter wordt bedwongen zullen de bestellingen blijven komen. Als de regering van Trump in de aanloop van de verkiezingen de aanvallen op China echter verder opdrijft kan dat alsnog leiden tot een beschadiging van het Chinese economische herstel die voor de hele wereldeconomie nadelig zou uitpakken. De Centrale Bank van China heeft nog niet zijn toevlucht moeten nemen tot ingrijpende renteverlagingen die de bestedingsruimte voor consumenten en bedrijven tijdelijk wel zouden vergroten maar ook de inflatie laten toenemen. De bank heeft tot dusver met succes vooral de kleine en middelgrote bedrijven steun verleend. Uiteindelijk blijven het voorzichtige, verstandige beleid van de overheid en van de centrale bank solide en hoopgevende factoren.
Bloomberg, chinaeconomicreview.com, scio.gov.cn (officiële regeringsinfo), statista.com, dfbonline.nl/? (Financiële begrippenlijst)
